Bij een vakbondsactie van de social profit blijft vooral het beeld hangen van verpleegkundigen, verzorgend personeel en opvoeders die, heel terechte, eisen stellen.

Zij spelen een sleutelrol in de social profit. Zij zorgen voor medische bijstand, zij staan in voor de opvang of de verzorging van kinderen en senioren. Het is een zware job, en er is een groot tekort aan kandidaten om de klus te klaren.

Maar, een beetje in de schaduw van dat alles staan ook duizenden arbeiders elke dag klaar om te poetsen, om te zorgen voor maaltijden, om technische installaties te onderhouden. Ook zij kwamen op 8 juni op straat om betere werkomstandigheden te eisen.

Minder geld, meer werkdruk

De eisen van de arbeiders lopen grotendeels gelijk met die van het verzorgend personeel. Ook zij vragen bijvoorbeeld een volwaardige eindejaarspremie. Maar zij vragen ook dat er een oplossing komt voor de hoge werkdruk.

Voor verpleegkundigen is er wettelijk bepaald hoeveel personeelsleden er per ziekenhuisbed moeten zijn. Het zijn er te weinig, laat dat duidelijk zijn. Maar er is ten minste een norm, een houvast om een minimumbezetting te eisen.

Voor poetsvrouwen bijvoorbeeld is die norm er niet. Nergens staat geschreven hoeveel lopende meter vloer of hoeveel kamers zij op een normale werkdag netjes moeten houden. We staan er zelfs niet bij stil.

En aangezien er toch geen normen zijn voor dat soort opdrachten komen zij als eerste in aanmerking voor… besparingen.

Directies van instellingen beknibbelen op dat soort van budgetten, met als resultaat dat de werkdruk de hoogte in schiet. Want met minder geld moet nog altijd dezelfde oppervlakte schoon gehouden worden.

Begrijpelijk dus dat ook poetsvrouwen op 8 juni aandacht vroegen voor hun situatie. Ze hebben het trouwens des te moeilijker omdat hun job een knelpuntberoep is. Een baan die zo onaantrekkelijk is dat geen mens hem wil. Met als gevolg, nog meer werkdruk.

Die boodschap vindt veel minder weerklank bij de publieke opinie of in de media. Dat is ook normaal, behalve dan voor die arbeiders en arbeidsters in de social profit. 

Vergeet de sociale economie niet

Trouwens, de social profit is veel meer dan de ‘witte’ sector alleen. Het publiek durft dat wel eens te vergeten. Het gaat ook over de sociale economie, over beschuttende en sociale werkplaatsen bijvoorbeeld.

Vertegenwoordigers uit die sector voerden op 8 juni mee actie. In België werken meer dan 30.000 mensen, voornamelijk arbeiders, in een of andere onderneming van de sociale economie. Het is gesubsidieerde werkgelegenheid.

Maar de loonkosten worden grotendeels betaald uit eigen rendement. Wat ook maakt dat de netto kostprijs van deze jobs voor de overheid lager is dan de kostprijs om iemand een vervangingsinkomen of uitkering te betalen!

In de sociale economie worden tienduizenden jobs gecreëerd voor werknemers die op de reguliere arbeidsmarkt niet terecht kunnen. Hiervoor worden vaak initiatieven genomen die maatschappelijk baanbrekend zijn. Denk maar aan de recyclage van goederen door de kringloopwinkels. 

Het ABVV heeft er altijd voor geijverd om de werknemers in die sociale economie als ‘volwaardige’ werknemers te behandelen. Dat leidde in de jaren negentig tot een verwoede strijd voor de invoering van het minimumloon in de beschuttende werkplaatsen. Met succes.

Vandaag staan die werknemers uit de sociale economie zij aan zij met de verpleegkundigen om een volwaardige dertiende maand te vragen. 

Met nog altijd hetzelfde geldige argument: ook werknemers die niet direct terecht kunnen op de reguliere arbeidsmarkt hebben recht op een fatsoenlijk en evenwaardig loon en arbeidsvoorwaarden, net als alle andere werknemers.  

Werner Van Heetvelde

Werner Van Heetvelde is federaal secretaris van de Algemene Centrale van het ABVV.