“In tijden van crisis moeten politici aandacht hebben voor diegenen in moeilijkheden”, zegt Michel Debruyne, adviseur van de ACW–studiedienst. “Daarom vragen we de politici in aanloop naar de verkiezingen van zondag om prioriteit te geven aan armoedebestrijding in het nieuwe beleid.” 

Premier als minister voor Armoedebestrijding

“Armoede is een veelkoppig monster”, zegt Steven Vanackere, federaal vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken (CD&V). “We kunnen het niet bestrijden met slechts één maatregel. Zonder huisvesting bijvoorbeeld, heb je geen job en zonder job risceer je buiten de gezondheidszorg te vallen. Daarom denk ik dat onze eerste minister de bevoegdheden in verband met armoedebestrijding naar zich toe moeten trekken.” 

Te weinig volwaardige jobs

“Economische doeleinden mogen niet langer centraal staan in het activeringsbeleid”, zegt Greta D’hondt, voorzitter van Welzijnszorg. “We hebben nood aan meer volwaardige banen. Een job is de beste manier om aan armoede te ontsnappen. Maar voor mensen die zich al in een probleemsituatie bevinden, is dat niet evident. Deze risicogroepen hebben individuele trajectbegeleiding nodig.”

Volgens Vanackere moeten we ervoor zorgen dat mensen niet ontmoedigd raken. “Als ze een job aannemen, verliezen ze soms een aantal sociale voordelen. Dat kunnen we oplossen door sommige sociale voordelen na de activering een poos te laten doorlopen.” 

Te weinig betaalbare woningen

“Huisvesting is van groot belang om uit de armoede te geraken”, zegt Frederic Vanhauwaert, coördinator Vlaams Netwerk Armoedebestrijding.

“Er zijn te weinig kwalitatieve en betaalbare woningen beschikbaar op de private huurmarkt. Daarom moeten we eigenaars fiscaal stimuleren om hun woning vrijwillig in beheer geven van OCMW’s, sociale verhuur- of huisvestingsmaatschappijen.” 

Minimumuitkeringen onder Europese armoedegrens

“Om te voorkomen dat een alleenstaande in de armoede verzeild geraakt, heeft deze een uitkering van minstens 899 euro nodig. Voor een gezin met twee kinderen is dat 1.900 euro”, zegt D’hondt.

“Maar onze uitkeringen voor de sociale zekerheid zijn niet zo hoog. We kunnen niet spreken van een sociale zekerheid als onze uitkeringen onder de Europese armoedegrens liggen.”

“Daarom moeten deze cijfers worden opgetrokken. Het Rekenhof heeft berekend dat daarvoor 1,25 miljard euro nodig is. Maar de keuze is snel gemaakt, wetende dat de fiscale fraude in dit land 45 miljard euro bedraagt.” 

Derdebetalersregeling voor iedereen

“Mensen stellen hun gezondheidszorg steeds vaker uit”, zegt D’hondt. “Dat is voor een sociaal welvarend land als België eigenlijk onverantwoord. Daarom willen we dat de derdebetalersregeling ingevoerd wordt in de eerstelijnsgezondheidszorg.”

“Nu betalen patiënten met een laag inkomen dankzij de derdebetalersregeling enkel het remgeld. Het deel dat ten laste is van de verplichte ziekteverzekering wordt rechtstreeks vereffend met het ziekenfonds.”

“Het probleem is dat de arts momenteel zelf bepaalt of de derdebetalersregeling al dan niet wordt toegepast. Opdat niemand hiervan wordt uitgesloten, vragen we om de regeling in te voeren in de eerstelijnsgezondheidszorg. Op deze manier geldt deze regeling voor iedereen. Dit moet natuurlijk prioritiar blijven voor de risicogroepen en de lage inkomens.” 

Automatische toekenning van rechten

Daaraan gekoppeld, vragen we de automatische toekenning van rechten”, zegt D’hondt. “Het Omnio-statuut geeft recht op een verhoogde terugbetaling van medische kosten door het ziekenfonds. Dat is een prachtig initiatief, maar het bereikt niet altijd de mensen die het nodig hebben. Dat komt omdat mensen die recht hebben op dit statuut niet op de hoogte zijn van het bestaan ervan.”

“Of ze worden afgeschrikt door de administratieve procedure. De Kruispuntbank, de SIS-kaart en de elektronische identiteitskaart maken het mogelijk om rechten automatisch toe te kennen. Maar er is een probleem met het verkrijgen van recente gegevens over bijvoorbeeld het inkomen.”

“Dat moet worden opgelost zodat de rechten automatisch worden toegekend aan de rechthebbenden.” 

Hoge kostprijs van de internetverbinding

De laatste beleidsprioriteit is een sociaal tarief voor netwerkverbindingen.

“Er bestaan al heel wat projecten om mensen tegen een goedkoop tarief een computer te geven, maar het probleem blijft de hoge kostprijs van een internetverbinding”, zegt Vanhauwaert.