Interview, Nieuws, Samenleving, Cultuur, Muziek, Colombia, Militarisering, Politieke repressie, Polikarpa y sus Viciosas, Machismo, Narcobimbo's -

Colombiaanse feministen van Polikarpa over machismo, militarisering en narcobimbo’s

IEPER - Polikarpa y sus Viciosas, vertaald als 'Polikarpa en haar ondeugden' is een rebelse punk- en hardcore meidengroep uit Bogota, opgericht in 1995. Ze noemen zich anarchofeministen en brengen protestmuziek tegen machismo, geweld tegen vrouwen en de politieke repressie in Colombia. Dit jaar toerden ze voor het eerst in Europa. We interviewden ze op het hardcore festival Ieperfest.

vrijdag 26 augustus 2011 15:20
Spread the love

Na het concert ontmoetten we Sandra Rojas en Andrea Restrepo. Het derde bandlid Paola Loaiza was niet mee op tournee wegens andere verplichtingen. 

Voor het eerst in Europa

Sandra: “Ik speel bas bij Polikarpa. Daarnaast maak ik in mijn vrije tijd ook documentaires op het platteland in Colombia over de uitmoordingen door de paramilitairen. Ik ben ook actief als vrijwilliger bij verschillende vrouwenbewegingen. Ik ben onlangs in Madrid geweest waar we met verschillende bewegingen hebben samengewerkt aan o.a. een boycotcampagne van Israëlische producten.”

Andrea: “Ik speel gitaar bij Polikarpa, ik ben historica van opleiding. Naast de band doe ik in Colombia ook de technische coördinatie van een netwerk van basisbewegingen van o.a. vrouwen, mensenrechten etc … We werken ook aan het documenteren van de impact van het gewapende conflict in Colombia op vrouwen. De resultaten daarvan worden nationaal en internationaal verspreid.”

Sandra: “We toeren dit jaar voor het eerst in Europa. We zijn al in Finland, Polen, Denemarken, Duitsland en Nederland geweest en nu dus in België. We vertrekken morgen naar Frankrijk en nadien staat Zwitserland nog op het programma. Het is de eerste keer dat we zo lang toeren en leven in een tourbus Het is tot nu toe een super intense en toffe ervaring geweest. We hebben tijdens onze tournee ook een aantal anarchistische centra en sociale organisaties bezocht. Het is tof om te zien hoe het hier in Europa allemaal georganiseerd is.”

Andrea: “Onze muziek heeft een aparte sound en is niet echt in een hokje te plaatsen. We hadden eerst een beetje schrik dat het Europese publiek het niet zou smaken. Maar onze muziek werd enorm geapprecieerd. De mensen proberen ook echt onze teksten te begrijpen. We hebben veel enthousiaste reacties gekregen.”

Polikarpa, de heldin van Colombia

Sandra: “Polikarpa is de naam van de vrijheidsstrijdster van Colombia. Ze heeft meegedaan aan de onafhankelijkheidsstrijd van Colombia. Als kind leren we op school allemaal over haar heldendaden. Ze vocht niet alleen mee, maar ze was ook informante voor de revolutionairen. Ze werd heel jong geëxecuteerd door de Spanjaarden. Toen we met onze groep startten in 1995 konden we ons enorm identificeren met Polykarpa. Er waren toen heel weinig vrouwen in onze muziekscène. We hebben daarom gekozen voor deze naam. Polikarpa is voor ons een rolmodel. Ze streed mee in een revolutionair mannenleger.”

Geëngageerde punk

Sandra: “Ieder van ons heeft haar eigen muzikale voorbeelden. We luisteren naar verschillende muziekstijlen: van punk, metal tot hardcore. We steken heel veel tijd in onze teksten. Muziek is voor ons een instrument om ons politiek te uiten. Een artiest moet volgens mij betrokken zijn bij het maatschappelijke gebeuren. Daarom vinden we de inhoud van onze teksten belangrijk. We zingen vooral over het machismo in de Colombiaanse maatschappij en de onrechtvaardigheid van de eindeloos absurde oorlog in Colombia.”

Andrea: “Bijvoorbeeld op ons laatste album ‘A mí esta guerra me toca’ (nvdr: ‘Deze oorlog gaat me ook aan’, verwijzend naar het intern conflict in Colombia tussen staat en guerrilla). We willen de mensen tonen wat er gebeurt met de vrouwen die betrokken zijn bij de guerrilla. Er is een groot probleem van seksueel geweld. Het wordt gebruikt als oorlogsstrategie. Dit thema raakt ons enorm en daarom wilden we deze realiteit naar buiten brengen. We hebben ons gebaseerd op de documentatie van onderzoeken van verschillende organisaties en op getuigenissen van slachtoffers van seksueel geweld.”

Sandra: “Als Polikarpa werken we vaak samen met andere collectieven, bijvoorbeeld het collectief van de vrouwen in het verzet, de anarchofeministen. En we organiseren ook assertiviteitscursussen om vrouwen bewust te maken van hun rechten.”

