“Wanneer we spreken over allochtone kinderen, dan bedoel ik in het geval van onze school vooral de Turkse kinderen” zegt Indra. “We hadden vorig jaar nog een Grieks kindje, maar momenteel zitten er Griekse noch Marokkaanse kinderen op deze school. De Italiaanse kinderen worden gerekend bij de autochtone kinderen. Er zitten al jaren veel Italianen op de school, ongeveer de helft van de autochtone kinderen zijn van Italiaanse origine.”
Zo geteld is in de lagere klassen 45% van de leerlingen van allochtone afkomst, in de hogere klassen is dit slechts 30%. In totaal zitten er 75 kleuters op de school en 132 kinderen in de lagere school.
In de school werkt een Griekse leerkracht die in België is grootgebracht. Deze leerkracht is gespecialiseerd in taalproblemen. Ze weet wat de kinderen verstaan en wat niet. Zo maakt ze duidelijk dat als kinderen bijvoorbeeld een dictee krijgen, dat ze soms de klanken van onze taal niet zo gemakkelijk herkennen. Ze neemt zichzelf als spiegelbeeld voor de kunde van de kinderen. Ze weet goed wat er voor haar moeilijk was aan het leren van het Nederlands en daarop wijst ze de andere leerkrachten. Daarnaast heeft de school ook een Turkse leerkracht die onafhankelijk van de school werkt.
Vindt u het belangrijk dat er zowel autochtone als allochtone kinderen op school zitten?
Wel, eerst zijn we begonnen als een wijkschool waar enkel Turkse kinderen zaten. Maar we richtten ons op een breder doelpubliek. Onze doelstelling was een gemengde school te creëren met zowel autochtone als allochtone leerlingen. Zo zijn we een nieuwe school begonnen, waar slechts 30 % van de leerlingen van allochtone afkomst is. Dat lag dichter bij onze doelstelling. Op die manier weerspiegelt de school ook de gemeenschap van Beringen, waar 50% van de bevolking toch een allochtone origine heeft.
Ik vind het ook belangrijk dat de kinderen naar een school als de onze gestuurd kunnen worden, namelijk binnen de context van onze gemeenschap. Dat ze bijvoorbeeld niet in een naburig dorp naar een school moeten gaan. Spijtig genoeg sturen sommige ouders hier wel op aan, omdat hun kinderen dan op een school zitten met enkel autochtone kinderen. Een school hier mag een weerspiegeling zijn van de maatschappij.
Bestaan er specifieke projecten die inspelen op de diversiteit van uw school?
Niet echt, we hebben wel een Turkse leerkracht die islam aanbiedt, de kinderen kunnen dus kiezen of ze de islamlessen volgen of de lessen katholieke godsdienst. Deze leerkracht is lid van een overkoepelende organisatie en staat los van de inrichtende macht van onze school (die katholiek is). Zij wordt dan ook niet door deze inrichtende macht beoordeeld.
Er wordt wel aandacht besteed aan de religieuze feesten van beide godsdiensten. Zo krijgen de moslim kinderen een dag vrij voor het Suikerfeest, waarna ze aan de schoolpoort toekomen met allerlei gebakjes. Ze krijgen ook de kans om nadien op school te vertellen wat ze allemaal gedaan hebben. Op die manier proeft de hele school van de Turkse cultuur die hier toch sterk aanwezig is.
Zijn er veel kinderen die kiezen voor islam i.p.v. katholieke godsdienst?
Bijna alle Turkse kinderen kiezen hiervoor.
Zitten de kinderen allemaal samen in de refter tijdens de ramadan?
Nee, maar de kinderen zijn nog redelijk jong, er zijn dus heel weinig kinderen die mee vasten. Enkel in de derde graad van het lager onderwijs volgen de kinderen de vastenperiode tijdens de ramadan. Ze gaan dan tijdens de middag naar huis.
Duiken er soms problemen op die gelinkt zijn aan de multiculturaliteit?
Het enige dat wij als een obstakel ervaren is dat veel kleuters naar het eerste kleuterklasje komen en enkel Turks spreken. Dit is in de kleuterklas nog geen groot probleem, in de lagere school echter wel. Hierop anticiperen wij door de leerkrachten een kleine basis Turks te leren. Ook de kindjes onderling kunnen voor elkaar vertalen en doen dat ook. Maar het grote probleem is dat de kinderen die enkel Turks spreken wanneer ze op deze school terechtkomen, eigenlijk beginnen met een achterstand.
Hoe verloopt het contact met de ouders op vlak van taal? Werken jullie soms met een tolk op oudercontacten bijvoorbeeld?
