DeWereldMorgen.be vroeg zich af wat het feminisme vandaag nog betekent. Evie Embrechts, Feministisch En Links (FEL) en Vrouwen Overleg Komitee (VOK), geeft meer uitleg.

Waarom staat de Vrouwendag dit jaar in het teken van het feminisme?

Evie Embrechts: “Omdat het belangrijk is dat de feministische beweging voort wordt uitgebouwd en samengebracht. Dit gebeurt bijna nooit, terwijl er nog zoveel problemen zijn die moeten worden aangepakt.”

Is het feminisme dan niet dood?

Embrechts: “Neen. Vele eisen van de Tweede Feministische Golf zijn slechts voor een deel ingelost. Hoewel vrouwen veel meer bewegingsvrijheid hebben gekregen, zijn vrouwen disproportioneel arm. Slechts één procent van het totale bezit in de wereld is in handen van vrouwen. Ook moet mensenhandel en prostitutie dringend verdwijnen.”

Ann Phillips meent dat de aandacht voor de diversiteit dé grote uitdaging is van het feminisme vandaag. Vindt u dat ook?

Embrechts: “Dit iszeker belangrijk. Vroeger lag de focus bijvoorbeeld te veel op blanke huisvrouwen van de middenklasse in Amerika. Het is enorm belangrijk om vrouwen te verenigen in alle diversiteit.”

“De samenwerking met Baas over Eigen Hoofd (Boeh!) en lesbische organisaties zijn hierbij belangrijk. Er gaat vandaag veel meer aandacht naar de problemen die allochtone, lesbische vrouwen en transgenderpersonen ondervinden.”

Volgens Phillips moet de samenleving tegelijk de onderdrukking van de vrouw tegengaan en haar keuzevrijheid respecteren. Akkoord?

Embrechts: “Hier ga ik niet helemaal mee akkoord. Het is belangrijk dat de keuzevrijheid van vrouwen groter wordt, maar om dit te verwezenlijken, moeten eerst de structurele discriminaties verdwijnen.”

“Vrouwen die arm zijn of voor een groot deel instaan voor de zorg in de samenleving, zoals de zorg voor kinderen en het huishouden, hebben minder tijd en zijn minder in staat om vrij te kiezen.Arbeidsduurverkorting, verplicht vaderschapsverlof en quota kunnen hier een oplossing bieden.”

Sommigen vinden quota net een vorm van discriminatie.

Embrechts: “Dit is een nogal kortzichtige redenering. Die mensen nemen aan dat er gelijkheid is tussen mannen en vrouwen. Maar als je kijkt naar de beheerraden van bedrijven, regeringsleiders en de mensen die de bankwereld beheersen, dan zie je dat vrouwen nog altijd structureel gediscrimineerd worden.”

“Quota zijn een manier om dit een klein beetje tegen te gaan. In een ideale wereld zou dit niet nodig zijn, maar we leven niet in een ideale wereld. Het hele concept van persoonlijke vrijheid werkt niet. Het liberalisme heeft gefaald om gelijkheid te creëren en armoede weg te werken.”

De stereotypes over mannen en vrouwen komen ook aan bod op de Vrouwendag. Waarom is dit zo’n belangrijk punt?

Embrechts: “Stereotypen zijn er om iedereen op zijn plaats te houden. Mannen moeten zich mannelijk gedragen, stoer zijn en dominant gedrag vertonen. Mannen die daarvan afwijken, worden als soft of homo bestempeld.”

“Analoog voor vrouwen als ze te stoer of te zelfstandig zijn. Stereotypes zijn enorm beperkend en creëren het beeld dat de wereld zoals die nu is van ‘nature’ zo was en zo zal blijven.”

“Vrouwen zijn zorgzaam en staan in voor het huishouden, mannen maken carrière. We moeten af van dat beeld. Stereotypes zijn sociaal geconstrueerd. Het is pas als mensen dat beseffen dat we de wereld kunnen veranderen.”

Maar clichés berusten toch vaak op een grond van waarheid, niet?

Embrechts: “Dit is niet zo, denk ik. Stereotypes bepalen voor een groot deel de realiteit. Vroeger werd er gezegd dat vrouwen dom waren. Maar als je geen toegang hebt tot onderwijs, is het logisch dat vrouwen zich niet zo goed konden vormen dan als ze wel over die toegang hadden beschikt.”

“Ook worden mannen en vrouwen afgeraden om bepaalde studierichtingen te volgen. Vrouwen worden bijvoorbeeld niet aangemoedigd om wiskunde te studeren. Mannen worden weggeoriënteerd van de zorgsectoren. Op die manier creëer je een realiteit dat vrouwen geen verstand hebben van techniek en mannen niet zorgzaam kunnen zijn.”

Wat is voor u de grootste uitdaging van het feminisme vandaag?

Embrechts: “Het uitbouwen van een grote feministische beweging. Enkel op die manier kunnen we de macht creëren die we nodig hebben om onze doelen te verwezenlijken.”