mediActivista
Interview, Nieuws, Samenleving, België, Asielzoekers, Vluchtelingen, Els Keytsman, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Asielcrisis, Vluchtelingencrisis -

Opvangcrisis zet 10.000 mensen op straat

Sinds 20 april 2011 werden in België ongeveer 2.000 asielzoekers op straat gezet. Dat brengt de teller van de opvangcrisis op 10.000 mannen, vrouwen en kinderen die het slachtoffer werden van een falend asielbeleid. Hoe is het zo ver kunnen komen? DeWereldMorgen.be vroeg het aan Els Keytsman van Vluchtelingenwerk Vlaanderen.

woensdag 28 september 2011 17:15
Spread the love

Els Keytsman: “Er is een ommekeer gekomen toen de regering-Leterme besloot om de financiële steun voor asielzoekers in te trekken. Met deze financiële middelen konden de asielzoekers zich zelf voorzien van een woning en basisbehoeften. De overheid vreesde echter dat er een aanzuigeffect zou ontstaan waarbij steeds meer asielzoekers voor België zouden kiezen.”

“Ze besloot dan maar om over te gaan op materiële steun waarbij de asielzoeker een bed, bad, brood en begeleiding krijgt.  Op zich een goed systeem, maar dan moeten er wel voldoende middelen zijn om deze mensen verder te helpen.”

“We merkten vrijwel dadelijk dat er sprake was van een verzadiging in het aantal opvangplaatsen. Er werden toen wel enkele noodoplossingen voorzien zoals hotelopvang, maar structurele oplossingen bleven uit.”

“Ook de politieke crisis heeft er geen goed aan gedaan. De lopende regering vond dat ze niet voldoende draagkracht had om het probleem op te lossen. In werkelijkheid stonden de neuzen gewoon niet in dezelfde richting en was er geen eenduidige visie die naar een meer permanente oplossing kon leiden.”

De winter staat voor de deur. Het probleem wordt dan altijd plotseling heel zichtbaar.

”We hebben een tijdje geleden, samen met 20 andere organisaties een open brief gestuurd aan de regering-Leterme, waarin we duidelijk maken dat de tijdelijke oplossingen voor de winter zijn uitgewerkt. Bovendien zette Fedasil sinds april 2011 al ongeveer 2.000 mensen op straat. In vergelijking met vorig jaar is het dus enkel erger geworden.”

“Zelfs de meest kwetsbare mensen worden nu op straat gezet. Denk maar aan zwangere vrouwen, kinderen, mensen met een handicap … dat toont aan dat het licht echt op rood staat als we het hebben over de fundamentele rechten van de mens. We moeten nu actie ondernemen voor de winter er aankomt.“

Wat gebeurt er met de mensen die geen opvangplaats krijgen?

”Dat is het schrijnende van de zaak: we weten het gewoon niet. In theorie krijgen ze een brief mee van Fedasil waarin staat dat ze zich moeten wenden tot een OCMW. Maar meestal wenden deze mensen zich tot een OCMW in Brussel dat eigenlijk al overbevraagd is. Je kan ook moeilijk verwachten dat deze mensen heel België afdweilen, op zoek naar een OCMW dat hen van de straat houdt. Sommigen komen in kraakpanden terecht, anderen in parken, onder bruggen …  Maar niemand heeft er een duidelijk uitzicht op.“

“Eigenlijk is dat toch verschrikkelijk. Asielzoekers zijn mensen die in gevaar zijn, op de vlucht slaan en bescherming zoeken. Als we al niet kunnen zorgen voor een goede begeleiding of voor het meest fundamentele, zoals een dak boven het hoofd. Wat voor maatschappij zijn we dan geworden?”

Zijn de asielzoekers zelf op de hoogte van deze asielproblematiek? Weten ze op welke problemen ze kunnen stoten bij een asielaanvraag?

