Dinsdag kon de krant Wall Street Journal beslag leggen op een brief van 92 senatoren aan het Witte Huis, waarin ze de regering-Obama opriepen om nieuwe sancties op te leggen aan de Iraanse Centrale Bank.

Volgens de senatoren vormt de bank het zenuwcentrum van de pogingen van Teheran om een lijst van al bestaande sancties te omzeilen. Die maken nu al dat Iran moeilijk transacties in dollars of euro’s kan doen. De maatregelen die de senatoren vragen, zouden het nog moeilijker maken voor Iran om buitenlandse valuta te krijgen voor de olie die het exporteert.

Volgens deskundigen is het niet de bedoeling van de bijkomende sancties om de Iraanse olieverkoop te verminderen, want dat zou tot stijgende olieprijzen leiden en de Iraanse economie uiteindelijk goed uitkomen. Het zou wel de onderhandelingspositie van de kopers moeten verbeteren.

“Als je de markt zo manipuleert dat er minder kopers zijn en de westerse kopers weghaalt, dan haal je de prijs naar beneden”, zegt Mark Dubowitz van het Iran Energy Project aan de Foundation for Defence of Democracies, een denktank in Washington die onderzoek doet voor het Congres naar mogelijke sancties tegen Iran.

In juni nog gaf het Witte Huis aan dat het niet van nieuwe sancties wil weten. Maar volgens Dubowitz is de brief van de senatoren het begin van een “onderhandeling” met de regering-Obama. Republikeins senator Mark Kirk, een van de belangrijkste initiatiefnemers achter de brief, heeft al laten weten dat hij een wetsvoorstel zal indienen als het Witte Huis niets onderneemt tegen het einde van dit jaar. “De regering moet kiezen of ze de leiding wil nemen of verplicht zal worden iets te doen”, zei hij in de krant Wall Street Journal.

De brief van de Senatoren kreeg applaus van het American Israel Public Affairs Committee (AIPAC), een invloedrijke joodse lobbygroep in Washington die koste wat het kost het Iraanse nucleaire programma wil stoppen.

Kritiek

Maar er zijn ook belangrijke risico’s aan bijkomende sancties verbonden, zeggen deskundigen. Zo zouden restricties voor de Centrale Bank ook de gewone Iraniërs treffen, iets wat de regering-Obama wil vermijden. Bovendien kan het de internationale consensus tegen het Iraanse nucleaire programma ondermijnen en de olieprijzen de hoogte indrijven op een moment dat de wereldeconomie flirt met een tweede recessie.

“Sommige deskundigen in Internationaal Recht zien dit als het equivalent van een oorlogsverklaring”, zegt Trita Parsi van de National Iranian American Council, een lobbygroep van Iraanse Amerikanen. “Maar als het erop aankomt, zal deze regering geen robbertje willen vechten met het Congres omtrent Iran in een verkiezingsjaar.”

Kevan Harris, Iran-deskundige aan de Johns Hopkins Universiteit, is het ermee eens dat de sancties neerkomen op “economisch oorlogvoeren”. Iran heeft het nu al moeilijk om harde valuta te krijgen voor zijn olie. China heeft het land volgens Harris al in goederen uitbetaald. Na mislukte pogingen om te betalen via Aziatische en Duitse banken, is India er uiteindelijk in geslaagd om Iran te betalen via een Turkse instelling.

Volgens Harris heeft Iran een constante stroom van dollars of euro’s nodig om de Iraanse munt boven water te houden. De huidige Iraanse begroting gaat uit van een opbrengst van minstens 85 dollar per vat ruwe olie, zegt hij. “Als je de olie veel goedkoper verkoopt, dan dringt een crisis zich op.”

Tegelijk vindt Harris het een gevaarlijk gok, want Iran kan beslissen om de olie plots van de markt te halen. “Je moet voorzichtig zijn met hetgeen je wenst”, zegt hij.”Het is echt een gevaarlijk spelletje”.