Wij werken vaak met een tolk wanneer het over leerproblemen gaat, zodanig dat beide ouders de correcte informatie krijgen. Zo worden zaken die onze leerkrachten met de ouders proberen te bespreken ook niet verbloemd. Dus wij zoeken bij het CLB (centrum voor leerlingenbegeleiding) iemand die Turks kan praten om bij de oudercontacten te vertalen. Hier hebben we enkel positieve ervaringen mee.
Wat betreft de nieuwsbrief van de school, die is steeds opgesteld in het Nederlands. Ouders kunnen wel altijd vragen stellen als ze iets niet verstaan. We vinden het ook belangrijk dat dit in het Nederlands is opgesteld en zullen dit in de toekomst zeker niet veranderen. Het is belangrijk voor de verdere studieloopbaan van de kinderen dat een goede kennis van het Nederlands wordt verworven.
Hoe gaan de kinderen zelf om met de diversiteit binnen de school?
Ze zijn dit gewend van in de kleuterklas. Het veroorzaakt alleszins geen problemen. Voor de kinderen voelt het zeer natuurlijk aan. In het middelbaar zou het een groot verschil uitmaken indien kinderen volledig in hun eigen omgeving en cultuur zouden zijn opgegroeid.
Worden kinderen gepest omdat ze van een andere origine zijn?
Pesten gebeurt op elke school, maar dit is nooit te wijten aan het feit dat ze van een andere origine zijn. De kinderen spelen ook samen met elkaar.
Een groot voordeel dat wij hebben t.o.v. andere scholen hier in de buurt, is dat we al jaren kinderen van allerlei origine aantrekken. We zijn er dus op voorbereid. We hebben hier ruimte voor gemaakt binnen elk vak dat we geven op onze school, terwijl andere scholen momenteel onvoorbereid overrompeld worden door allochtone kinderen die een school zoeken in de buurt.
Wat kan er volgens u nog beter?
Dat wat ik in het begin aanhaalde, dat de kinderen toch op z’n minst een beetje Nederlands kennen voor ze naar school komen.
We hebben sinds kort ook een aantal ouders in het oudercomité van allochtone afkomst, maar het is moeilijker om hen te betrekken in het schoolleven dan autochtone ouders. Momenteel hebben we twee papa’s die in het oudercomité zitten, wat redelijk weinig is.
We organiseren ook eetdagen op een zondag, bijvoorbeeld een spaghettidag, waarbij we de ouders en de kinderen spaghetti en Turkse spaghetti geven. Ze kunnen kiezen, maar ook op die dag zien we minder ouders van onze Turkse leerlingen. Op ons schoolfeest serveren wij Belgische en Turkse barbecue aan de kinderen en de volwassenen. De Turkse barbecue wordt klaargemaakt door Turkse mensen. Toch merken we dat ook hier meer autochtone ouders naartoe komen dan allochtone ouders. Dat is jammer en kan dus nog wat verbeteren.
Gaan jullie op een andere manier om met de Turkse ouders dan met de Belgische ouders?
Nee, we behandelen beide op dezelfde manier. Wat we wel eens hoorden van een Turkse moeder, was dat aan de schoolpoort, als de ouders hun kinderen komen afhalen, er aan de ene kant Turkse ouders stonden en aan de andere kant Belgische ouders. Hier proberen we iets aan te doen.
Zo hebben we het plan een namiddag te organiseren in een feestzaaltje in de buurt, terwijl de kinderen op school zitten. Op die manier kunnen de ouders elkaar beter leren kennen.
Wat we ook appreciëren en stimuleren, is dat ouders bij het brengen en ophalen van de kinderen even binnen komen in de school, dit creëert een vertrouwensband.
Ondanks het feit dat jullie geen specifieke projecten organiseren rond diversiteit, krijg ik toch de indruk dat jullie veel moeite doen om om te gaan met de multiculturaliteit op jullie school.
Ik vind dat we inderdaad heel veel moeite doen. We willen wel de brieven die we versturen of meegeven aan de kinderen niet in het Turks opstellen, dat gaat voor ons te ver. Maar we zijn altijd bereid om de ouders die moeite hebben met het begrijpen van de informatie, te helpen.
Aan de wachtlijsten te zien, merken we dat er toch nog vele Turkse mensen hun kinderen naar onze school willen sturen. Dus ik denk wel dat ze tevreden zijn. Net als de Belgische ouders trouwens.
Katrien Van Tichelen en Tinne Kenis | Kif Kif
In het kader van de interviewreeks ‘diversiteit op school’ Kif Kif trok naar Beringen om er een interview af te nemen van de zorgleerkracht van de basis- en kleuterschool Het Mozaïek
Klik hier om het volledige dossier over onderwijs te bekijken
