Het Westen staat erbij en kijkt ernaar, terwijl het Midden-Oosten zichzelf hervormt. In de meeste staten, zoals Egypte en Tunesië, gaat dit gepaard met revolutie. Zo ook in Jemen. Maar daar blijft het gewenste effect uit. President Saleh is nog steeds aan de macht, en dat na de grootste betoging die Jemen ooit gezien had.

Saleh speelde het slim. Vrij snel na de eerste opstanden, begon hij kleine toegevingen te doen aan de oppositiepartijen. Hoewel, klein. Saleh beloofde af te treden bij de volgende verkiezingen en ook zijn zoon zou niet aan de macht komen.

Hoewel de internationale reacties overwegend positief waren – Amerika wil geen revolutie in een land dat zo’n nauwe band heeft met Al-Qaeda – bleef reactie uit de hoek van de oppositie uit. Officieel luidde de verklaring dat de oppositie wachtte op reactie van oppositieleden in het buitenland. Maar er is meer aan de hand.

Wat minder in het nieuws kwam, deels door de grotendeels gecensureerde Jemenitische media, is dat de oppositie sterk verdeeld is. Een deel van de oppositie staat sterk tegenover Saleh, wil zijn aftreden en niets minder dan dat. Het gaat hier vooral om socialistische en democratische partijen.

Een ander deel van de oppositiebeweging is echter meer gematigd en wil in de gunst van Saleh blijven. Een aantal jongerenbewegingen organiseerden een anti-oppositiebeweging. Niet omdat ze voor Saleh zijn, maar omdat ze tégen de ‘gematigde’ (lees: meer Saleh-gerichte) oppositie zijn.

Die oppositie, aangevoerd door de Islah-partij, vertegenwoordigt hen niet, maar islamistische belangen. Dat verklaart ook de Amerikaanse reactie: Saleh hoeft niet af te treden, gewoon een paar toegevingen doen. Zo werken de twee tegengestelden met elkaar samen: zowel islamisten als Amerikanen hebben er baat bij dat Saleh blijft.

Intussen pleit de oppositie voor een objectieve waarnemer, om ervoor te zorgen dat Salehs beloftes waargemaakt worden. Het zou niet de eerste keer zijn dat de president terugkomt op uitspraken.

Maar zelfs dat is niet alles. De protesten in Egypte worden ‘a people’s revolution’ genoemd. In Jemen is dat niet anders. Hoe komt het dan dat die revolutie niet sterker naar voren komt? Nochtans is de economische situatie in Jemen een stuk slechter dan die in Tunesië of Egypte. Verschillende verklaringen zijn mogelijk.

De eerste is meteen ook de meest voor de hand liggende: Jemen is ontzettend arm. Meedoen aan betogingen vraagt tijd en tijd is geld. Zoals eerder vermeld, denken ook niet alle Jemenieten dat de verlossing noodzakelijk in revolutie ligt. Er is dus een sterke interne verdeeldheid. Dat is een tweede oorzaak.

Een derde oorzaak, volgens de Yemen Times, is het gebruik van qat. Qat is een soort drogerende plant waarvan de blaadjes gekauwd worden. Het effect is een roes die honger tegengaat. Het succes van de plant wordt verklaard door het feit dat veertig procent van de bevolking moet rondkomen met minder dan twee dollar per dag. Eén derde leeft in constante honger. De roes zorgt er dan weer voor dat als de honger toeslaat, de protesten letterlijk in slaap vallen.

Het ziet er dus niet naar uit dat Saleh snel van zijn troon gestoten wordt. De armoede houdt zichzelf in stand en de tijd voor revolutie is blijkbaar nog niet rijp. Althans, dat zegt de vice-voorzitter van Islah, Mohammed al-Saadi. De vraag blijft: aan wiens kant staat Islah?

Bron: Yemen Times
         Al-Arabiya
         Al-Jazeera