De VRT moet dit jaar 65 miljoen euro besparen. “Dat is onrealistisch en zal leiden tot minder personeel en minder programma-aanbod”, vindt Luk Vandenhoeck, vakbondsafgevaarde bij ACOD.

Het is crisis. Er zal overal moeten worden gesnoeid?

“Iedereen moet dan evenveel besparen. Minister van Media Ingrid Lieten (SP.A) vraagt ons om dubbel zoveel te besparen als bij de andere overheidsdiensten. De gemiddelde besparing bij de Vlaamse overheid is vijf procent en bij de VRT vraagt de minister tien procent.”

“We zaten trouwens reeds in een besparingstraject via de lopende beheersovereenkomst. Nu zijn er nog eens extra besparingen opgelegd van 40 miljoen voor 2011. Wat het totaal op 65 miljoen euro brengt op een omzet van ongeveer 400 miljoen euro. Dat kan gewoon niet.”

Waarom wil de Vlaanse regering de VRT zoveel meer doen besparen dan de andere overheidsdiensten?

“Bij de regeringsvorming heeft de Vlaamse regering beslist om grote besparingen door te voeren. Ze koos voor de makkelijkste weg, namelijk besparen bij de openbare diensten. Want zo neoliberaal als deze regering is, gaat ze er vanuit dat er toch privébedrijven zijn die dezelfde diensten kunnen leveren. Daarom legt ze de VRT, De Lijn en de VDAB extra zware besparingen op.”

“Wij en onze collega’s van De Lijn en de VDAB vinden dat een openbare dienst betere kwaliteit, stabiliteit en continuïteit aan de mensen kan bieden dan de privésector. In een privébedrijf heb je die garanties allemaal niet,  zeker niet in tijden van crisis.” 

De vakbonden hebben zelf een alternatief besparingsplan opgesteld in samenwerking met de VRT-directie. Wat is het verschil met het opgelegde besparingsplan?

“Er wordt gezegd dat iedereen moet besparen. We willen gerust mee besparen, maar het moet wel realistisch blijven. We hebben daarom een alternatief plan opgesteld in overleg met de drie vakbonden en met de enthousiaste medewerking van de VRT-directie.”

“We kwamen aan een bedrag van ongeveer 43 miljoen euro. Alles wat daarboven gaat, zal leiden tot afbraak van het aanbod en afbraak van de werkgelegenheid. En dat aanvaarden we niet. Met dit alternatief besparingsplan zitten we ook op hetzelfde niveau als de andere openbare diensten.”

Vallen er in jullie alternatief besparingsplan ook ontslagen?

“Neen, in ons plan vallen er geen ontslagen. We gaan er wel mee akkoord de werkgelegenheid terug te schroeven tot op het laagste niveau van de afgelopen 15 jaar. Zo worden bijvoorbeeld de mensen die op pensioen gaan niet meer vervangen.”

Als de plannen van de Vlaamse overheid worden doorgevoerd, welke gevolgen zullen die concreet hebben voor de VRT?

“Dat betekent tien procent minder personeel en tien procent minder aanbod van programma’s. Concreet betekent dat minder sport, minder Vlaamse muziekprogramma’s. Dat zijn heel sterke punten van de VRT. Zo zullen shows als Peter Live, Zo is er maar één, Steracteur/steractrice niet meer gemaakt worden.”

“Dat zijn dure programma’s, maar goede tv-programma’s kosten nu eenmaal veel geld. Je kan een muziekshow moeilijk opnemen met een handcamera. Dat betekent ook minder fictieprogramma’s. Dat is niet alleen nadelig voor de kijker, want zulke programma’s scoren hoog, maar ook nadelig voor de acteurs, actrices, decorbouwers, visagisten, enz. We hebben in Vlaanderen veel goede acteurs en regisseurs. Die verdienen vooral hun kost door voor tv te werken.”

Er gaan toch meer en meer stemmen op die pleiten voor een ‘basis-VRT’ die zich louter toelegt op het informatieve en entertainment overlaat aan de commerciële zenders.

“Dat is een erg bekrompen en een door de actualiteit ingegeven visie op de taak van de openbare omroep. De openbare omroepen in West-Europa hebben in de geschiedenis altijd de taak gehad om te voldoen aan de democratische, sociale en culturele behoeftes van de bevolking.”

“Wij vertrekken van een visie dat de overheid verantwoordelijkheden heeft ten opzichte van de gemeenschap, ook op het vlak van audiovisuele media. De overheid moet de mogelijkheden die er zijn, aanwenden om de democratie te verbeteren en om de sociale cohesie en de cultuur te versterken.”

“De openbare omroep mag geen nichezender worden met alleen maar nieuws. Amper 10 procent van de bevolking is enkel in nieuws geïnteresseerd. Het doel van de openbare omroep is om de hele gemeenschap te bereiken met wat er in de maatschappij gebeurt.”

“En om zo’n succesvolle openbare omroep te hebben, moet je met een breed spectrum komen, daarbij hoort dus ook entertainment.”

“Trouwens, we mogen de entertainment in het algemeen niet helemaal overlaten aan de commercie. Daar zal het geld altijd primeren. Zoals je nu bijvoorbeeld al ziet bij de sport. Zowel de beoefening als de beleving ervan is zo duur geworden omdat de commercie er haar klauw heeft opgelegd.”

Volgens de vakbonden zullen de besparingen de onderhandelingspositie van de VRT verzwakken bij het opmaken van de nieuwe beheersovereenkomst. Waarom?

“De begroting wordt altijd opgemaakt op basis van de begroting van het jaar daarvoor. De Vlaamse overheid wil nu de onderhandelingen voor de nieuwe beheersovereenkomst starten op basis van ons algemeen budget, verminderd met de opgelegde besparingen. Dat is zelfs het eenzijdig doorbreken van de afspraken binnen de beheersovereenkomst. Eerst worden we een kopje kleiner gemaakt en dan kunnen we aan het inhoudelijke debat beginnen.”

Zijn er al reacties gekomen op jullie alternatief besparingsplan?

“De reacties van het personeel zijn, zoals je kan zien, enorm positief. Vanaf zes uur ‘s morgens stonden er mensen aan het piket. Er zijn amper 50 werkwilligen opgedaagd.”

“Er zijn wel wat discussies geweest over de staking binnen de nieuwsdienst, maar dat heb je in elk bedrijf. En de discussies hebben trouwens geleid tot meer begrip. De hoofdredactie heeft gezegd dat ze het basisnieuws verzorgen, maar wel solidair zijn met onze actie. Van de Vlaamse overheid horen we helemaal niets.”