Het is zaterdagochtend. Het strand van Pollhena, 160 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Colombo, zit vol binnen- en buitenlandse toeristen. Aan de horizon, 500 meter van de kust, lijken mensen op het water te wandelen. Ze bukken zich af en toe om iets op te rapen.

Het zijn toeristen die stukjes koraal verzamelen als vakantiesouvenir. Ze wandelen op de riffen. Het is een van de praktijken die ervoor zorgt dat de koraalriffen rond het eiland in versneld tempo aftakelen, zeggen deskundigen.

Glazen bodem

In Hikkaduwa, 60 kilometer ten noorden van Pollhena, voeren boten met glazen bodems toeristen af en aan. Door de bodem kunnen de toeristen de koralen van dichtbij zien. De boten draaien kort boven het rif en keren met hoge snelheid naar de kust terug. De rit naar het rif duurde minder dan drie minuten, de rit terug nog minder.

Somadasa de Silva fronst de wenkbrauwen bij het tafereel. “Ze maken het kapot – ze maken het rif gewoon kapot.” De Silva, een ervaren duiker en milieuactivist, vecht al dertig jaar voor het behoud van het rif. Volgens hem komen koraalriffen onder steeds grotere druk te staan door ongecontroleerde exploitatie.

“Kijk naar de boten. Ze varen met hoge snelheid over het rif en verstoren het mariene ecosysteem”, zegt hij . “Wanneer dit regelmatig gebeurt, is de schade enorm.” Volgens De Silva hebben de meeste bootbestuurders te weinig ervaring en weten ze niet hoe ze hun vaartuig over het delicate rif moeten sturen. De boten lozen ook brandstof en andere schadelijke stoffen op de koraalriffen. Dergelijke praktijken worden niet beteugeld, zegt hij. “De riffen hebben duizenden jaren nodig om te groeien, wij vernietigen ze in enkele tientallen jaren, zelfs minder.”

De Silva lobbyt nu voor een nationale campagne  om Sri Lanka’s overblijvende koraalriffen te redden. Hij pleit onder meer voor strengere straffen voor wie het rif beschadigt en voor een totaal verbod op de winning van koraal.

Tsunami

“Het probleem is dat de mensen zich niet bewust zijn van de waarde van de riffen”, zegt Sumedha Kulatunga, manager van het Pollhena Reef Garden Hotel. Koraalriffen, die wel eens de regenwouden de oceaan worden genoemd, staan bekend om hun rijke biodiversiteit en dienen als broedplaats voor veel vissoorten. “Nog los van hun ecologische waarde hebben de riffen de kust van de volledige vernietiging gered tijdens de tsunami”, zegt Kulatunga. Hikkaduwa werd wel getroffen door de vloedgolf maar niet zo hard, volgens velen dankzij het rif.

Volgens het twee jaar oude rapport “Toestand van de koraalriffen in de wereld” is een vijfde van alle riffen ter wereld al verloren gegaan en dreigt nog eens een vijfde de komende twintig tot veertig jaar dezelfde weg op te gaan.

De riffen bestrijken nauwelijks 2 procent, ongeveer 32 kilometer, van de 1850 kilometer lange Sri Lankaanse kust, volgens gegevens van het National Aquatic Resources, Research and Development Agency (NARA). Volgens het NARA is het koraal in Sri Lanka al zo aangetast dat riffen van vijfduizend jaar oud beschadigd zijn, vooral langs de zuidwestelijke kust, het dichtst bevolkte gebied van het land, waar twee derde van de 22 miljoen Sri Lankanen woont.

De belangrijkste oorzaken zijn de winning van koraal en destructieve visserijmethodes met ongeschikte netten en soms zelfs dynamiet, zegt het NARA.

De Silva, die regelmatig duikt naar het rif, vreest dat de helft van de originele riffen van Hikkaduwa bedreigd wordt. “Als je daar naartoe gaat, dan zie je de vernietiging”, zegt hij, terwijl hij foto’s toont van grote lege zones op het rif.
 

IPS(RP, JG)