De keuze voor deze 25 thema’s geeft al een idee waarover mogelijk zal worden gedebatteerd. Die 25 maken ook al duidelijk waarover het niet zal gaan, althans niet rechtstreeks.

Iedereen kan meteen online kijken welke de 25 thema’s zijn.

Een interessante vraag is deze over een federale kieskring: moeten alle Belgen kunnen stemmen voor kandidaten van een andere taalgemeenschap? Spijtig dat Di Rupo intussen zo snel is opgeschoten. De federale kieskring schijnt tijdens de onderhandelingen in stilte te zijn afgevoerd.

Vanzelfsprekend zijn er thema’s over het energiebeleid, de klimaatopwarming, het fileprobleem, migratie- en integratiebeleid. Ook diverse vragen die het bestuur van het land betreffen: hoeveel bestuurlijke niveaus, hoe krachtiger en efficiënter besturen, ethische regels voor politici, hoe meer democratie, omvorming van het kiessysteem, welke rol voor de politieke partijen, welk rol en toekomst voor Brussel, …

In tal van deze thema’s weerspiegelt zich de oorsprong van het initiatief: de almaar mislukkende regeringsformateurs en de aanslepende staatshervorming, en de ergernis die dat alles opwekte. 

Onderwijs

Over onderwijs zijn er drie vragen: welke verhouding tot de arbeidsmarkt?, hoe kunnen we kennis en creativiteit stimuleren als grondstof voor onze economie?, hoe belangrijk is het kennen en verwerven van andere landstalen? (merk op: niet van wereldtalen, zoals Engels, Spaans, Arabisch, Chinees, …). Wat vreemd is omdat Erasmusstudenten voortdurend in het buitenland zitten. Maar dat is dus blijkbaar een te kleine groep.

Het Engels heeft echter wel een veel bredere maatschappelijke impact: popcultuur, films, bedrijfsleven, en zopas in de actualiteit: de campagne van N-VA tegen de Vrije Universiteit Brussel omdat die cursussen in het Engels aanbiedt.

Een zwaar en moeilijk probleem van het Belgische (ook Vlaamse) onderwijs is de ongelijkheid in prestaties tussen scholen, tussen klassen, en tussen de onderwijsniveaus: ASO, technisch en beroeps; daar is ons land kampioen van de ongelijkheid. Het is niet alleen een moreel probleem van ongelijke kansen, het hypothekeert de toekomst van grote groepen jongeren. Maar het duikt niet op in de thema’s. Hebben de verontruste burgers dat niet geweten omdat ze uit goede scholen komen?

Criminaliteit

Slechts één vraag hierover: “Wat zijn faire regels voor het vervolgen en bestraffen van misdrijven in onze samenleving?” Deze burgers liggen dus niet echt wakker van wat de grote media ons als één van de belangrijkste problemen in de samenleving aanpraten. Met succes trouwens, want de meeste partijen hebben heel wat paragrafen hierover in hun programma’s. Merk anderzijds op: oorzaken, het vermijden of preventief voorkomen van misdrijven vallen buiten deze gedachte.

Sociaal en economisch

Onder de 25 thema’s zijn er niet minder dan 6 sociale en economische vragen. “Hoe kunnen we de welvaart in de samenleving rechtvaardig herverdelen?” “Hoe kunnen we de sociale zekerheid solidair houden?” “Hoe moeten de financiële markten gereguleerd worden?” “Aan welke principes en criteria moet het begrotingsbeleid voldoen?” “Hoe kan de overheid de banken en de financiële sector aansporen tot verantwoord gedrag?” “Welke zijn de principes voor een transparant belastingsysteem?”
Deze vragen handelen over de financiële actualiteit, over de rol van de wetgevers daarin, over de rechtvaardige samenleving. Ze  weerspiegelen een dieper inzicht in de grote problemen, dan de fascinatie voor BHV of de ethiek van de politici. De regulering van de beurzen, of het tekort eraan, en de belastingmechanismen worden erkend als een concrete hefboom om onze toekomst vorm te geven.

Werkloosheid, controle over de economie, Derde en Vierde Wereld

Maar wat zit niet bij de 25 thema’s? Eén van de meest gemediatiseerde onderwerpen, en tegelijk wellicht het grootste drama voor honderduizenden gezinnen in ons land, en een paar miljard mensen in de wereld: geen werk, en dus ook geen fatsoenlijk inkomen, geen zelfrespect, geen toekomst. Hoe scheppen we menswaardige jobs, in plaats van steeds maar arbeidsplaatsen te schrappen? Die vraag kreeg dus te weinig stemmen.

Veel vragen handelen over de rol en democratische organisatie van de overheid, maar geen enkele over de greep van de democratie op de bedrijven, de werkgevers. Is het deze verontruste burgers ontgaan dat het beleid van de bedrijven en zeker dat van de banken ontsnapt aan de democratie? Aanwerven, ontslaan, overnames, herstructureren, expatriëren: het is onderdeel van de private eigendom die zo beslissingsmacht heeft over de werknemers, de werklozen en de gepensioneerden, en hun levensstandaard. Niets geen democratie daar. Of het moesten de aandeelhouders zijn die de beslissingen mogen goedkeuren, genomen door het management.

Er is een terechte vraag over de regulering van de financiële markten; maar dus niet van de speculatie met rijst, maïs, cacao, koffie en beleggingen in drinkwater.

Geen vragen over ‘de Derde Wereld’ of de groeiende armoede. Misschien zit het toch in die ene vraag over de rechtvaardige verdeling van de welvaart. Al missen we hier weer het aspect dat vandaag (en gisteren) welvaart actief vernietigd wordt. Door akkers en bevloeiing voor lokale voeding om te turnen voor export, voor soja voor de vleesproductie en voor biobrandstof, door plaatselijke vissers te broodroven ten gunste van consumptie in de rijkere landen.

Maak de zeer belangrijke keuzes

Iedere internaut kan nog een invloed uitoefenen op de finale keuze. De selectie van de drie finale thema’s maakt nog veel mogelijk. Pas op: elke PC kan maar éénmaal stemmen! Denk bij die keuze ook welke thema’s een ‘neen’ moeten krijgen, zodat ze niet concurreren met wat er echt toe doet. De verdienste van het initiatief is dat de zuiver persoonlijke belangen, zoals aandelen van Dexia, of de ruzie met uw lief, niet in de vragen zitten.

Tot slot: de meest inhoudsloze en meest nutteloze vraag: “Is er een Belgische cultuur en, zo ja, hoe verhoudt die zich tot de regionale culturen?” Daar een volle dag aan wijden, terwijl honderdduizenden Belgen niet weten hoe ze het einde van de maand zullen halen …