Slavoj Žižek spreekt tot #occupywallstreet

Nieuws, Wereld -

Slavoj Žižek spreekt tot #occupywallstreet

“Wij zijn geen dromers. Wij zijn zij die ontwaken uit een droom die verandert in een nachtmerrie. Wij vernietigen niets. Wij zijn er slechts getuige van hoe het systeem zichzelf vernietigt.” Op 9 oktober kreeg #occupywallstreet bezoek van de Sloveense filosoof Slavoj Žižek. Hieronder volgt een transcriptie van de toespraak die hij gaf met behulp van de ‘people's mike’.

dinsdag 18 oktober 2011 11:47
Spread the love

“Hier is er al socialisme voor de rijken.”

Ze zeggen dat wij allemaal verliezers zijn, maar de echte verliezers zitten in Wall Street. Ze werden gered door miljarden van ons geld. Ze noemen ons socialisten, maar hier is er al socialisme voor de rijken.

Ze zeggen dat wij geen respect hebben voor private eigendom, maar tijdens de financiële crash van 2008 werden er meer zuur verdiende privé-eigendommen vernietigd dan wanneer iedereen van ons hier gedurende weken, dag en nacht aan het vernielen zou slaan.

“De echte dromers zijn zij die denken dat alles onbeperkt kan doorgaan op huidige wijze. Wij zijn geen dromers.”

Ze zeggen dat we dromers zijn. De echte dromers zijn zij die denken dat alles onbeperkt kan doorgaan op huidige wijze. Wij zijn geen dromers. Wij zijn zij die ontwaken uit een droom die verandert in een nachtmerrie. Wij vernietigen niets. Wij zijn er slechts getuige van hoe het systeem zichzelf vernietigt.

We kennen allen de klassieke scène uit de tekenfilm. De kat komt aan een afgrond maar loopt verder, het feit negerend dat er zich geen grond meer onder zich bevindt. Pas wanneer ze naar beneden kijkt en dit opmerkt, valt ze. Dat is wat we hier doen. Wij zijn de mensen die Wall Street zeggen: “Hé, kijk naar beneden!”

“Het heersende systeem heeft onze capaciteit om te dromen onderdrukt. Het is gemakkelijk om het einde van de wereld voor te stellen. Maar men kan zich niet het einde van het kapitalisme voorstellen.”

Medio april 2011, verbood de Chinese overheid op televisie, in films en romans alle verhalen die een alternatieve realiteit of tijdreizen bevatten. Dat is een goed teken voor China. Het betekent dat de mensen ginds nog steeds dromen over alternatieven, dus je moet deze droom verbieden.

Hier hebben we geen nood aan een verbod omdat het heersende systeem zelfs onze capaciteit om te dromen heeft onderdrukt. Kijk naar de films die we steeds zien. Het is gemakkelijk om het einde van de wereld voor te stellen. Een asteroïde die al het leven vernietigt, enzovoort. Maar men kan zich niet het einde van het kapitalisme voorstellen.

Dus, wat doen we hier? Laat me je een prachtige, oude grap vertellen uit communistische tijden.

Een man werd vanuit Oost-Duitsland naar Siberië gezonden om er te werken. Hij wist dat zijn post zou gelezen worden door de censors, dus zei hij zijn vrienden: “Laat ons een code afspreken. Als je een brief krijgt die geschreven is met blauwe inkt, dan is wat ik schrijf waar. Als hij in rode inkt is geschreven, dan is het niet waar.”

Na een maand kregen zijn vrienden een eerste brief. Alles was in het blauw neergeschreven. Dit is wat erin stond: “Alles is hier prachtig. De winkels liggen vol heerlijk eten. De bioscopen vertonen goede films uit het Westen. De appartementen zijn groot en luxueus. Het enige wat je niet kan kopen, is rode inkt.”

“Wat ons ontbreekt, is de taal om onze non-vrijheid te uiten. De manier waarop we geleerd worden om over vrijheid te spreken, vervalst die vrijheid.”

Dit is hoe wij leven. Wij hebben alle vrijheden die we willen. Maar wat ons ontbreekt, is de rode inkt: de taal om onze non-vrijheid te uiten. De manier waarop we geleerd worden om over vrijheid te spreken – de oorlog tegen het terrorisme, enz. – vervalst die vrijheid. En dat is wat jullie hier doen. Jullie geven ons allemaal rode inkt.

Er bestaat een gevaar. Wordt niet verliefd op jezelf. We hebben hier een leuke tijd. Maar vergeet niet, carnavals komen goedkoop. Waar het om draait, is de dag erna, wanneer we terug moeten keren naar ons gewone leven. Zullen er dan veranderingen plaatsvinden?

Ik wil niet dat jullie zich deze dagen herinneren, je weet wel, als: “Oh, we waren jong, het was mooi.” Vergeet niet dat onze belangrijkste boodschap is: “We mogen nadenken over alternatieven.”

“Het probleem is niet corruptie of hebzucht. Het probleem is het systeem. Dat je ertoe dwingt corrupt te zijn.”

