Humala is zeer omstreden in de VS. In zijn campagne koos hij openlijk de kant van het socialisme à la Chávez. Bovendien was hij een belangrijke figuur in de mislukte legercoup in 2000. Toch waarschuwen verschillende deskundigen ervoor de deur naar Humala niet dicht te gooien.

“Hij heeft continu gezegd dat hij goede relaties met de VS wil onderhouden en hij heeft tijdens zijn campagne alleen maar positieve signalen naar Washington gestuurd”, zegt Coletta Youngers, een Peru-expert aan het Washington Office on Latin America (WOLA). “Ik denk dat hij onafhankelijker van Washington wil opereren, maar er is geen enkele aanwijzing dat hij een anti-Amerikaanse koers gaat varen zoals de Venezolaanse president Hugo Chávez.

“Het zou de VS passen voor een goede start te zorgen, om niet in nog een gespannen bilaterale relatie terecht te komen”, aldus Youngers, met een verwijzing naar de spanningen die er zijn met Ecuador en Bolivia.

Pion van Chávez

Het lijkt erop dat de regering-Obama deze woorden ter harte neemt, ondanks de waarschuwingen van rechtse en neoconservatieve groepen dat Humala een pion van Chávez is. “Stap niet in de val van de Castro-Chávez-zwendel die Humala heet”, zei Roger Noriega van het American Enterprise Institute (AEI). Volgens Noriega kan Humala de radicaalste van allemaal worden.

Humala zal op 28 juli het stokje overnemen van zijn voorganger, president Alan García, die in Zuid-Amerika een van de beste bondgenoten van Washington is. García werd gewaardeerd omdat hij strikt vasthield aan het investeringsvriendelijke beleid in de lijn van de Washington-consensus, nauw samenwerkte in de oorlog tegen drugs en niet meedeed met allerlei initiatieven uit Chávez’ koker, zoals de Bolivariaanse Alliantie voor de Volken van Ons Amerika (ALBA).

Volgens experts is Humala een stuk gematigder dan vijf jaar geleden, toen hij ook aan de verkiezingen meedeed. “De angsten zijn overdreven”, zegt Michael Shifter, de voorzitter van de Inter-American Dialogue (IAD), een denktank in Washington. “Humala is een slimme gast, slim genoeg om te beseffen dat hij niet hetzelfde pad kan bewandelen als Chávez. Hij weet dat hij voorzichtig moet opereren en vertrouwen moet winnen.”

Steun van de armsten

Volgens Shifter laten de verkiezingen zien dat we ons beeld van de Zuid-Amerikaanse economie moeten bijstellen. Het beleid van García zorgde voor een groei van 9 procent in 2010. Toch deden kandidaten die door García werden gesteund het zo slecht dat alleen de uiterste kandidaten op de linker- en rechterflank de tweede ronde haalden. “Goede economische beslissingen zijn dus niet genoeg, zoals sommige beleidsmakers denken. Het is geen toeval dat Humala vooral steun kreeg van het armste deel van het land. Dat is de boodschap: landen kunnen niet zomaar een belangrijk deel van de bevolking negeren. Niet alles wordt opgelost door de markt.”

Ook Youngers zag weinig bewijs dat de recordgroei uit de periode-García naar de armsten was doorgesijpeld. “In tegenstelling tot de rest van Zuid-Amerika is de ongelijkheid hier de laatste vijf jaar gelijk gebleven. Peru moet nodig naar de thema’s kijken waar Humala het over had.” Al zit hij wel in een spagaat, zegt Youngers, “tussen populistische eisen om snel veel te veranderen en de wens van anderen om de armoede te bestrijden zonder de basisregels van het spel te schenden.”