De Rerum Novarum-toespraak van ACV-voorzitter Luc Cortebeeck stond – hoe kan het ook anders enkele weken voor de vervroegde verkiezingen – in het teken van de politieke crisis in ons land.

Cortebeeck had natuurlijk ook wel wat uit te leggen na die opvallende voorpagina in De Standaard met die straffe kop: ACW raadt stem op N-VA af.

“De tijden van het enge stemadvies zijn voorbij en een negatief stemadvies zou bijzonder dom zijn. Dat hebben wij ook niet gedaan in het Standaard-interview, dat hebben de media ervan gemaakt”, zegt Cortebeeck. “En het is niet omdat Luc Cortebeeck voor gezonde voeding is, dat hij ook iedereen oproept om een appel-dieet te volgen.”

Maar Cortebeeck ging in zijn toespraak toch de explosieve politieke situatie niet uit de weg. De oproep van Stijn Meuris om niet te gaan stemmen, maakte niet veel indruk op de ACV-voorzitter.

“Betekent dit dat we niet verontwaardigd mogen zijn over de politieke puinhoop die weeral is aangericht? Integendeel, hier past alleen ingehouden woede en verontwaardiging. Wegens het onvermogen om elkaar de hand te reiken en oplossingen te vinden, al jarenlang. Wegens het electorale opportunisme, zonder nog enig oog voor het maatschappelijk belang”, zegt Cortebeeck.

Verontwaardiging

De politieke crisis kon niet op een slechter moment komen, vindt Cortebeeck. “Uitgerekend in deze tijd van complexe crisissen staren wij naar onze eigen navel: BHV.”

Boodschap aan de kiezer: “Ga zeker stemmen, stem voor partijen die tot oplossingen willen en kunnen komen, zowel voor de staatshervorming als voor de crisis. Stem voor partijen die een sociale agenda hebben”, aldus Cortebeeck.

Maar volgens Cortebeeck zijn er wel meer zaken waarover opiniemakers en kiezers verontwaardigd moeten zijn. “Waar is bijvoorbeeld de verontwaardiging gebleven over het financiële gebeuren? Ook wij kampen met een zwaar gestegen overheidsdeficit en overheidsschuld. Voor een deel dankzij de hoogmoed en de hebzucht van de schurken van de financiële markten. Van de neoliberale politici die vonden dat die markten best in staat waren zichzelf te reguleren. En dus alleen maar naar de pijpen dansten van de financiële lobbies.”

Over de Europese aanpak van de meest recente opstoot van de economische en financiële crisis is er bij het ACV weinig applaus. “De Europese instellingen hebben de eerste uitbarsting van de financiële crisis al bij al  redelijk goed aangepakt. Maar wat ze er de voorbije maanden van bakten, was hemeltergend. Wat je niet zozeer aan Europa moet verwijten, maar aan die nationale politici die de grootspraak voor de eigen achterban belangrijker achtten dan een lidstaat in crisis. Zodat Griekenland alleen maar dieper wegzakte.”

Didier Reynders

Zware kritiek is er ook aan het adres van minister van Financiën Didier Reynders. “Het is schandalig te moeten vaststellen hoe Reynders al die jaren zijn gang heeft mogen gaan op Financiën. Met een administratie die totaal ontwricht is. Met een notionele intrestaftrek die men bewust heeft laten ontsporen. Met een systematische blokkering van alles wat kon bijdragen tot een adequate strijd tegen de fiscale fraude. Met het pamperen van de fraudeurs via de fiscale amnestie en de minnelijke schikkingen. Teveel is teveel. De brave belastingbetalers pikken het niet meer.”

De crisis sloeg een gat in de begroting. In vier jaar tijd moet België dat gat dicht rijden. “Een loodzware uitdaging”, zegt Cortebeeck, “maar waar we niet omheen kunnen. We moeten door de zure appel heen.” Volgens Cortebeeck zal dat een brede inspanning vergen van ons allemaal.

Maar dat is, aldus Cortebeeck, alleen maar geloofwaardig en aanvaardbaar, onder drie voorwaarden.

“Eén, begin met diegenen die tot nog toe niet of nauwelijks hebben bijgedragen te dwingen tot het correct betalen van belastingen. Dan heb je het over de fraudeurs. Maar evengoed over de mensen met veel vermogen, niet aangegeven of minstens minder belast. Twee, laat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Dus hol de progressiviteit van ons belastingstelsel niet uit. En tracht die progressiviteit  integendeel te versterken. Drie, ontzie de zwaksten.”