Tcha Limberger is violist en zanger. In zijn samenwerking met Alain Platel, Dick van der Harst en Koen De Couter verdiende hij zijn sporen. Toch waren het vooral zijn Manoesj-verleden en zijn omzwervingen in Hongarije en Transsylvanië (Roemenië) die van hem een virtuoze muzikant maakten.

Manoesj-identiteit anno 2010

Tcha Limberger: “Mijn vader was ‘n echte Manoesj. De Manoesj of Sinti leven al generaties lang in West-Europa. Zij blijven het liefst in eenzelfde taalgebied. Ik speel in hetzelfde orkest als mijn vader. Ik spreek Romanesh. Veel tradities zijn verloren gegaan. Veel ken ik er niet. Ik heb vooral een gevoelsband met mijn Manoesj-achtergrond.”

Deze muzikant laat zich ook uit op de manier waarop West-Europa de voorbije weken met Roma’s omging: “De manier waarop overheden met Roma’s omgaan is een groot probleem. Met een majuscule -p. Gypsy-muziek is in. Maar als er tien caravans met Roma’s aankomen, komt de politie binnen twee uur al aankloppen. Om ze vervolgens weg te sturen.”

Manoesjen verliezen eigenheid

“Nederland wist heel goed hoe Manoesj-tradities eruit te kloppen. Nederland dacht: wij geven de Manoesjen geld om hen op één plaats te laten staan. Dat is ze gelukt. Je ziet geen bijna geen nomaden meer in Nederland. Overheden kunnen blijkbaar niet tegen nomaden. Waarom weet ik ook niet.”

Voor de Manoesjen verandert er veel. Limberger: “Eigenlijk spelen we onze eigenheid kwijt. Van paarden weten we niks meer. Romanesh spreken we nog nauwelijks. Maar de muziek is er nog. Is dit vooruitgang? Ik weet het echt niet. Manoesjen zijn hun eigen tradities aan het vergeten.”

Nood aan engagement

“In Hongarije kende ik Latcho Bilo, een charmerende violist die altijd zijn eigen plan trok. Toen ik op een dag naar zijn kindertijd vroeg, antwoordde hij: ‘We waren een bende armoedzaaiers die altijd probeerden te overleven. Nu is het beter’.”

“Toch heb je meer geëngageerde Roma-muzikanten nodig”, vervolgt Limberger. “Muzikanten die durven zeggen: ‘Als je zo van onze muziek houdt, moet je ons er maar bij pakken’.”

Tekst: Jochem Oomen  –  Fotografie: WalterIto