Nieuws -

Grootste witte olifant in Brazilië kost al 2,8 miljard euro

SALGUEIRO — Het project is economisch niet rendabel en ecologisch nefast, het kost steeds meer en duurt steeds langer, maar voorlopig denkt de Braziliaanse regering niet aan opgeven. Alles moet wijken voor de plannen om een deel van het overvloedige water van de rivier Sao Francisco af te leiden naar het droge noordoosten van het land.

zondag 23 oktober 2011 19:25
Spread the love

Braziliaanse ingenieurs verzetten letterlijk hemel en aarde om het gedurfde project werkelijkheid te doen worden. Graafmachines schrapen heuvels af en vullen valleien op; bulldozers ontdoen brede stroken land van alle begroeiing en egaliseren de bodem.

713 kilometer kanalen

De dimensies van het project slaan met verstomming. Er zijn 713 kilometer kanalen, aquaducten, dammen en tunnels nodig om het water van de Sao Francisco naar noordoosten van het land te voeren, waar de rivieren in het droge seizoen helemaal droogvallen. Negen dure pompstations moeten het water helpen de heuvels te overwinnen die de verschillende stroomgebieden scheiden.

In augustus gaf de regering toe dat het project zeker 2,8 miljard euro zal kosten. De werken begonnen in 2007 met de bedoeling dat de toenmalige president Luiz Inácio Lula da Silva in 2010 de verbinding zou kunnen inhuldigen, maar nu lijkt het onwaarschijnlijk dat zelfs diens opvolgster, Dilma Rousseff, het project voor het einde van haar ambtstermijn in 2014 zal kunnen afronden.

Om sommige delen van het traject zijn de werken stilgevallen. Contracten met belangrijke aannemers moeten worden herzien en er zullen nieuwe bedrijven moeten worden ingehuurd.

Hongerstakingen

Voor een deel hebben de vertragingen te maken met het hevige verzet tegen de onderneming. De bekendste tegenstander is Luiz Cappio, een bisschop uit een klein stadje aan de oever van de São Francisco die in 2005 en 2007 een hongerstaking begon om de werken te doen stilleggen.

De meeste critici voeren aan dat het project economisch onhoudbaar is en vragen zich af wie in de toekomst de rekening zal betalen. De agronoom João Suassuna heeft het over een “witte olifant”, een megalomaan project dat veel kost en zijn doel voorbijschiet. Hij wijst erop dat de Sao Francisco te kampen heeft met vervuiling, sedimentatie en ontbossing aan de oevers. De dammen op de rivier voorzien in 95 procent van de elektriciteit die in het noordoosten van het land gebruikt wordt, en het rivierwater voedt irrigatieprojecten die steeds verder uitbreiding nemen. De prioriteit moet gaan naar het herstel van het bekken van de Sao Francisco, eerder dan het stroomgebied verder te verzwakken, argumenteert Suassuna.

De bouw van de dammen en kanalen vernietigt ook vegetatie waardoor de verwoestijning in kwetsbare gebieden vrij spel krijgt. De waterwerken knippen verder ook de migratieroutes van sommige diersoorten door en leiden tot ecologische onevenwichten in de kwetsbare rivieren van het noordoosten. Met het water zullen immers ook roofvissen van de Sao Francisco worden overgepompt.

Een kwestie van solidariteit

De regering probeert de kritieken te weerleggen. “Niemand moet zich zorgen maken over de waterprijzen die de consumenten in de toekomst zullen moeten betalen”, zegt José Luiz de Souza van het ministerie van Nationale Integratie. “De tarieven worden aangepast aan de plaatselijke realiteit.” De bevolking van het noordoosten behoort tot de armste inwoners van Brazilië.

Volgens Souza zullen de tarieven rekening houden met de onderhouds- en operationele kosten van het project, om op die manier de “financiële duurzaamheid” van het project te verzekeren. Niemand heeft het over het terugverdienen van de investering zelf. Voor de regering is het project een zaak van solidariteit: het water gaat naar 12 miljoen mensen in regio’s die met ernstige watertekorten kampen.

De gevolgen voor het stroomgebied van de Sao Francisco zijn volgens de autoriteiten beperkt: er zal niet meer dan 1,4 procent van het totale debiet van de rivier worden afgeleid, behalve op momenten dat de stuwmeren langs de rivier overvol zijn.

Meer regenwater opvangen

Maar volgens Suassuna zijn er goedkopere en meer efficiënte alternatieven. Volgens de ANA, het Braziliaanse Agentschap voor Waterbeheer, moet er meer geïnvesteerd worden in een beter beheer van de watervoorraden waarover het noordoosten nu al beschikt, zoals grondwater en de 70.000 vijvers in de streek. De inwoners zouden ook bijstand moeten krijgen om meer regenwater op te vangen en op te slaan.

In theorie kunnen benaderingswijzen elkaar aanvullen, maar ze beconcurreren elkaar wel als het gaat om overheidssteun en een prioritaire plaats in het beleid.

take down
the paywall
steun ons nu!