Twitter als revolutionaire slogan
Nieuws, Wereld, Afrika, Facebook, Twitter, Google -

Mensen maken revoluties, maar zonder media lukt dat niet

Internet en het gebruik van nieuwe media waren en zijn van cruciaal belang voor de opstanden in Tunesië, Egypte, Libië, ... Het zou eigenlijk pas opzienbarend zijn geweest als dat niet zo zou zijn geweest. Is het gebruik van nieuwe media immers niet eigen aan elke revolutie?

vrijdag 11 maart 2011 21:22
Spread the love

Media zijn steeds of maatschappijkritisch of maatschappijbevestigend. Of het nu gaat om een ouderwetse krant, een digitaal televisiekanaal, of een Twitterstroom.  Net zoals hier waren en zijn er in Egypte zowel openbare als commerciële media, en zoals hier waren de meeste media maatschappijbevestigend.

De Egyptenaren die komaf wilden maken met de dictatuur van Moebarak waren dus wel verplicht om eigen media te organiseren. Ze deden dat via blogs, Twitter, Facebook, sms, muurkranten, flyers, pamfletten en nog een hele resem andere media. In Libië hebben de opstandelingen zo snel als ze konden een eigen radiozender opgezet.

Als we even teruggaan in de geschiedenis dan zien we dat het steeds zo gelopen is. Jezus riep zijn volgelingen op zijn boodschap wereldwijd uit te dragen: “Gaat en vermenigvuldigt u”. De Franse revolutionairen gebruikten boeken en pamfletten om hun ideeën kenbaar te maken, de Russische communisten richtten een eigen krant op waarmee ze hun revolutie van 1917 gestalte gaven.

Einde 19de eeuw, begin 20ste eeuw richtten vakbonden en sociale bewegingen hun eigen media op om te mobiliseren voor sociale vooruitgang, in de jaren 1960 en 1970 ontstonden in heel Europa nieuwe en alternatieve media die de boodschap van de mei-68’ers uitdroegen, de andersglobalisten gebruikten websites om hun ideeën kenbaar te maken, … en zo kent bijna elke revolutie of beweging haar media eigen aan de technologische ontwikkelingen van die tijd.

En wat met onze media?

Vandaag zijn onze media of in handen van grote commerciële bedrijven of in handen van de overheid. Maar nog niet zo heel lang geleden was dat anders. Nagenoeg alle dagbladen die we vandaag in Vlaanderen kennen, vinden hun oorsprong in media die de wereld wilden veranderen en of toch zeker wegen op het maatschappelijk debat.  De Morgen komt voort uit de socialistische beweging, Het Nieuwsblad slorpte de krant (Het Volk) op van de christelijke arbeidersbeweging en Het Laatste Nieuws kent zijn wortels in de liberale beweging.

We vinden het vandaag als vanzelfsprekend dat media in handen zijn van grote concerns die daar geld mee verdienen. Maar tot in de jaren 1980 en 1990 waren die media nog in handen van allerlei maatschappelijke bewegingen die daar geen geld mee wilden verdienen, maar daar geld en mensen in investeerden.

Vreemd genoeg zien we vandaag een dubbele beweging

Meestal stellen media in handen van grote commerciële bedrijven de machtspositie van die grote bedrijven niet in vraag. De eigenaars van die mediabedrijven stellen hoofdredacteurs aan van wie ze weten dat ze hun visie op de samenleving in grote lijnen delen en zullen uitdragen. De Italiaanse premier en eigenaar van diverse mediagroepen, Silvio Berlusconi, en Rupert Murdoch, de van oorsprong Australische mediatycoon zijn daar exemplarische voorbeelden van. Maar dichter bij huis moet iemand als Christian Van Thillo (De Persgroep, VMMA) daar nauwelijks voor onderdoen.

Facebook, Twitter, YouTube, Google, Myspace … zijn ook grote commerciële mediabedrijven of in handen van concerns. Het verschil is echter dat bij de nieuwe media de lezers en kijkers zelf het medium maken. Het was immers nooit de bedoeling van de ontwikkelaars van Twitter of Facebook dat hun technologie zou worden gebruikt om revoluties te organiseren, de revolutionairen gingen gewoon met de bestaande en beschikbare technologie aan de slag.

Analisten geven dan ook aan dat dit enkel en alleen maar kon omdat de recente revoluties zich in de Arabische wereld afspeelden en die mediagroepen geen directe belangen hadden bij wat zich daar afspeelde. Wie morgen Facebook of Twitter wil gebruiken om in Europa of in de Verenigde Staten een opstand te organiseren, zou wel eens van die netwerken kunnen worden gesmeten nog voor hij of zij ook maar een enkele actie in elkaar kon boksen. Verschillende actiegroepen die vorig jaar na het gigantische olielek in de Golf van Mexico het wanbeleid van oliereus BP aanklaagden, vlogen van Facebook. We zien het dus al gebeuren.

Niet voor niets is de baseline van DeWereldMorgen.be: “Mensen die zich zorgen maken over mensenrechten, sociale rechtvaardigheid of het milieu, moeten begrijpen dat ze uiteindelijk niets kunnen veranderen zolang ze de media niet veranderen.” – Robert McChesney

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!