“Dat denk ik niet. Enkele dagen geleden kregen we telefoon van enkele journalisten die meer informatie wilden over de opvangcrisis en het asielbeleid. Zij werden zelf al 10 à 15 keer doorverwezen, van het kastje naar de muur gestuurd. Dat zijn dan mensen die weten hoe de maatschappij hier in elkaar zit.”

“Asielzoekers zien om die reden de hele asielprocedure als een constant gevecht tegen de overheid. Vertrouwen hebben in de bevoegde instanties is voor deze mensen zeer moeilijk, terwijl dat vertrouwen wel cruciaal is voor toekomstperspectieven en een eventuele vrijwillige terugkeer. Want als je geen vertrouwen hebt in de instanties kan je ook geen vertrouwen hebben in aangeboden alternatieven.”

In België heeft een asielzoeker slechts 18 procent kans om erkend te worden. In vele landen ligt deze kans heel wat hoger. Waarom blijven asielzoekers dan terugkeren naar België?

“Waarschijnlijk ligt dit aan een combinatie van factoren: de nabijheid van het Verenigd Koninkrijk, het feit dat Brussel vele internationale instellingen telt en het feit dat we eigenlijk een kwalitatief goed asielbeleid hebben. Asielcijfers en erkenningen verschillen inderdaad van land tot land.”

“Eigenlijk is het één grote loterij. Zo maak je in Griekenland 0 procent kans op erkenning, terwijl dit in andere landen kan oplopen tot 70 procent. We hebben dringend nood aan een Europees eengemaakt asielbeleid waarbij de overheden uitgaan van de rechten van asielzoekers.”

“We mogen ook niet vergeten dat asielzoekers niet zomaar vluchten. Ze doen dit omdat hun leven in gevaar is. Bovendien vluchten de meesten niet naar Europa, maar naar de buurlanden. 80 procent wordt opgevangen in de eigen regio. Slechts 20 procent komt in Europa terecht en het is dan ook de plicht van Europa om een goed asielbeleid uit te werken. We moeten komaf maken met die asielloterij.”

Heeft u vaak het gevoel dat u vecht tegen de bierkaai?

“Eigenlijk is het vrij simpel. We hebben een relatief goede opvangwet. Als we puur naar de wetgeving kijken, hebben we alles in huis om een humaan en kwaliteitsvol asielbeleid te voeren. Maar het ontbreekt aan politieke slagkracht, een goede uitvoering en adequate reacties.”

“De sleutel ligt nu bij diegenen die het asielbeleid moeten uitvoeren, bij diegenen die ervoor moeten zorgen dat mensenrechten en fundamentele basisrechten gerespecteerd worden. De sleutel ligt op regeringsniveau. Als de overheid nu niet ingrijpt, wordt de winter nog veel zwaarder dan verleden jaar.“

Asielzoekers hebben recht op dwangsommen wanneer ze geen opvang krijgen.

“Jammer genoeg is dat vaak het enige wat ze hebben, maar niemand vraagt om deze sommen. De asielzoeker vraag er niet om, wij vragen er niet om en de overheid ook niet. Een dwangsom biedt trouwens ook geen oplossing, het zorgt slechts voor een tijdelijke maatregel waarin de overheid gedwongen wordt om de asielzoeker van onderdak te voorzien.”

“De oplossing is simpel: voorzie in voldoende opvang zodat pieken en dalen opgevangen kunnen worden. En zorg ervoor dat asielprocedures niet te lang duren. Zorg voor goede begeleiding zodat deze mensen hun leven kunnen opbouwen wanneer ze mogen blijven of voor goede begeleiding wanneer ze moeten terugkeren naar hun land.”

Intussen kreeg Vluchtelingenwerk Vlaanderen een antwoord op de open brief die de organisatie samen met 20 andere middenveldorganisaties naar de regering-Leterme had gestuurd. Binnenkort zitten ze samen aan tafel, op zoek naar nieuwe en betere oplossingen.

take down
the paywall
steun ons nu!