“Zo’n handicap door een auto-ongeluk kent geen genade, het zegt niet ‘ik kom eraan’. Het komt als een mokerslag. Je hele leven wordt overhoop gegooid. Het schaadt je psyche en je sociale leven. Je wordt naar een bodem getrokken en moet helemaal van nul beginnen. Sommigen krijgen dan suïcidale neigingen, hun families gaan uiteen of ze komen in de psychiatrie terecht. Mijn handicap leidde ertoe dat ik ging schrijven, uit woede, uit liefde. Ik wou alles uiten”, begint Kör zijn lezing. Het begon bij hem met schrijfsels op zondagmiddagen die kortverhalen werden. “Deze werden de kiem van mijn latere loopbaan als schrijver.”

Herrijzen

Hij vertelt over hoe hij zich voelde toen hij vaststelde dat hij voortaan een handicap had. “Dan wil je niets of niemand horen. Je staat alleen. Het is een enorme confrontatie. En dan heb je twee wegen die je kan bewandelen: ofwel ga je verder tot je crasht, of je herrijst uit je ellende als een feniks.” Een periode was hij zoekende: “Ik zocht iets om de rest van mijn dagen zinvol en creatief mee door te brengen. Dat werden taal en literatuur.”

Bij Kör is dat mede gelukt door een initiatief waarbij allochtoon talent werd gezocht voor taal, literatuur en theater. Begeleiding kreeg hij daar van onder andere Koen Peeters en Kristien Hemmerechts.

Jaloers

“Door wat ik in mijn leven, samen met mijn handicap, heb meegemaakt, heb ik genoeg om drie romans te vullen. In literaire kringen zijn ze zelfs jaloers”, vertelt hij. Door zijn handicap, zijn allochtone achtergrond en de tragedie van zijn broer die door zelfdoding is overleden, valt hij op. “Als ik nu ook nog eens een homo was dan kon ik het succes misschien gewoon helemaal op me laten afkomen”, zegt hij erbij en de luisteraars kunnen zijn humor appreciëren. “Maar er zit natuurlijk niemand te wachten op jouw verhaal van miserie. En trouwens, om een of andere reden verwar ik allochtoon zijn vaak met gehandicapt zijn”, voegt hij daar aan toe met wederom gelach in de zaal.

Dyslexie

Mensen zijn vaak geboeid door de kunstenaar achter het kunstwerk. Een schrijver met een handicap spreekt voor velen tot de verbeelding. “Toch is het niet zo speciaal”, zegt Kör. “Je moet gewoon achter je talent zitten tot het magische moment waarop het kunst wordt. Dan kan je werk ook anderen inspireren.”
Hij vertelt het verhaal van een vrouw met dyslexie die hem contacteerde. “Ze wou ook een boek schrijven. Het onverwachte gevolg dat mijn handicap iemand met een taalprobleem inspireert, is voor mij een beloning.”

Reflectie

Mustafa Kör heeft een jarenlange revalidatie ondergaan met allerhande cursussen voor integratie en voorbereiding op terugkeer naar de maatschappij. “Mijn handicap heeft veel scherpe kanten bij mij weggehaald en mij gebracht tot veel reflectie. Terwijl ik me vroeger heel emotioneel en gepassioneerd kon uitlaten, kan ik nu de zaken relativeren.”

“Misschien is mijn succes als schrijver wel letterlijk een geluk bij een ongeluk te noemen”, vraagt hij zich af. Voor hem heeft het geen zin om na te denken over ‘wat als ik nooit dat ongeval gehad heb?’. Of hij dan ook schrijver was geworden of toch voetballer? “Alles is volgens de orde der dingen. Je kan alleen maar accepteren en proberen ondanks alle tegenslagen iets te doen en zo iets bereiken.”

‘Lammetje’

“Mijn moeder in al haar eenvoud gelooft wel nog altijd dat ik ooit ga kunnen lopen”, vertelt Kör op het einde. “Terwijl ik heb aanvaard dat zoiets nooit zal gebeuren. Ze reageert ontgoocheld als ze mij dat hoort zeggen en vraagt poëtisch: ‘Het is Hij die aan een eierdooier het leven schenkt, waarom zou jij dan nooit meer op je benen kunnen staan?’ Maar ja, voor haar ben ik ook nog altijd haar ‘lammetje’ en ondertussen ben ik al 33 jaar.”

De Bibliotheek Genk nodigde Mustafa Kör uit voor de lezing. Deze lezing was ook in het kader van ‘Handicap in de kijker’ waarbij de stad Genk samen met de Adviesraad voor personen met een handicap allerlei activiteiten organiseert.

Mustafa Kör is schrijver van De Lammeren en Uitverkorene. Ook was hij in 2008 stadsdichter van Genk. Hij werd geboren in Turkije in 1976 en woont nu in Maasmechelen waar hij ook grotendeels opgroeide.

© 2010 – StampMedia – Hasna Ankal