Andrea: “We zijn bijvoorbeeld heel actief in de strijd voor het recht op abortus. In Colombia is dat nog altijd strafbaar. Vrouwen moeten zelf het recht hebben om te beslissen over hun lichaam. We hebben daarrond samengewerkt met verschillende vrouwenorganisaties. We organiseerden zowel acties als concerten.”

Machismo en narcobimbo’s

Andrea: “Colombia zit al acht jaar met een heel conservatieve rechtse overheid. Die situatie beïnvloedt ook de cultuur en de beeldvorming over de vrouw. De militarisering van de maatschappij versterkt ook het machismo. Er is meer geweld tegen vrouwen. Op dit moment is het niet gemakkelijk om te werken als feministe in Colombia.”

Sandra: “De drugshandel heeft ook een enorme impact op de beeldvorming over de vrouw. Het beeld van de narcobimbo’s met grote borsten en andere chirurgische ingrepen bepaalt wat sexy is. We worden voortdurend met die beeldvorming gebombardeerd in de media. Jonge vrouw willen zich daaraan spiegelen. Veel meisjes in Colombia krijgen al voor hun 16de verjaardag nieuwe borsten cadeau. Het is zelfs een soort statussymbool geworden. Ik vind het een triestige evolutie. Waarom wil je als jong meisje aan je lichaam prutsen? Het is niet eens volgroeid.”

Jong zijn in een gemilitariseerde maatschappij

Sandra: “We worden geboren en groeien op in een land dat ons gewelddadig maakt. We zitten midden in een conflict. Je ziet permanent onrechtvaardigheid. Het hangt er van af waar je in Colombia woont. In de stad is het makkelijker om op te groeien zonder je iets aan te trekken van de oorlog. Als je op het platteland woont, moet je kant kiezen. De overheid of de rebellen.”

Andrea: “Veel jongeren in Colombia zijn werkloos. In het leger gaan als militair of bij een militie als paramilitair is voor hen vaak het enige alternatief om aan een vast inkomen te geraken. Basisvoorzieningen als onderwijs en gezondheidszorg zijn duur. Er is nooit geld voor sociale voorzieningen, maar wel voor wapens. Al het geld dat de overheid in deze vuile oorlog steekt, kan ze beter besteden aan sociale basisvoorzieningen en aan initiatieven voor de jeugd. Maar de staat heeft geen enkele interesse om het conflict op te lossen.”

Polarisering en repressie

Sandra: “Er zijn meer en meer gewetensbezwaarden. Jongeren die niet willen vechten tegen de guerrilla, maar het is niet gemakkelijk. Als je geen legerdienst hebt gedaan, is het moeilijk om aan werk te geraken of om je in te schrijven aan een universiteit. En als je op straat opgepakt wordt en geen legerboekje kunt voorleggen, sturen ze je meteen naar het leger.”

Andrea: “De beweging tegen de oorlog wint wel veld, maar de repressie van de staat wordt ook almaar groter, zeker op het platteland. In Colombia leeft meer dan zestig procent in absolute armoede en de sociale breuklijnen liggen tussen stad en platteland. Het leven in de stad is helemaal anders dan op het platteland. Het gewapend conflict is vooral op het platteland geconcentreerd. En daar heb je ook die polarisering en militarisering van de jeugd. Je wordt gedwongen om kant te kiezen. Er is geen andere optie.”

“Ook sociale bewegingen en NGO’s worden meegesleurd in die polarisering. Als je niet voor de staat bent, dan ben je voor de guerrilla. Hierdoor wordt de de bewegingsruimte voor acties van onafhankelijke sociale bewegingen meer en meer beperkt. De staat wil alles in verband brengen met het conflict om haar politiek van repressie te legitimeren.”

Muziek als actiemiddel

Sandra: “De alternatieve scène van de hardcore, de punk en metal groeit wel. Er zijn meer en meer collectieven en er wordt ook meer politieke muziek gemaakt.”

Andrea: “De staat beperkt de participatiekansen van de jeugd om aan politiek te doen. Behalve de jeugdafdelingen van de establishmentpartijen is er niet veel keus. Alle oppositie wordt gemuilkorfd, vaak zelfs letterlijk. Voor veel jongeren is punk en rock wel belangrijk om zich politiek te uiten en dingen aan te klagen.”

Andrea: “Concerten zijn een actiemiddel geworden. Veel collectieven in onze muziekscène werken samen met bewegingen over allerlei thema’s. Wij deden dat voor de campagne over het recht op abortus. Er zijn veel muziekgroepen die samen met vakbonden werken aan de Killercoke campagne (Coca-Cola zou paramilitairen opdracht gegeven hebben om vakbondsleiders te vermoorden die betere werkomstandigheden eisten).”

Sandra: “Muziek is een kanaal geworden van directe actie en politieke participatie. Het is belangrijk in een gesloten en gepolariseerde maatschappij met veel staatsgeweld.”

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!