De Oegandese oppositie roept de bevolking op om op een vreedzame manier te protesteren tegen de fors gestegen levensduurte. Mensen gaan daarom al enkele dagen te voet naar hun werk als een vorm van burgerlijke ongehoorzaamheid.
Sinds ruim een maand zijn de prijzen voor de meeste basisproducten aan het stijgen en er schijnt maar geen eind aan te komen. Vele Oegandezen vragen zich daarom af of de regering van president Yoweri Museveni zich nog wel iets aantrekt van het lot van de gewone burgers die niet meer weten hoe ze de eindjes aan elkaar moeten knopen.
Niemand weet wat er precies aan de hand is
Eerst gingen de brandstofprijzen de hoogte in. Daarna volgden de prijzen voor de meeste voedingsmiddelen en andere essentiële producten. Niemand weet precies wat er aan de hand is en waarom de prijzen zo fel stijgen. De regering zwijgt als vermoord.
Boeren en handelaars klagen steen en been omdat ze hun omzetcijfers zien dalen. De bevolking heeft nog nauwelijks koopkracht en is de wanhoop nabij.
Oppositieleiders startten daarom vorige week maandag met een actie die bedoeld was als een vorm van vreedzaam sociaal protest. Zij gingen ‘s ochtendsvroeg, sommigen al om 6.30 uur, te voet vanuit hun privéwoningen naar hun werkplek in het centrum van Kampala.
Oproerpolitie treedt brutaal op
Maar al snel kwam de oproerpolitie tussen. Zij verhinderden de acties met bruut geweld. Oppositieleider Besigye, voorzitter van het Forum for Democratic Change (FDC), werd in elkaar geslagen en gearresteerd. De derde keer al in twee weken. Anderen konden hun huis niet eens verlaten omdat de politie het omsingelde.
Overal in het land waren er protestacties en overal trad de politie hardhandig op. Mensen werden met stokken geslagen, vrouwen en kinderen kregen traangas over zich heen, er werd zelfs op de massa geschoten. Minstens één betoger zou zijn gedood.
De bevolking begrijpt niet waarom de politie zo optreedt en mensen verhindert te voet naar hun werk te gaan. Het sociaal protest is nochtans vreedzaam, het geweld komt van de kant van de overheid. De Oegandezen zijn kwaad en richten hun woede hoe langer hoe meer tegen Museveni die bij de presidentsverkiezingen van 18 februari 2011 nog een grote overwinning boekte.
Al drie keer verkiezingen verloren
Kizza Besigye, een vroegere kolonel in het Oegandese leger en lijfarts van Museveni, was als belangrijkste oppositieleider de grootste uitdager van Museveni bij de verkiezingen van februari. Eerder verloor hij al de stembusslag tegen zijn rivaal in 2001 en 2006. In 2011 haalde hij 26 procent van de stemmen, tegenover 68 procent voor Museveni.
Museveni is al sinds 1986 aan de macht in Oeganda. Toen maakte hij aan het hoofd van een rebellengroep (National Resistance Movement) een einde aan jaren van chaos en geweld, maar hij slaagde er niet in om Oeganda echt een democratisch karakter te geven. Zo liet hij de grondwet aanpassen om meer dan twee ambtstermijnen te kunnen aanblijven. Of de verkiezingen van februari eerlijk zijn verlopen, is niet duidelijk. Volgens de oppositie werd er massaal fraude gepleegd.
Opgesloten wegens ‘aanzetten tot geweld’
De oppositie heeft al aangekondigd niet te zullen stoppen met actievoeren. Vorige week werden diverse oppositieleden, onder hen zelfs parlementariërs, gearresteerd en opgesloten op beschuldiging van het aanzetten van de bevolking tot oproer en geweld.
De twee belangrijkste oppositieleiders, Kizza Besigye en Norbert Mao, werden overgebracht naar de afgelegen Nakasongola-gevangenis in het noordoosten van Oeganda, waar ze het hele Paasweekend werden vastgehouden.
Momenteel heerst er een gespannen rust in Kampala, maar de militaire politie is overal uitdrukkelijk aanwezig om duidelijk te maken dat elke vorm van protest meteen de kop zal worden ingedrukt. Maar voor hoelang die situatie kan blijven duren, weet niemand.
Hannington Segirinya
Hannington Segirinya is een sociale werker uit Kampala.
(vertaling uit het Engels door Jan Van Criekinge)