“De autoriteiten moeten hun plichten vervullen, want vaak zijn het hun agenten zelf die migranten aanvallen”, verklaart Sánchez. Ze is een van de deelnemers aan de karavaan die vanuit Guatemala en Honduras naar Mexico-stad trok om aandacht te vragen voor het lot van Centraal-Amerikaanse migranten.

Sánchez wil weten wat er met haar schoondochter, de 37-jarige Lourdes Soyapa, gebeurd is. In 1997 ondernam de schoondochter vanuit de Hondurese hoofdstad Tegucigalpa de gevaarlijke reis via Mexico naar de VS. Ze contacteerde haar familie een laatste keer contact in 1999, vanuit de Noord-Mexicaanse grensstad Nogales.
Route

Zo’n vierhonderd activisten, illegalen en familieleden van vermiste migranten bereikten maandag Mexico-stad, de eindbestemming van de karavaan. Ze volgden de route noordwaarts die elk jaar naar schatting 500.000 migranten volgen: met de bus en goederentrein door de Mexicaanse staten Chiapas, Oaxaca, Tabasco en Veracruz.

Onderweg protesteerden ze tegen de slechte behandeling van mensen zonder papieren door georganiseerde misdaadbendes, corrupte agenten en grenspolitie. Jaarlijks worden duizenden migranten afgeperst, aangevallen, verkracht, ontvoerd en vermoord. “We willen dat deze misdaden onderzocht worden”, verklaart Martha Sánchez, een Mexicaanse activiste aan het hoofd van de Movimiento Migrante Mesoamericano.

Migratiewet

Zaterdag hield de karavaan halt in Tierra Blanca, een stad in Veracruz op 380 km van Mexico-stad. Hier ontmoetten de deelnemers Felipe González, rapporteur bij de inter-Amerikaanse Commissie voor Mensenrechten. Hij was in Mexico om getuigenissen van migranten te verzamelen over mensenrechtenschendingen, voornamelijk ontvoeringen. Volgens de Mexicaanse Mensenrechtencommissie werden er ongeveer twintigduizend migranten ontvoerd in 2010.

“We hopen dat de rapporteur kan optreden als bemiddelaar om onze landen  voor hun verantwoordelijkheid te plaatsen. Ze moeten de veiligheid van de migranten die door Mexico reizen, garanderen”, stelt Víctor Herrera van het Nationale Forum voor Migratie in Guatemala.

De Mexicaanse migratiewet die van kracht werd in mei, erkent de mensenrechten van migranten, haalt illegale immigratie uit het strafboek en voerde een transitvisum voor migranten in. Maar activisten hekelen de focus op nationale veiligheid, waardoor migranten blootstaan aan misbruiken.

De organisaties achter het initiatief van de karavaan pleitten in een persbericht voor de oprichting van “een doeltreffend transitvisum of de afschaffing van de visumvereisten als enige manier om een drastische daling van het aantal aanvallen tegen migranten te verzekeren”.

Felipe Calderón

Bijna een jaar na de massamoord op 72 illegale migranten uit Centraal-Amerika, wier lichamen werden gevonden op een ranch in noordoostelijke staat Tamaulipas, lijkt er weinig veranderd. De Mexicaanse regering van de conservatieve president Felipe Calderón heeft nochtans herhaaldelijk beweerd dat ze maatregelen heeft getroffen om migranten te beschermen.

Nadat in april en mei opnieuw honderden lichamen werden ontdekt in massagraven in Tamaulipas en Durango, stuurden familieleden van vermiste Centraal-Amerikanen zonder papieren DNA-stalen op van minstens 24 verschillende personen. Maar ze hebben nog altijd geen nieuws of hun dierbare een van de slachtoffers is.

In juni besliste het Mexicaanse Nationale Instituut voor Toegang tot Publieke Informatie dat het Nationale Instituut voor Migratie de plicht had om statistische gegevens te verzamelen over vermiste Mexicaanse en buitenlandse migranten.

“We zullen zo vaak terugkomen als nodig, om ons stem te laten horen”, zegt de Hondurese Sánchez, terwijl ze een foto van haar vermiste dochter in de lucht steekt.