De Hondurese regering hoopt dat het land nog voor het einde van het jaar weer volwaardig lid zal zijn van de OAS, de organisatie waarin de 35 onafhankelijke landen van het Amerikaanse continent vertegenwoordigd zijn, met uitzondering van Cuba.

Het optimisme van de Hondurese regering is ingegeven door de top van het Systeem van Centraal-Amerikaanse Integratie (SICA), die dinsdag in El Salvador plaatsvond. De presidenten van de Centraal-Amerikaanse landen onderschreven daar een Bijzondere Verklaring over Honduras, waarin ze de Organisatie van Amerikaanse Staten vragen om Honduras “op korte termijn” weer toe te laten tot de organisatie.

De linkse president van Nicaragua, Daniel Ortega, nam niet deel aan de top. Hij is de enige Centraal-Amerikaanse president die Honduras’ rechtse president Porfirio Lobo, die sinds 27 januari aan de macht is, niet erkent. Maar Ortega zei dinsdag vanuit zijn eigen land nog dat hij geen problemen voorzag om “volledige relaties” met Honduras aan te knopen als de OAS de schorsing zou opheffen.

Al teruggekeerd

Op de top in San Salvador ratificeerden de president ook de verklaring van 29 juni ten gunste van een “volledige terugkeer” van Honduras naar het SICA, want ook daaruit werd het geschorst. De verklaring werd onderschreven door Belize, Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Panama en de Dominicaanse Republiek.

De Centraal-Amerikaanse presidenten wezen erop dat Lobo en zijn regering “al in de praktijk de rechten en plichten uitoefenen die een SICA-lid toekomen.” “Honduras is al teruggekeerd naar het SICA”, zei de linkse Salvadoraanse president Mauricio Funes zelfs.

De presidenten wezen er ook op dat Lobo “het engagement en de verantwoordelijkheid” heeft opgenomen om “het respect voor de democratische instellingen, het primaat van de rechtstaat en het respect voor mensenrechten in Honduras” te garanderen.

Bijzondere commissie

Bij de staatsgreep van 28 juni 2009 werd Manuel Zelaya het land uitgezet. Zelaya behoorde tot de centrumrechtse Liberale Partij. Maar nadat hij president was geworden, vervreemdde Zelaya van zijn eigen partij en de rest van de conservatieve elite toen hij naar links zwenkte. Zijn poging om een referendum te organiseren om de grondwet te hervormen, leidde tot de coup. Die werd gevolgd door een politieke crisis die het land zwaar verdeelde.

Een bijzondere OAS-commissie onderzoekt sinds vorige maand of Honduras inderdaad kan terugkeren tot de organisatie. De voorbije drie weken vonden in Washington, waar zich de zetel van de OAS bevindt, intense gesprekken plaats tussen delegaties van Lobo en Zelaya.

De Chileen José Miguel Insulza, secretaris-generaal van de OAS, zei dat de verklaring van de SICA-landen “zonder twijfel positief beoordeeld zal worden door de landen van de OAS.”

Grootse obstakel

Honduras heeft de steun van de 22 landen nodig om te kunnen terugkeren. Het grootste obstakel vormen de landen van de Unie van Zuid-Amerikaanse Naties (Unasur) en van het Bolivariaans Alternatief voor de Amerika’s (ALBA). Het ALBA, opgericht door de linkse Venezolaanse president Hugo Chávez, telt acht lidstaten, waarvan er drie ook in de Unasur zitten.

Venezuela en andere Zuid-Amerikaanse landen stellen als voorwaarde voor Honduras’ terugkeer dat Manuel Zelaya naar Honduras kan terugkeren met de garantie dat hij niet berecht zal worden en dat zijn veiligheid verzekerd is. Lobo had dat al aangeboden maar Zelaya zegt dat Lobo niet in staat is om die garantie te bieden.