Verslag, Nieuws, Wereld, Cultuur -

25 jaar na Top Gun wordt relatie Hollywood en Amerikaans leger nog inniger

Precies 25 jaar geleden maakte de machofilm in pastelkleuren Top Gun furore in de bioscoopzalen. De film was een hoogtepunt in de samenwerking tussen het Amerikaanse leger en Hollywood, en zorgde voor een toevloed van nieuwe rekruten. Een kwarteeuw later staan een pak Top Gun-clonen in de steigers. Alleen is de relatie tussen het leger en de filmindustrie nog veel inniger geworden.

donderdag 8 september 2011 15:52
Spread the love

Top Gun – het eerste Tom Cruise-vehikel – is het toppunt van 80’s kitsch. Het was tegelijk ook het begin van wat de Amerikaanse journalist David Sirota het Militair-entertainment complex noemde. Het weekblad Time titelde in 1986 terecht The Pentagon goes Hollywood.

Het Pentagon – het Amerikaanse ministerie van Defensie – hield de pen vast tijdens het schrijven van het scenario en kreeg een film die de moed en de branie van Amerikaanse soldaten bejubelde. Alles wat het imago van de gevechtspiloten kon schaden, werd geschrapt.

In ruil mochten de filmmakers voor een prikje de luchtmachtbasis nabij San Diego gebruiken als filmset. Daar waren vliegdekschepen en twee dozijn F-14’s, F-5’s en A-4 Skyhawks met bijbehorende piloten tot hun beschikking. Een miljardensubsidie aldus Time.

De investering legde het Pentagon geen windeieren. De film kwam uit op een moment dat het Amerikaanse leger nog altijd kampte met het trauma van Vietnam. Bijna alle militaire films uit die tijd stonden toen nog in het teken van dat trauma. Denk aan het schokkende Full Metal Jacket van Stanley Kubrick dat een jaar na Top Gun in de zalen kwam.

Top Gun bracht niet alleen 344 miljoen dollar op, maar deed ook het aantal rekruten pieken. In heel wat bioscopen stond zelfs een standje van het leger waar enthousiaste kijkers zich meteen konden inschrijven. Uit peilingen bleek dat het vertrouwen in het leger opnieuw groeide. Dat kwam goed uit want president Ronald Reagan liet dat jaar de spieren rollen tegenover Libië.

Gesubsidieerde propaganda

In de jaren en decennia daarna zouden het Pentagon en Hollywood dat succes nog een aantal keer dunnetjes overdoen met films als Armageddon, Pearl Harbor, Transformers en X-Men. Onderuitgezakt in de zetel waren de kijkers er zich zelden van bewust dat ze naar “door de regering gesubsidieerde propaganda” (de woorden zijn van The Washington Post) aan het kijken waren.

Een kwarteeuw later blijft die relatie intact. Alleen is de nood aan propaganda na de debacles in Irak en Afghanistan hoger dan ooit. Daarom werden de rollen omgekeerd. Bij Top Gun waren het nog de makers die naar het leger stapten in de hoop te kunnen gebruikmaken van de militaire infrastructuur. In 2008 spoorde de Navy Special Warfare een handvol Hollywoodproducenten aan om  voorstellen in te dienen voor een productie over de rol van de Seals (de elitetroepen die eerder dit jaar Osama Bin Laden doodschoten).  

Het resultaat zal begin volgend jaar te zien zijn op het grote scherm. Act of Valor wordt een unicum omdat de rollen gespeeld worden door echte Seals. Meedoen aan die film werd een formele opdracht van de best getrainde soldaten van het Amerikaansr leger.

Bruce Jasurda, hoofd marketing van het Amerikaanse leger, legt in The Los Angeles Times eerlijk uit waarom het Pentagon die inspanning levert.

“We’re a nation at war going on 11 years, which is the longest period of consistent conflict that the U.S. Army’s ever been involved in, that the nation’s ever been involved in, longer than any war we’ve been in, and all-volunteer force at that. That’s why we market. We want to make sure people understand the full nature of this product. The Army is the ultimate considered purchase.” 

Er komen nog films waarin de Seals een hoofdrol spelen. Top Gun-producer Jerry Bruckheimer (die ook al Armageddon en Pearl Harbor maakte) waagt zich aan een tv-serie over het familieleven van de Seals.

Acteur/regisseur Peter Berg komt in 2013 met Lone Survivor. Het wordt in zijn eigen woorden een “goede ouderwetse vechtfilm waarin de politiek zeer helder is – we steunen deze mensen”.

De jacht op Bin Laden

Maar het is vooral uitkijken naar de nieuwe film van Oscarwinnares Kathryn Bigelow. De film die in oktober 2012 in de zalen komt, vertelt het verhaal van de jacht en de moord op Osama Bin Laden. Het Pentagon was niet zo gelukkig met haar vorige film “The Hurt Locker”.

Deze keer zou er mogelijk wel samengewerkt worden en dat leidde in de VS al tot een politieke rel. De releasedatum – één maand voor de presidentsverkiezingen – en het gerucht dat de makers toegang kregen tot “classified information” zorgt voor zenuwachtigheid.

Bigelow reageerde op de commotie door te verzekeren dat patriotten zich geen zorgen moeten maken over de boodschap van de film. “[De jacht op Bin Laden] was een Amerikaanse triomf, heroïsch en boven de partijen, en er is geen enkele reden om te veronderstellen dat onze film deze enorme overwinning anders zal weergeven.”

take down
the paywall
steun ons nu!