Als nieuwbakken president had Medvedev nog geen oog voor de hervorming van de politie, maar het afgelopen jaar kwam het thema bovenaan zijn agenda, samen met de hervorming van de rechtbanken en het rechtsstelsel.
In december raakte nog bekend dat corruptie in het leger de staat bijna 80 miljoen dollar kostte gedurende de eerste negen maanden van 2008. In die periode gebeurden er in het leger 1.400 misdaden die met corruptie te maken hadden. Een stijging van 30 procent tegenover het jaar voordien. Meer dan de helft ervan had te maken met militair eigendom en de legerbudgetten.
Ook het politieapparaat is een van de meest corrupte en inefficiënte staatsinstellingen van Rusland. De overvloed aan incidenten – waarvan de schietpartij door een politieagent in een Moskouse supermarkt met twee doden en zeven gewonden als gevolg een trieste climax vormde – leidde tot sterke reacties bij de publieke opinie.
Uit een enquête die werd uitgevoerd door het onderzoeksbureau Levada, blijkt dat 67 procent van de bevolking bang is voor de politie. 77 procent voelt zich niet veilig door de willekeur van agenten.
15.000 corruptiezaken
Volgens een rapport waar Medvedev mee zwaaide, was de Russische politie vorig jaar betrokken bij maar liefst 15.000 corruptiezaken. Andere cijfers volgens de president: vorig jaar raakten 2.000 moorden of pogingen daartoe, 124.000 inbraken en 760.000 diefstallen niet opgelost.
Eind vorig jaar kondigde Medvedev aan dat twintig procent van de agenten eruit moet. Nieuwe agenten moeten op een andere manier gerekruteerd en beter worden opgeleid. Hij ontsloeg al een groot aantal politiebonzen, waaronder het hoofd van de Moskouse stadspolitie.
Heelder politie-eenheden en departementen werden ontmanteld, en zelfs intern personeel op het ministerie van Binnenlandse Zaken en twee viceministers moesten opstappen. Bovendien beval hij zijn regering en de Russische Veiligheidsraad om een hervormingsprogramma uit te werken.
Karig loon
Het gaat echter niet enkel om die uitbarstingen van geweld, maar ook om de onderhuidse corruptie die de hele samenleving treft. Bedrijven die zich niet aan de wet houden, betalen gewoon steekpenningen aan hun plaatselijke politiekorps. Wie geld heeft en een ongeval veroorzaakt, is altijd in zijn recht, ook al beweren tal van getuigen het omgekeerde.
Agenten verdienen dikwijls maar een karig loon, en hebben meestal de keus tussen corrupt worden of bijklussen als bewaker, taxichauffeur of bouwvakker. Zo sprak ik ooit met Pavel, toen 25 jaar oud, overdag agent en ’s avonds (gewapend) buitenwipper voor een louche discotheek. Dat hij zich daarmee aan beide kanten van de wet bevond, daar zag hij geen graten in.
Scepticisme over ‘reclamestunt’
Niet iedereen gelooft in de aanpak van Medvedev. Tegenstanders zien er eerder een reclamestunt in, en geloven niet dat een hervorming naar een rechtvaardig, integer politiekorps voor de nabije toekomst zal zijn.
Transparency International, een wereldwijde organisatie voor de bescherming van burgerrechten, plaatste Rusland op plaats 146 van180 landen in zijn ‘Corruption Perception Index’ van 2009. Het staat er tussen Zimbabwe en Sierra Leone.
Rusland landenboek – klik hier voor info en bestellen
