Haïti telt nog 1354 tentenkampen. Op de aanvoer van drinkbaar water na zijn de inwoners van 70 procent van de kampen helemaal aan hun lot overgelaten. De overheid en de hulporganisaties hebben in maart de voedselbedeling grotendeels stopgezet. Er zijn geen banen voor de bewoners en er is ook geen nieuws over wat de toekomst zal brengen.
Vuil en gevaarlijk
Veel tentenkampen zijn vuil en gevaarlijk. Er zijn niet genoeg goede latrines, bewoners worden het slachtoffer van bendes en van seksueel geweld. De bewoners leven van wat klusjes en straatventen opleveren, maar vooral van het geld dat ze van verwanten in het buitenland krijgen. Af en toe leveren hulporganisaties toch nog een partij meel of olie. Maar dat is duidelijk niet genoeg. Het haar van sommige kinderen heeft een oranje tint – een duidelijk teken van ondervoeding.
Volgens Deborah Hyde, een medewerkster van de Shelter Cluster, een team van de VN dat de hulporganisaties moet coördineren die de huisvestingsproblemen aanpakken, werden de meeste voedselleveringen in maart stopgezet omdat de Haïtiaanse regering daarom vroeg. Ondervoeding is overigens een probleem waarmee Haïti al sinds de jaren tachtig worstelt, zegt Hyde. Volgens haar leven er ook nog heel wat mensen in de kampen die eigenlijk elders terecht kunnen. Ze blijven “omdat ze bang zijn een hulplevering te missen.”
Onder de tentenkampbewoners leveren dergelijke opmerkingen ergernis op. Sommige van de bewoners zijn huisbezitters, maar hebben de middelen niet om hun huis weer bewoonbaar te maken. De meeste huurders wachten nog altijd tot hun huisbazen de nodige reparaties hebben verricht.
Betere noodbehuizing
De Haïtianen in de kampen hebben de indruk dat er geen plannen zijn om verandering te brengen in hun toestand. Maar dat is niet juist. Journalisten van Ayiti Kale Je/Haiti Grassroots Watch, een initiatief van plaatselijke media om de heropbouw en de hulpverlening in Haïti te volgen, kwamen achter het bestaan van een nieuw plan dat door de VN en grote hulporganisaties werd uitgewerkt. Een versie van 5 oktober stelt voor de tentenkampbewoners naar betere maar nog altijd voorlopige noodbehuizing uit hout en plastic over te brengen, terwijl er gewerkt wordt aan definitieve, schokbestendige onderkomens in heropgebouwde wijken en nieuwbouwzones. Een deel van de bewoners zou ook overtuigd worden naar het platteland te verhuizen.
Volgens Ayiti Kale Je klinkt het plan goed, maar is de kans klein dat het ooit zal kunnen worden uitgevoerd. In de eerste plaats heeft de regering nog niet officieel ingestemd met het plan. Een probleem is de gebrekkige coördinatie van alle betrokkenen bij de Haïtiaanse overheid, zegt Gehard Tauscher, de coördinator van de Shelter Cluster. “Ik zou willen dat ze alle mensen van de VN, de hulporganisaties en de Haïtiaanse regering voor een weekend opsloten op een leuke plek, en niemand lieten gaan tot er beslissingen zijn.”
Opstand
Er zijn nog veel andere bedenkingen. Meer dan 300.000 gezinnen hebben een beter noodonderkomen nodig, maar in het plan is enkel sprake van 135.000 eenheden. Een ander probleem is de chaos bij de eigendomsregistratie van grond op Haïti – een hinderpaal bij de toewijzing van lapjes grond voor nieuwbouw. In de steden die door de aardbeving werden verwoest, ligt dan weer nog 20 tot 30 miljoen ton puin dat moet worden verwijderd vooraleer er nieuwe huizen kunnen worden gebouwd. Experts zeggen dat dergelijke problemen alleen kunnen worden opgelost door een grondig hervormde overheid.
In de kampen groeit intussen het ongeduld. “Ik heb een boodschap voor de regering en alle hulporganisaties”, zegt de 21-jarige Marie Lucie Martel, een bewoonster van een tentenkamp op een voetbalveld in Grand Goâve. “Als ze zich niet over ons bekommeren, komen we in opstand. Honden met honger spelen geen spelletjes.”
IPS(PD, RP)
