Het protocol, waaraan zes jaar werd gewerkt, legt internationale regels vast voor landen die verhaal willen halen naar aanleiding van milieuschade die veroorzaakt werd door de invoer van genetisch gewijzigde planten, dieren of micro-organismen. Het verdrag geeft regeringen ook het recht de invoer van transgene planten of dieren te verbieden als die de natuurlijke rijkdom en de plaatselijke welvaart dreigen aan te tasten. Met dat vetorecht zijn vooral Aziatische en Afrikaanse landen in hun schik.

Nu moet de tekst ondertekend worden door de lidstaten. Het verdrag treedt in werking negentig dagen nadat minstens 40 landen het ondertekend hebben.

Uitvoering

Volgens de ontwikkelingslanden staat of valt het nieuwe verdrag – voluit het Bijkomende Protocol van Nagoya-Kuala Lumpur over Aansprakelijkheid en Schadeloosstelling bij het Protocol van Cartagena over Bioveiligheid – met de omzetting van de goede voornemens in de praktijk. 

“Het onderwerp moet een voldoende hoge prioriteit krijgen en er zijn dringende maatregelen nodig, onder meer hulp bij de opleiding van experts, het aanwerven van mensen en het uitbouwen van nodige infrastructuur”, zegt Sebastian Marino van de diensten van de president van Palau, een van de woordvoerders van de landen uit Azië en de Stille Oceaan.

“We zijn tevreden met het akkoord, maar we maken ons zorgen over de financiering”, valt Somaly Chan hem bij, een directeur van het Cambodjaanse ministerie van Milieu. “Zonder capaciteit kunnen we het protocol niet uitvoeren. We erkennen dat het onze plicht is bioveiligheid en biodiversiteit te controleren, maar zonder geld en informatie zal het protocol voor ons nutteloos zijn.”

Alle landen die het protocol van Cartagena over Bioveiligheid hebben ondertekenend, zijn verplicht bij te dragen tot een fonds dat de internationale werking rond de thema’s van het verdrag mogelijk maakt. Dat budget is in Nagoya maar licht verhoogd in vergelijking met het budget dat twee jaar geleden werd vastgelegd. Volgens de Europese landen maakt de crisis het onmogelijk meer te doen.

Noorwegen zegde wel 75.000 dollar (53.000 euro) toe om ontwikkelingslanden te helpen het protocol uit te voeren. Dat betekent vaak in de eerste plaats het verdrag goed begrijpen, zodat ook kleine landen er hun voordeel mee kunnen doen.

Biodiversiteitstop

Het nieuwe verdrag is een toevoeging bij het Protocol van Cartegena, dat op zijn beurt op de Biodiversiteitsconventie is geënt. De landen die de Biodiversiteitsconventie hebben ondertekend, beginnen vandaag (17 oktober) in Nagoya aan een twee weken durende top. Die moet uitmaken wat er nodig is om de wereldwijde achteruitgang van de natuurlijke rijkdom te stoppen. De top moet ook tot betere afspraken leiden over een duurzaam gebruik van de biodiversiteit en over een eerlijke verdeling van de opbrengsten ervan.

Dit is een eerste bijdrage in een reeks over de biodversiteitstop in Nagoya. IPS brengt elke dag minstens één artikel tot het einde van de top op 29 oktober.

PD