Van wagen naar mobiliteit

De overschakeling op elektrische voertuigen zal de impact van het verkeer op het leefmilieu gevoelig doen dalen. Zo blijkt uit het rapport ‘uitdagingen voor de elektrische mobiliteit’ dat op de studiedag is gepresenteerd. Het rapport verwacht een tendens naar hele lichte elektrische één- of tweepersoonsvoertuigen die goedkoop, praktisch en milieuvriendelijk zullen zijn en die vlot de dagelijkse verplaatsingen van en naar het werk, al dan niet in naadloze aansluiting met het openbaar vervoer, zullen verzekeren. Door de korte afstanden, de matige snelheid en de lichte materialen, zullen deze voertuigen slechts kleine batterijen nodig hebben, die vlot kunnen worden opgeladen op het werk, op de parking aan de stadsrand of aan het spoorwegstation.

Een tweede tendens is deze van het ‘mobiliteitspakket’. Hierbij worden wij in plaats van eigenaars van een auto, consumenten van een mobiliteitspakket. Je zou het kunnen vergelijken met de communicatiepakketten met telefoon, internet en televisie die we vandaag aankopen. Een mobiliteitspakket bevat dan een ultra licht elektrisch voertuig, het gebruik van een (al dan niet elektrische) gezinswagen, een abonnement op het openbaar vervoer … De consument krijgt een breed gamma mogelijkheden, terwijl de milieudruk daalt.

Gezinswagens leasen

Maar ook voor de meer complexe elektrische gezinswagen ziet het rapport een toekomst. Deze wagens, die een elektrische motor combineren met een kleine generator met zeer laag brandstofverbruik, kunnen worden gebruikt voor familie-uitstappen en andere verplaatsingen over langere afstanden. Ze zullen een elektrische autonomie hebben van een honderd kilometer en verder rijden op elektriciteit, aangeleverd door de ingebouwde generator.
Deze wagens zijn echter complexer (twee motoren), zwaarder en dus gevoelig duurder dan de lichte elektrische wagen. Het valt dan ook te voorzien dat ze meer in lease-formules of  in systemen van autodelen zullen worden aangeboden, zodat de basisinvestering kan gedeeld worden. Verschillende studies geven trouwens aan dat de consument meer en meer beroep zal doen op gevarieerde mobiliteitsdiensten en veel minder belang zal gaan hechten aan het ‘bezit’ van de wagen.

Economische kansen

De conferentie onderzocht of elektrisch rijden ook economische perspectieven opent. In elk geval biedt de ervaring van de klassieke autoassemblage een concurrentieel voordeel als het er op aankomt de meer complexe familiewagen met dubbele aandrijving te bouwen. De aanwezigheid van hoog opgeleide werknemers en een grondige knowhow in de assemblage kan als troef worden uitgespeeld.
Omdat de batterij het kloppend hart van het elektrisch voertuig wordt, zal ook het recyclereen van batterijmetalen zoals lithium een rol kunnen opeisen. Ook op dat terrein is in Vlaanderen voldoende kennis in huis.
Maar de ontwikkeling van de elektrische wagen zal vooral dienen gepaard te gaan met het versterken en slimmer maken van het elektriciteitsnet (smart grid) en de vergroening van onze energieproductie (hernieuwbare energie). Andere economische ontwikkelingen ziet het rapport in de informatica, de financiële diensten en de ontwikkeling van ultralichte voertuigen.

Buitenland: Vlaanderen loopt achter

Verschillende sprekers benadrukken dat Vlaanderen nu dringend de kansen moet grijpen om niet achterop te geraken ten opzichte van onze buurlanden of de Aziatische landen.
“De transportsector is in evolutie, dat biedt uitdagingen maar ook kansen. Vlaanderen moet dringend een rol spelen in deze nieuwe ontwikkelingen. Als we dat niet doen, zullen we in plaats van onze kennis te exporteren, alles moeten importeren en dus enorme kosten betalen,” benadrukt Wilson Depril van Agoria.

Onze buurlanden investeren volop in elektrische mobiliteit. België heeft nog geen plan. De deelnemers aan de studiedag vragen dan ook herhaaldelijk aan de overheid om duidelijke keuzes te maken. Hierop kwam Minister Ingrid Lieten met een helder antwoord: ze kondigde een beleidsdomeinen overschrijdend actieplan elektrische mobiliteit aan. En ze besloot: “Elektrische voertuigen hebben een mooie toekomst en gaan ons helpen aan een mooie toekomst.”

Geïntegreerde aanpak

Het komt er nu op aan dat de Vlaamse regering een consistente visie ontwikkelt, die alle elementen integreert. Indien we alleen inzetten op het slimme elektriciteitsnet of enkel aan de autoassemblage denken, dan laten we grote kansen liggen. Indien we daarentegen in staat zijn ons op de tendensen van de toekomst te richten, dan kunnen wij snel de voordelen van de elektrische mobiliteit plukken.

Dit project kreeg de steun van ‘Vlaanderen in Actie’. Door de aanpak van de elektrische mobiliteit daar onder te brengen, vergroten de kansen op brede gedragenheid door het geheel van de regering. Alle democratische politieke partijen waren trouwens op de conferentie vertegenwoordigd., wat dan weer moet bijdragen tot het overstijgen van de particuliere partijbelangen en het thema van de elektrische mobiliteit tot een gezamenlijk project van alle politieke families kan maken.

Voor het einde van het jaar zal Bond Beter Leefmilieu samen met Argus, een ‘road map elektrische mobiliteit’ aan de Vlaamse regering en het parlement overhandigen.

Jan Turf

Jan Turf is beleidscoördinator bij Bond Beter Leefmilieu.