Niet alle journalisten laten zich om de tuin leiden. Een collega van Het Belang van Limburg ontdekte dat de berichtgeving van Future Fashion opgezet spel was vanwege Woestijnvis. De verzonnen overeenkomst tussen politieke en vestimentaire kleurkeuze haalde vlot een resem media. Eens te meer raakte geïllustreerd dat vele redacties hun kerntaak – checken – niet ter harte nemen.

Bij DeWereldMorgen.be zijn we niet geïnteresseerd in het opnemen van public relations en nepberichten, en het lukt ons tot nu toe om er niet in te trappen. Maar we zijn ontstaan uit een kritische media-analyse en blijven mediakritiek tot onze journalistieke kernopdracht rekenen.

Uit de duim gezogen

Het is daarom dat we onder andere als eerste – al een half jaar geleden – ontdekten dat Woestijnvis de media niet alleen belazerden via het door Neveneffecten opgerichte Data Driven maar ook met uit de duim gezogen berichtgeving over de Vlamingen die de dapperste aller Galliërs zouden zijn – op basis van een nepstudie uit Leiden. (zie de berichten onder ‘lees ook’)
Het valt nu allemaal ook te bekijken in Basta – zie de uitzending op Youtube hieronder.

In die uitzending zit ook een reactie van Marc Van de Looverbosch, voorzitter  van de Vlaamse Vereniging van Journalisten: “Dit ondergraaft echt de geloofwaardigheid van alle journalisten”. En ook Pol Deltour, nationaal secretaris van de Vlaamse Vereniging van Journalisten, wordt geciteerd: “Men kan de media niet opzadelen met een loodzware verplichting om alle persberichten nauwgezet te controleren.” (Jonas Geirnaert citeert uit De Standaard van 17 juni 2010)

We waren toen op de redactie van DeWereldMorgen.be niet echt gelukkig met die uitspraak van onze nationaal secretaris. Controleren wat we brengen, is immers prioritair voor ons, én voor alle journalisten. Waarom zouden we anders ook zoveel moeite doen om loutere PR-nepberichten in andere media op het spoor te komen… dan om zowel het publiek als de media er op te blijven wijzen dat er een probleem is wanneer media berichten de wereld insturen waarvan ze niet nagaan of ze kloppen.

6 maanden en Basta later

Zes maanden en een veelbekeken Basta-uitzending later, willen we wel eens weten hoe Pol Deltour nu terugkijkt op zijn uitspraak:

“Wat nu verloren is geraakt, is toch wel de context van mijn uitspraak. De verzonnen berichtgeving over de Vlamingen als de dapperste Galliërs was overgenomen door Belga. Vandaar mijn uitspraak dat journalisten toch niet ook nog alle berichten van een persagentschap moeten gaan controleren.”

Het is waar, een persagentschap als Belga heeft een speciale verantwoordelijkheid. Maar, merken we op, zowel Het Belang van Limburg als DeWereldMorgen.be bewijzen dat het wel degelijk mogelijk is om verzonnen berichten te ontmaskeren en te beletten dat deze onzin het publiek bereikt.

Waarop Pol Deltour: “Het lijdt geen twijfel dat, in het algemeen, journalisten moeten nagaan of wat ze brengen als nieuws, juist is. En dat geldt evenzeer wanneer het snel moet gaan, wat toch onze journalistieke roeping is.”

Het is daarom dat meer en meer journalisten analyseren dat de context waarin ze hun beroep moeten uitoefenen, die van hypercommerciële mediagroepen die enkel uit zijn op financiële winst – zie ook de Hendriken in Basta – een loodzware handicap vormt om hun beroep goed te kunnen uitoefenen. Het is daarom dat we bij DeWereldMorgen.be al veel langer hardop de vraag stellen ‘Van wie zijn de media?‘ en er voor pleiten dat media best volledig in handen zijn van hun journalisten en gedragen door de samenleving.

Alvast veel (hernieuwd) kijkplezier met Basta. U steek er wat van op.