Verslag, Nieuws, Europa, Griekenland -

Griekenland aan de rand en welke gevolgen dat heeft voor ons

Terwijl tienduizenden Grieken betogen en staken, zijn de camera's weer even gericht op het Zuid-Europese land dat kampt met een zware crisis. Nieuws over Griekenland hoort echter niet thuis tussen de beursberichten maar op de voorpagina. Omdat het ondraaglijk is wat de Grieken overkomt. En omdat in onze economie waarin alles aan alles vasthangt, het lot van de Grieken ook ons aanbelangt.

woensdag 15 juni 2011 12:46
Spread the love

Aan de top van de Europese Unie wordt hoog spel gespeeld. Ook dinsdag werd geen akkoord bereikt over een nieuw reddingsplan voor Griekenland.

Dat nieuwe plan is nodig omdat de vorige ‘bailout’ van 110 miljard euro niet volstond. Vorig jaar gingen de Europese autoriteiten er nog optimistisch van uit dat Griekenland vanaf 2012 opnieuw zou kunnen lenen op de kapitaalmarkten. Op een staatsobligatie van tien jaar moet Griekenland nu 17,5 procent betalen, een absoluut record in de eurozone.

Zonder vers Europees geld dreigt Griekenland binnen enkele maanden bankroet te gaan. Het land zou dan de euro moeten opgeven waardoor de hele eurozone dreigt gedestabiliseerd te worden.

Onze banken

Banken in Frankrijk, Duitsland en ook ons land zouden op hun grondvesten daveren doordat ze enorme verliezen zouden lijden op het Griekse staatspapier in hun portefeuille. De noodlijdende bank Dexia is bijvoorbeeld voor 4,9 miljard euro blootgesteld aan Griekenland.

Volgens de Financial Times heeft Griekenland snel 85 miljard euro nodig. Duitsland wil dat geld enkel geven als ook de privésector (lees: de banken) een stukje mee betaalt. De meeste landen zijn het daarmee eens. Alleen bestaat er onenigheid over de manier waarop de privésector moet boeten.

De Europese Centrale Bank, daarin gevolgd door Frankrijk en ook de Belgische minister Didier Reynders, willen dat de rol van de privésector zo vrijwillig mogelijk is. Banken zouden vriendelijk gevraagd worden om de afbetaalde schulden te vervangen door nieuwe schulden.

Duitsland ziet meer heil in zachte dwang om bijvoorbeeld de termijn van de leningen te verlengen. Maar de Europese Centrale Bank vreest dat dit zal leiden tot een ‘kredietevenement’. De almachtige financiële markten zouden dergelijke dwang zien als een de facto faling.

Geen oplossing

Op de ecofin-top (de vergadering van de Europese ministers van Financiën) van maandag in Luxemburg moet de knoop doorgehakt worden. Wat er ook uit de bus komt, het zal de problemen van Griekenland niet oplossen.

Vorig jaar kromp de economie met 4,4 procent. Ook dit jaar zal de economie met 3,5 procent dalen, het derde jaar op rij. De werkloosheid steeg tot 16,2 procent. Meer dan 40 procent van jongeren onder de 24 is werkloos.

Het zou zelfs volgens de meest optimistische ramingen nog acht jaar duren voor de Griekse economie weer op het niveau zit van voor de crisis. De crisis levert de Grieken dus tien jaar stilstand op.

De totale overheidsschuld zou door die krimpende economie volgend jaar stijgen tot 160 procent van het BNP.

Aan het nieuwe reddingsplan hangt een hard besparingsplan vast. De Griekse socialistische premier Papandreou wil dit jaar nog eens 6,5 miljard euro besparen. Tot 2015 komen daar nog eens 22 miljard euro besparingen bovenop. De regering wil dit jaar de belastingen verhogen. De btw op restaurant- of cafébezoek stijgt van 13 tot 23 procent.

Er komen ook hogere belastingen voor huishoudens en gas. De helft van de mensen met tijdelijke contracten bij de overheid wordt ontslagen of krijgt geen nieuw contract. De sociale uitkeringen moeten met 1 miljard euro dalen.

Vorig jaar werd al eens 12 miljard euro bespaard op lonen en pensioenen. Ambtenaren zagen hun loon met 20 procent dalen.

Nog dieper

De meeste economen zijn het er over eens dat die besparingen de economie alleen maar meer pijn zullen doen. De economische recessie dreigt nog dieper te worden en langer te duren. De schuld zal dus alleen maar stijgen.

Financiële goeroes als Nouriel Roubini (Dr. Doom genoemd sinds hij de financiële crisis voorspelde) speculeren al over de crash van Griekenland en het einde van de eurozone.

In Griekenland groeit het protest. Het Syntagma-plein voor het parlement wordt al drie weken bezet. De actievoerders willen vandaag het parlement omsingelen zodat parlementsleden er niet binnen geraken. Zij krijgen daarbij hulp van de deelnemers aan een vakbondsbetoging die vandaag door Athene trekt. Voor de zoveelste dag op rij is het land verlamd door een overheidsstaking.

Voor premier Papandreou wordt het uitkijken of hij zijn saneringsplan door het parlement krijgt. Op de steun van de oppositie moet hij niet rekenen. Twee leden van zijn eigen partij hebben al gezegd dat ze tegen zullen stemmen. “Ik geloof niet langer in ons economisch beleid. We hebben gefaald en sindsdien worden we gedwongen om de waarheid te verbergen voor het volk. We zitten in een vicieuze cirkel”, zegt George Lianis, één van die twee dissidente parlementsleden.

Uitweg?

Is er een uitweg uit de spiraal? De Parijse professor economie Dominique Plihon denkt van wel (1). Plihon – die tevens actief is binnen de andersglobaliseringsbeweging Attac – vindt dat er een gecoördineerde herstructurering moet komen van de Griekse schulden waarbij de banken hun verliezen moeten opnemen.

Daarnaast stelt hij een reeks maatregelen voor om de financiële markten te ontwapenen zoals de invoering van een financiële transactietaks,  de oprichting van een publieke kredietbeoordelaar en strenge regels voor de bestaande private ratingbureaus als Standard & Poor’s en Fitch.

Om Europa op het pad van de duurzame en ecologische groei te krijgen wil hij de neoliberale economic governance (die vooral de loonconcurrentie wil aanzwengelen) vervangen door een Europese samenwerking op basis van solidariteit.

Dergelijke stemmen krijgen voorlopig weinig gehoor bij de Europese Commissie en de Europese Raad. Zal dat duren tot Dr. Doom gelijk krijgt?

(1) In 20 ans d’aveuglement, L’Europe au bord du gouffre, 2011

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!