Het idee op zich van de krant De Standaard om een “begrotingsspel”te maken vind ik prachtig. Volgens mij hebben ze hier nochtans een unieke kans gemist om er iets beter van te maken.
Op de website van DS (*) kan men sinds enkele dagen zijn eigen begroting opmaken.
Graag geef ik drie bedenkingen bij dit “begrotingsspel”
1. Als de overheid bepaalde uitgaven schrapt of vermindert, zoals bepaalde fiscale aftrekken ( notionele intrest, dienstencheques) kan men dit moeilijk klasseren onder nieuwe belastingen. Dit zijn voor de overheid minder uitgaven en dus besparingen. DS zet dit wel onder “Belasten”. Het is natuurlijk ook niet correct om het aanpakken van fiscale fraude te zetten onder “belasten”. De burger begrijpt onder “belasten” nieuwe belastingen terwijl het zorgen dat iedereen zijn belastingen betaalt , moeilijk onder de noemer van “belasten” kan worden gezet.
2.De bedragen die men achter de gekozen posten zet zijn voor grote discussie vatbaar. Vele studies geven gans andere cijfers. Alleen al voor de aanpak van fiscale fraude 1000 miljoen voorzien is een lachertje. Alle studies wijzen op bedragen gelegen tussen 10 en 100 miljard.
3. Een kwaliteitskrant en goede redacteurs moeten weten dat dit “begrotingsspel” de mensen beïnvloedt. Ook al schrijft men dat men vertrekt van de nota di Rupo aangevuld met enkele bijkomende opties, toch is het volgens mij subjectief en suggereert het, waarschijnlijk onbewust, dat er geen andere mogelijkheden zijn. De lezer alleen de keuze laten tussen datgene dat DS voorstelt is in mijn ogen niet correct zonder te willen zeggen dat dit bewuste manipulatie zou zijn. Als ik de oefening van DS doe en bijvoorbeeld niet aan de gezondheidszorg wil raken ben ik verplicht op alle andere posten het maximum geven om de 8 miljard te bereiken. Dat kan in de praktijk anders en beter. Het “begrotingsspel” laat de lezers niet de kans om zelf te zoeken naar creatieve oplossingen. Dit is een gemiste kans. Men geeft de argeloze lezer de illusie, en soms het wrange gevoel, dat hij teveel kiest voor besparen of voor belasten, terwijl hij het anders wil maar door de keuze van de posten en bedragen in dit spel, niet anders kan. Het frustreert een lezer met burgerzin. Ik hoop alleen dat DS uit het “begrotingsspel” geen conclusies zal uittrekken want dit zou nog minder correct zijn.
Waarom kon men het “begrotingsspel” niet meer laten aansluiten bij de werkelijkheid? In onderhandelingen moet men soms zeer creatief zijn. DS had dit ook kunnen zijn en had ook de mensen hun creativiteit kunnen laten spelen. Men had een resem besparingen of belastingen als voorbeeld kunnen voorstellen, die miljarden opleveren en de lezer daar tussen kunnen laten kiezen. Maar vooral, men had een programma kunnen maken waar buiten de voorbeelden, elke burger zijn eigen begrotingspost kon invullen. Dan hadden de lezers er zelf posten kunnen bijvoegen, dan pas zouden ze hun eigen begroting kunnen opmaken. Bij de besparingen konden ze dan bijvoorbeeld bijzetten: “Afschaffen van de gesloten centra voor asielzoekers, afschaffing van de fiscale aftrek van pensioensparen en LV met een kapitaal bij leven, besparing op de aankoop van geneesmiddelen, besparing op de ministers en ministeriële kabinetten, besparing op de pensioenen en uittredingsvergoedingen van parlementsleden, enz… Bij nieuwe belastingen konden ze dan, eveneens bij wijze van voorbeeld, posten met nieuwe belastingen bijvoegen zoals: belastingen die betrekking hebben op een beter milieu of op de speculatieve transactie van banken, enz…”
Dan pas zou men kunnen zeggen dat ik MIJN begroting zelf kan opmaken en dat ik de 8 miljard euro die ik moet vinden, zelf kan bepalen.
Nog een laatste bedenking. Wat denk je dat er zou gebeuren indien DS bijvoorbeeld bij “Fiscale Fraude” die minimale 10 miljard als cijfer zou hebben gezet? Zou er nog één Belg andere posten hebben ingevuld? Waarschijnlijk niet want door die ene post hadden we al onze 10 miljard. Met het overschot aan miljarden zouden we zelfs nog staatsschuld kunnen afbetalen. Het idee op zich van de krant DS om een “begrotingsspel”te maken vind ik prachtig. Volgens mij heeft DS hier nochtans een unieke kans gemist om er iets beter van te maken.
Pol Van Camp
(*) Het “begrotingsspel” van DS vind je hier : http://www.standaard.be/extra/begroting/ Deze bedenkingen werden overgemaakt aan DS
