(foto Raymond Clement)

Ze zijn er weer. Die titels in alle kranten die schreeuwen dat de gemiddelde Belg een miljonair is. “Gemiddelde Belg bezit 160.000 euro”, aldus De Morgen of deredactie.be. Een gezin met twee ouders en twee kinderen heeft 640.000 euro roerend en onroerend vermogen.

Zeg maar een eigen huis en een appartement aan zee en dan nog een paar honderdduizend euro op de spaarrekening. De bedelaarster aan de ingang van het Noordstation zal het graag horen. Net als de 80 procent Belgen die ver onder het gemiddelde zitten.

Gemiddelden leveren vaak nutteloze kennis op. Wat heb je er aan dat een buurvrouw en een buurman gemiddeld één fraai gevormde borst hebben, dat elke inwoner van dit land gemiddeld vijf minuten in zijn leven koning is in Laken en dat elke Belg twee keer in zijn leven wordt uitgescholden voor ‘vuile Marokkaan’ en evenveel keer wordt opgepakt omdat hij met enkele anderen op de hoek van een straat stond te verkleumen. De bergen in Zuid-Amerika zijn ook gemiddeld maar 500 meter hoog zodat het onbegrijpelijk is dat Kris Peeters daar niet op geraakt is.

Verdeling rijkdom

Nee, dan liever cijfers over de verdeling van al die rijkdom. Daar wringt het schoentje want die zijn er niet. Of toch geen recente cijfers. De laatste grote wetenschappelijke studie is al meer dan tien jaar oud. Dat komt omdat er vanuit liberale hoek al jaren stevig verzet is tegen een vermogenskadaster. Daardoor kan er voorlopig geen vermogensbelasting worden ingevoerd en weet niemand hoe op dit moment de rijkdom in ons land verdeeld is.

In 1998 berekenden Vuchelen en Rademaekers dat tien procent van de bevolking bijna de helft van alle roerende (aandelen, spaarrekeningen) en onroerende (huizen, appartementen) vermogens bezit. De armste tien procent moet het met één procent van de vermogens doen. De rijkste twintig procent Belgen bezit bijna twee derde van de vermogens.

Maar ook aan de top is er grote ongelijkheid. Zo bezit de één procent rijkste Belgen een kwart van alle vermogens. Dat is meer dan drie keer meer dan de één procent daar vlak onder.

Alleen de twintig procent rijkste gezinnen van dit land hebben een vermogen van meer dan een half miljoen euro. In België zijn er een kleine 60.000 individuele dollarmiljonairs (particuliere vermogens exclusief de eigen woning). De Britse vermogensbeheerder Barclays Wealth telde vorig jaar 458.000 gezinnen (1 op 10) met een vermogen van meer dan een miljoen dollar.

Tegenover die tien procent heel rijken staan de 15 procent Belgen die maar niet boven de armoedegrens geraakt.

Meer ongelijkheid

Neemt de ongelijkheid toe? Daarvoor is het wachten op een nieuwe studie. Er zijn wel cijfers over de stijgende inkomensongelijkheid. Het ABVV berekende dat het negende deciel (als je de bevolking volgens inkomen verdeelt in tien stukken) in 1982 2,5 keer meer verdiende dan het tweede deciel. In 2006 was dat al gestegen tot vier keer meer.

Ook de zogenaamde Gini-coëfficiënt geeft een gelijkaardig beeld. Bij totale gelijkheid is die coëfficiënt 0, bij totale ongelijkheid is hij 1 (alle inkomens in handen van één Belg). De Gini-coëfficiënt steeg van 0,266 in 1982 tot 0,377 in 2006.

De kranten merkten trouwens wel op dat er een nieuwe sociale kloof dreigt te ontstaan tussen mensen die al een huis hebben en mensen die nog niet de kans hadden er één te kopen. De prijs van de huizen blijft stijgen en binnenkort dreigt ook de historisch lage rente opnieuw omhoog te gaan. Wie geen voorschot op de erfenis krijgt, zal nog moeilijk een huis kunnen afbetalen.

Gemiddeld zijn we dus zeer rijk en hoeven we ons weinig zorgen te maken over onze financiële toekomst. Verhuizen we na ons pensioen definitief naar Knokke of houden we toch een stekje in de stad? De echte cijfers geven een ander beeld. Maar dat had u wellicht al begrepen de laatste keer dat u de rekeningafschriften checkte.