De vakbonden (door de onderzoekers van de Universiteit Antwerpen en de K.U.Leuven de ‘reuzen van het middenveld in de media’ genoemd) zijn goed voor een kwart van alle aandacht voor middenveldorganisaties. De onderzoekers Ruud Wouters, Julie De Smedt, Marc Hooghe en Stefaan Walgrave rekenen ook de werkgeversorganisaties tot het middenveld.
Er zijn wel opmerkelijke verschillen tussen VTM en de openbare omroep. Bij de VRT komen de vakbonden 60 procent meer aan bod dan bij VTM, een zender die liever een werkgeversorganisatie aan het woord laat dan een vakbond.
Nog opmerkelijk is dat het ABVV boven het ACV uitsteekt, hoewel de christelijke vakbond meer leden heeft. Dat heeft te maken met het optreden van enkele socialistische vakbondsafgevaardigden in bedrijven die de afgelopen jaren in de kijker liepen: Rudi Kennes van Opel Antwerpen, Jos Digneffe van ACOD-spoor en Hedwin De Clercq van Audi Brussel.
Rudi Kennes kwam zo vaak aan bod dat hij zelfs zijn eigen voorzitter Rudy De Leeuw van het scherm speelde.
De absolute topper van de middenveldwoordvoerders is ACV-voorzitter Luc Cortebeeck. Hij kwam de afgelopen jaren 72 minuten aan het woord. Daarmee scoorde hij zelfs beter dan de alomtegenwoordige Ivo Mechels van Test-Aankoop. Cortebeeck krijgt bijna anderhalve keer meer spreektijd dan zijn collega’s bij het ABVV (Rudy De Leeuw en zijn voorganger Xavier Verboven)
De liberale vakbond mag niet klagen. “Gelet op de relatief lage score van de ACLVB bij de sociale verkiezingen krijgt de liberale vakbond naar verhouding dus behoorlijk wat media-aandacht”, zeggen de onderzoekers.
Bij de werkgeversorganisaties is UNIZO het meest zichtbaar. Volgens de onderzoekers heeft dat te maken met de sterke positie van KMO’s in het Belgische economisch weefsel.
In andere sectoren is er wel een duidelijk onevenwicht. Zo komen automobilistenorganisaties in totaal gedurende 133 minuten aan bod, terwijl de organisaties voor andere verkeersgebruikers (Fietsersbond, TreinTramBus, enz.) slechts 50 minuten aan het woord komen. Touring en co mogen ook commentaar geven bij files of grote ongevallen.
Over de jaren heen is er weinig evolutie. De opkomst van de consumentenorganisaties is wel een duidelijke trend. “In het eerste jaar van onze waarnemingen scoorden ze 5 procent van de aandacht. Zo goed als elk jaar steeg hun aandeel media-aandacht om te eindigen op iets meer dan 12 procent in 2010”, schrijven de onderzoekers.
Als de vakbonden vermeld worden, worden ze meestal ook aan het woord gelaten. Niet alle organisaties genieten dat voorrecht. “De meest nieuwswaardige organisatie die zich richt op
allochtonen is de Arabisch-Europese Liga (AEL). In de 62 items waarin de AEL voorkwam, werd ze slechts in één item op drie aan het woord gelaten. Er werd dus vooral over het AEL gepraat zonder dat een persoon van de organisatie het woord mocht nemen.” De AEL had met Dyab Abou Jahjah nochtans een zeer mediatieke woordvoerder.
In de top 20 van organisaties die het meest aan bod komen zit slechts één NGO, Artsen Zonder Grenzen. 11.11.11, de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging komt niet voor in de top 20. De koepel van de milieubeweging Bond Beter Leefmilieu doet dat wel ondanks stevige concurrentie van Greenpeace.
“De resultaten suggereren inderdaad dat het middenveld ruim aan bod komt in het televisienieuws”, besluiten de onderzoekers. Het Elektronisch Nieuwsarchief van de Universiteit Antwerpen en de KULeuven meet enkel media-aandacht en doet geen kwalitatief onderzoek. Het onderzoek zegt dus dus niets over toon en invalshoek van de berichtgeving.
