Het noordoosten van Kenia en het zuiden van de buurlanden Somalië en Ethiopië kampen al maanden met droogte en de voedselschaarste die daar het gevolg van is. Dat maakt levensmiddelen steeds duurder. De inflatie in Kenia bedraagt nu 14,5 procent – 10 procentpunten meer dan eind vorig jaar. Maïs en andere essentiële levensmiddelen zijn voor arme Kenianen nog nauwelijks betaalbaar. 

“De maïsprijs is bijna verdubbeld”, zegt Tim Njiru, een maïshandelaar in Eldoret, een stad in de Riftvallei. De uitgestrekte vallei in het westen van het land is de graanschuur van Kenia. Toch produceren veel boeren maar net genoeg om zelf te kunnen eten. Dat ligt onder meer aan de droogte die de oogsten geregeld doet tegenvallen. Wetenschappers vrezen dat de klimaatverandering dat probleem nog erger gaat maken.

Meer geld voor onderzoek

Kenia heeft de voorbije decennia relatief weinig geïnvesteerd in de landbouw, al is die rechtstreeks goed voor ruim een kwart van het bruto nationaal product van het land. “Er is te weinig geld voor onderzoek naar alternatieve gewassen”, zegt Titus Warimi, een ambtenaar van het ministerie van Landbouw in de Riftvallei. “De aanhoudende en ingrijpende effecten van de klimaatverandering dwingen ons in te zetten op gewassen die het ook in die barre omstandigheden goed doen.”

De nieuwe Keniaanse landbouwbegroting biedt daar nu de mogelijkheden toe. De regering heeft bijna 77 miljoen euro uitgetrokken voor de landbouw. Dat is 9 procent van de totale begroting en meer dan het dubbele van wat de voorbije jaren naar de sector ging. Kenia bereikt daarmee bijna het streefdoel van 10 procent waartoe een grote groep van Afrikaanse landen zich al in 2003 verbond.

Commerciële landbouw

Met de extra investeringen wil Kenia zoveel mogelijk boeren helpen te evolueren van overlevingslandbouw naar commerciële landbouw. Die laat investeringen toe die de productie stelselmatig zouden moeten kunnen opdrijven. De regering in Nairobi rekent voor de komende vijf jaar op een groei van 7 procent per jaar in de landbouwsector. Daarvan moet ook de Keniaanse economie als geheel de vruchten plukken.

De Keniaanse regering rekent op steun van de internationale gemeenschap om haar plannen te verwezenlijken. In 2008 zette de G20, de groep van de grootste industrie- en ontwikkelingslanden, het GAFSP op, een internationaal hulpprogramma om de landbouw en de voedselzekerheid in arme landen vooruit te helpen. Via het GAFSP is al ruim 220 miljoen dollar verdeeld onder acht landen, waarvan er zes in Afrika liggen. Kenia heeft nog geen geld ontvangen uit het fonds, maar wil nu zijn investeringsplannen in de landbouwsector indienen om ook steun te krijgen.

Honger in de Hoorn

De uitzonderlijke droogte eind vorig jaar en in de lente van dit jaar heeft in de Hoorn van Afrika tot een hoge veesterfte geleid. De oogst die nu moet worden binnengehaald, is klein en dreigt op sommige plaatsen helemaal te mislukken. De lokale voedselprijzen gaan door het dak. De VN schatten dat in de regio 10 miljoen mensen voedselhulp nodig hebben. Van die mensen leven er 3,5 miljoen in het noordoosten van Kenia. Ook in het zuidoosten van Ethiopië en in het grootste deel van Somalië hebben miljoenen mensen hulp nodig. Sommige noodlijdende streken van Somalië en Ethiopië zijn moeilijk toegankelijk voor hulpverleners door de gewapende conflicten die er woeden.