Het geld was bestemd voor de periode 2011 tot 2016 en het ingediende plan richtte zich vooral op het voorkomen van de overdracht van het hiv-virus van moeder op kind, door alle hiv-positieve, zwangere vrouwen medicijnen te verstrekken. Malawi wil de verstrekking van medicijnen aanzienlijk opvoeren en vrijwillige besnijdenis voor mannen promoten, om zo de verspreiding van de infectie af te remmen. Sinds 2007 is de besmettingsgraad op 12 procent blijven hangen.
Volgens Edith Mkawa, secretaris van het Coördinerende Comité van het Wereldwijde Fonds in Malawi, is geen reden gegeven voor de weigering van het geld. Voor sommigen kwam die weigering echter niet als een verrassing. Artsen Zonder Grenzen waarschuwde begin december al dat door budgettekorten diverse Afrikaanse landen in de nabije toekomst hulp voor de bestrijding van hiv en aids zouden mislopen.
“Artsen zonder Grenzen maakt zich zorgen over de consequenties daarvan voor lageinkomenslanden met een hoge besmettingsgraad, zoals Malawi, Zimbabwe, Mozambique, Swaziland en Lesotho”, zegt de organisatie in een artikel op haar website.
Meer risico
Martha Kwataine, directeur van het Malawi Health Equity Network, noemt het nieuws teleurstellend. “De impact hiervan is enorm groot. Ongeveer 90 procent van alle activiteiten tegen hiv wordt door donoren gefinancierd. Dit betekent dat de strijd tegen hiv praktisch tot stilstand komt.”
Kwataine zegt dat het ook een waarschuwing is voor de overheid, die volgens haar minder afhankelijk moet worden van steun van donoren. “We kunnen niet altijd op donorgeld blijven rekenen. En het gaat hier om mensen die hun leven lang medicijnen moeten blijven gebruiken. Het is de verantwoordelijkheid van de overheid om te zorgen voor gezondheidszorg voor de burgers.”
Hiv/aids zorgt in Malawi, een land met 13 miljoen inwoners, voor 59 procent van alle sterfgevallen van mensen tussen 15 en 59 jaar oud. Volgens Kwataine zorgt de afwijzing van het Wereldwijde Fonds ervoor dat veel meer Malawiërs risico’s lopen.
“Als mensen twee of drie maanden geen medicijnen meer nemen, ontwikkelen ze resistentie en uiteindelijk zullen ze overlijden. Aan de andere kant is het zo dat we de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie hebben aangenomen. Hoe kunnen we die nu nog toepassen? Dat wordt een enorme uitdaging”, zegt ze.
Wake up call
Mary Shawa, kabinetssecretaris voor Voeding en Hiv- en Aidsprogramma’s, zegt dat de angst niet terecht is. “Hoewel het een trieste ontwikkeling is, zal de afwijzing niet direct invloed hebben omdat we in ieder geval tot 2012 genoeg geld hebben. Maar we vatten het op als een wake up call, want het is noodzakelijk om ook daarna medicijnen te blijven verstrekken”, zegt ze. De overheid is volgens haar nu op zoek naar andere donoren voor de hiv-programma’s.
Volgens het Wereldwijde Fonds zijn dit jaar maar 79 van de 150 aanvragen om financiële steun gehonoreerd. Andere landen die geld misliepen, zijn Swaziland, Mozambique, de Democratische Republiek Congo en Zimbabwe. Zimbabwe ontvangt net als Malawi al steun van het fonds sinds 2002.
