De gouverneur van de hoofdstad Luanda, Francisca do Espírito Santo, had op 1 juli al het bevel gegeven om de spoedafdeling en de vrouwen- en kinderafdeling van het Hospital Geral de Luanda (HGL) te laten evacueren. Het gebouw vertoonde over de gehele breedte zulke grote scheuren in de wanden dat onmiddellijke instorting dreigde.

Eerder waren al werknemers gewond geraakt door vallende stenen. Experts van het ministerie van Ruimtelijke Ordening en Bouwwerken kwamen vorige week de meest getroffen delen van het ziekenhuis inspecteren. Zij zullen een klachtendossier opstellen tegen de Chinese bouwfirma Covec die het ziekenhuis in 2006 heeft gebouwd.

Paradepaardje van Chinese samenwerking

Het ziekenhuis was het paradepaardje van de Chinees-Angolese samenwerking op het vlak van gezondheidszorg. Het gebouw kwam tot stand dankzij een speciale kredietlijn van de Chinese regering van 8 miljoen dollar.

Maar al van bij de aanvang in februari 2006 liep er heel wat mis. De airconditioning heeft nooit naar behoren gewerkt. Voor de bediening van de  technische apparatuur in de operatiekamer waren alleen handleidingen in het Chinees beschikbaar. Bovendien was de afvoer van afvalwater verstopt, wat aanleiding gaf tot een verschrikkelijke geurhinder in en om het ziekenhuis.

Volgens het protocol dat het ministerie van Gezondheidszorg had afgesloten met de Chinese overheid zouden in de aanvangsfase 25 Chinese dokters-specialisten hun Angolese collega’s opleiden. Op de binnenplaats van het ziekenhuis waren daartoe 25 woongelegenheden opgetrokken, maar die bleven altijd leeg staan. Alleen na een vakbondsactie van de verpleegkundigen van het ziekenhuis werden er enkele bijscholingscursussen gegeven.

Het ziekenhuis was het meest moderne van Angola. Er was onder meer een afdeling dermatologie, kindergeneeskunde, neurologie, oogheelkunde en fysiotherapie. Naast het gebouw was er nog een braakliggend terrein. Er bestonden plannen om daar een administratief gebouw, een cafetaria, een winkel, parkeerterreinen en een wasserette neer te poten.

De bouw van het ziekenhuis had ongeveer 15 maanden geduurd en werd uitgevoerd door de Overseas Engineering Society of China (COVEC) met 90 procent Angolese arbeidskrachten.

“Scheuren werden elke dag groter”

De directeur van het ziekenhuis, dokter Isabel Massocolo, verklaarde in de Angolese pers dat al een jaar na de opening grote scheuren te zien waren zowel aan de binnen- als aan de buitenkant van het gebouw van twee verdiepingen en 800.000 m².

Op maandag 21 juni werd de situatie echt zorgwekkend: toen vielen er grote brokstukken op enkele werknemers en leden van het managementteam van het ziekenhuis. “De scheuren in de muren werden elke dag een beetje groter”, verklaarde Massocolo.

“De raad van bestuur had aanvankelijk geen idee van de ernst en de omvang van de situatie. Maar toen het ziekenhuis echt uiteen begon te vallen, sloeg ze alarm”, zei Isabel Massocolo.

“De evacuatie van de patiënten en de volledige sluiting van enkele afdelingen was de enige verstandige optie om een nieuw DNIC-drama te voorkomen”, zei de directeur, verwijzend naar de instorting van het gebouw van het Nationaal Onderzoekscentrum naar Criminaliteit, dat in maart 2007 aan meer dan 30 mensen het leven kostte. Ook het DNIC-gebouw was door een Chinese firma opgetrokken.

Grondig onderzoek nodig

Regeringspartij MPLA heeft volksvertegenwoordigster Ariana Afonso belast met een grondig onderzoek. Aan een journalist van Radiio Nacional de Angola (RNA) verklaarde zij vorige week “dat een gebouw dat nog maar vier jaar oud is, het leven van de patiënten dreigde in gevaar te brengen.”

“Het kan niet anders of er is geknoeid bij de constructie van het ziekenhuis. De verantwoordelijken van dit bouwmisdrijf zullen hun gepaste straf niet ontlopen. Daar zal ik persoonlijk op toezien.”

Sinds het einde van de burgeroorlog in 2002 heerst in Angola een onvoorstelbare bouwwoede. Vooral in de hoofdstad schieten de nieuwbouwprojecten als paddenstoelen uit de grond, steunend op de inkomsten uit de olie-export die de laatste jaren een ware boom kennen. Braziliaanse en Chinese firma’s zijn het meest actief in de bouwsector.

Chinese privéfirma’s maken dankbaar gebruik van de miljardenkredieten die de regering in Peking ter beschikking stelt in het kader van grondstoffen-voor-infrastructuur-projecten die overal in Afrika immens populair zijn. De controle op de uitvoering van dergelijke grootschalige bouwprojecten is vaak ondermaats wat aanleiding geeft tot allerlei misbruiken.

De miljoenenstad Luanda, die een forse bevolkingsgroei kende tijdens de 27 jaar durende burgeroorlog, heeft maar drie algemene ziekenhuizen, wat absoluut onvoldoende is om alle patiënten te kunnen helpen. Door de evacuatie van het meest moderne ziekenhuis is de nood nog groter geworden. Zieken werden tot 100 km ver naar provinciale ziekenhuizen overgebracht en het leger zette een veldhospitaal op.

Bronnen:

– Jornal O País, Luanda, Angola
– RNA
– Lusafrica
– Notícias Lusófonas