Volgens het voorakkoord zouden de uitbaters van de kerncentrales de regering een aalmoes geven van 215-245 miljoen euro per jaar in ruil voor het tien jaar langer openhouden van de drie oudste kernreactoren.

Dit is slechts een fractie van de extra winst die Suez-GDF/Electrabel dankzij deze deal zou opstrijken. Dat die superwinsten ten voordele van de burger worden afgeroomd, is niet meer dan normaal, maar daar hoeft geen levensduurverlenging van de kerncentrales tegenover te staan.
 
De Belgische consument heeft jarenlang een van de duurste stroomfacturen voorgeschoteld gekregen doordat Electrabel zijn kerncentrales 20 jaar vervroegd wou afschrijven.

Vermits de huidige wet op de kernuitstap bepaalt dat die kerncentrales 40 jaar mogen openblijven, kunnen ze in die periode op de ondertussen vrijgemaakte energiemarkt nog meer dan voldoende winst opleveren die afgeroomd kan worden.
 
Maar er is een nog veel belangrijker argument om de levensduur van de verouderde kernreactoren niet te verlengen tot 50 jaar. Bijna dagelijks vinden wereldwijd in gelijkaardige kernreactoren als die van Doel en Tihange kleine en middelgrote incidenten plaats. In sommige gevallen, zoals in 2002 in de Davis Besse-kerncentrale in Ohio, werd een grote kernramp op het nippertje en eerder toevallig vermeden.

In dit opzicht is het ontwerpprotocol tussen de regering-Leterme en Suez-GDF/Electrabel om de levensduur van onze drie oudste kernreactoren te verlengen allesbehalve geruststellend.
 
De kerncentrales van Doel en Tihange kregen van hun ingenieurs een ontwerpleeftijd mee van 30 jaar. Volgens de wet op de kernuitstap van 2003 moeten de reactoren pas na 40 jaar sluiten. Volgens die wet moeten de oudste reactoren in 2015 dicht en de jongste in 2025.

De pas gevallen regering wou die levensduur nog eens met 10 jaar verlengen en de kerncentrales tot hun vijftigste open houden. Deze levensduurverlenging is een zware gok en komt neer op een spelletje Russische roulette.
 
Wereldwijd hebben amper 9 van de 436 operationele kernreactoren de leeftijdsgrens van 40 jaar overschreden: 7 zijn 41 jaar oud, eentje 42 en nog een 43.

Veel praktijkervaring met de veiligheid van commerciële kerncentrales ouder dan 40 jaar is er bijgevolg niet, laat staan met reactoren van 50 jaar. De gemiddelde leeftijd van alle commerciële kernreactoren die tot dusver reeds gesloten werden, bedraagt 22 jaar. Geen enkele haalde de leeftijd van 50 jaar.
 
Kernreactoren staan constant bloot aan een zeer hoge thermische- en stralingsbelasting. Vanaf ongeveer 20 jaar beginnen zich verouderingsverschijnselen in de kernreactor te manifesteren.

Een aantal van die verouderingsverschijnselen ontstaat in de binnenstructuur van materialen, waardoor ze zelfs bij doorgedreven inspecties moeilijk te detecteren zijn. Het personeel in onze kerncentrales voert veiligheid ongetwijfeld hoog in het vaandel, maar dit kan de risico’s als gevolg van veroudering niet volledig uitsluiten.
 
Suez-GDF/Electrabel, dat de grote winsten uit zijn kerncentrales naar Parijs laat afvloeien, is grotendeels vrijgesteld van aansprakelijkheid in geval van een nucleair ongeval.

Als de ouder wordende kerncentrales voor de burgers veilig genoeg geacht worden om naast te wonen, waarom vindt Suez-GDF/Electrabel het risico om volledige aansprakelijkheid te aanvaarden dan te groot?
 
De levensduur van onze oudste kernreactoren tot 50 jaar verlengen is een gevaarlijk nucleair experiment. Waarom zouden we zo’n risico nemen, terwijl 100 procent veilige, echt duurzame, economisch rendabele en technisch haalbare alternatieven voor het grijpen liggen?

Tegen 2015 is het perfect mogelijk om de drie oudste kerncentrales te sluiten. Netwerkbeheerder Elia en energieregulator CREG hebben een lijst opgesteld met de reeds geplande energieprojecten.

Hieruit blijkt overduidelijk dat de Belgische energiebevoorrading niet in gevaar zou komen en dat er voldoende vervangingscapaciteit is om, zoals gepland, alvast de drie oudste Belgische reactoren te sluiten in 2015.

De levensduurverlenging van die drie kernreactoren blokkeert nu net de ontwikkeling van duurzame vervangcapaciteit. Kernenergie is dan ook helemaal geen transitietechnologie. Integendeel, ze houdt de noodzakelijke transitie tegen.
 
Vandaar onze oproep aan alle politieke partijen die binnenkort een nieuw regeerakkoord zullen onderhandelen: verleng de levensduur van de kerncentrales niet en room de superwinsten af die Suez-GDF/Electrabel momenteel kan maken als gevolg van de veel te hoge stroomfactuur die ze in het verleden aan de consumenten aanrekende.
 
Eloi Glorieux

Eloi Glorieux is campagneverantwoordelijke ‘Energie’ bij Greenpeace België.