Een taboe is doorbroken: we leven niet in de best mogelijke wereld. Maar er ligt een lange weg voor ons. Er zijn echt moeilijke vraagstukken waarmee we geconfronteerd worden. We weten wat we niet willen. Maar wat willen we wel? Welke sociale organisatie kan het kapitalisme vervangen? Wat soort van nieuwe leiders willen we?

Denk eraan, het probleem is niet corruptie of hebzucht. Het probleem is het systeem. Dat je ertoe dwingt corrupt te zijn.

“Wees op je hoede voor valse vrienden. Ze zullen dit trachten om te vormen tot een onschadelijk, moreel protest.”

Wees niet enkel op je hoede voor de vijand, maar ook voor valse vrienden die al aan het werk zijn om dit protest te ondermijnen. Op dezelfde manier dat je cafeïnevrije koffie kan krijgen, alcoholvrij bier, vetarm ijs, zullen ze dit trachten om te vormen tot een onschadelijk, moreel protest. Een gedecafeïneerd protest.

“We zien dat we al lange tijd toestaan dat ons politiek engagement wordt uitbesteed. Wij willen het terug.”

Maar de reden waarom we hier zijn, is omdat we genoeg hebben van de wereld waar we blikjes cola recycleren om enkele dollars te doneren aan liefdadigheid, of waar de aankoop van een cappuccino in Starbucks, waarvan één procent naar de verhongerende kinderen uit de derde wereld gaat, voldoende is om onszelf een goed gevoel te geven.

Nadat de arbeid en folterpraktijken worden uitbesteed, nadat huwelijksbureaus nu zelfs ons liefdesleven uitbesteden, zien we dat we al lange tijd toestaan dat ons politiek engagement ook wordt uitbesteed. Wij willen het terug.

“Het huwelijk tussen democratie en kapitalisme is voorbij. De verandering is mogelijk.”

Wij zijn geen communisten als met communisme het systeem bedoeld wordt dat in 1990 ineenstortte. Vergeet niet dat die communisten vandaag de meest efficiënte, meedogenloze kapitalisten zijn. In het China van vandaag hebben we een kapitalisme dat zelfs dynamischer is dan het Amerikaanse kapitalisme, maar dat geen democratie nodig heeft.

Wat betekent dat wanneer je het kapitalisme bekritiseert je niet mag toestaan dat je gechanteerd wordt met dat je tegen democratie bent. Het huwelijk tussen democratie en kapitalisme is voorbij. De verandering is mogelijk.

Nu, wat zien we vandaag als mogelijk? Volg gewoon de media. Aan de ene kant, in technologie en seksualiteit lijkt alles mogelijk. Je kan naar de maan reizen, je kan onsterfelijk worden door biogenetica, je kan seks hebben met dieren of wat dan ook, maar kijk eens naar het terrein van maatschappij en economie. Daar wordt bijna alles als onmogelijk beschouwd.

“Er is iets fout in een wereld waar men je onsterfelijkheid belooft, maar je niet een beetje meer kan uitgeven voor gezondheidszorg.”

Je wilt de belastingen voor de rijken een beetje verhogen. Men zegt je dat dit onmogelijk is. Dan verliezen we concurrentievermogen. Je wilt meer geld voor de gezondheidszorg. Ze zeggen je: “Onmogelijk, dat betekent een totalitaire staat.” Er is iets fout in een wereld waar men je onsterfelijkheid belooft, maar je niet een beetje meer kan uitgeven voor gezondheidszorg.

Misschien moeten we hier onze prioriteiten duidelijk stellen. We willen geen hogere levensstandaard. We willen een betere levensstandaard.

De enige manier waarop we communisten zijn, is de gehechtheid die we hebben met het gemeenschappelijk goed. Het gemeenschappelijk goed van de natuur. Het gemeenschappelijk goed van wat geprivatiseerd werd door intellectuele eigendom. Het gemeenschappelijk goed van biogenetica.

Voor dit en alleen voor dit, moeten we vechten. Het communisme heeft absoluut gefaald, maar de problemen betreffende het gemeenschappelijk goed bestaan nog.

Ze zeggen dat de mensen hier geen Amerikanen zijn. Maar de conservatieve fundamentalisten die beweren dat zij echte Amerikanen zijn, moeten aan een en ander herinnerd worden.

Wat is christendom? Het is de heilige geest. Wat is de heilige geest? Het is een egalitaire gemeenschap van gelovigen die verbonden zijn door liefde voor elkaar, en die enkel hun eigen vrijheid en verantwoordelijkheid hebben om dit te verwezenlijken.

In die zin is de heilige geest hier nu aanwezig. En daar in Wall Street zitten de heidenen die blasfemische afgoden aanbidden. Dus alles wat we nodig hebben, is geduld.

“Wees niet bang om echt te willen wat je verlangt.”

Het enige waar ik bang voor ben, is dat we op een dag gewoon naar huis terugkeren en vervolgens nog eens per jaar samenkomen, met een biertje, en nostalgisch terugdenken aan “wat een leuke tijd hadden we hier”. Laat ons onszelf beloven dat dat niet het geval zal zijn.

We weten dat mensen dikwijls iets verlangen maar het niet echt willen. Wees niet bang om echt te willen wat je verlangt.

Hartelijk dank.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!