Van een basispensioen en een tweede pijler voor iedereen, tot het afschaffen van de pensioenleeftijd, het afbouwen van gelijkstellingen, het naar mekaar toegroeien van statuten. Creativiteit alom op de studiediensten in de Wetstraat, de Melsenstraat en op de Grasmarkt.
Een aantal van de voorstellen die gelanceerd werden als Scud-raketten tijdens de golfoorlog, lijken erg rationeel opgebouwd, maar houden geen enkele rekening met de realiteit.
Meest gezinsonvriendelijke voorstel
Het begon al met dat mooie voorstel van Alexander De Croo om periodes van tijdskrediet niet meer gelijk te stellen voor de pensioenberekening. Want zeg nu zelf, door een jaar in een hangmat te gaan liggen op de Bahama’s moet je toch geen pensioen opbouwen?
Alsof al die jonge moeders en vaders tijdskrediet opnemen om op wereldreis te gaan. Alsof kapotgewerkte bouwvakkers in een landingsbaan terecht komen om ergens in Zuid-Frankrijk aan de pastis te gaan hangen. Alsof die meneer die zijn oude zieke moeder thuis verzorgt van het systeem profiteert.
De Croo junior moest zich schamen voor het lanceren van de meest gezinsonvriendelijke maatregel ooit gehoord. Als we écht willen dat werknemers langer werken, zijn er net meer maatregelen nodig om arbeid en gezin, arbeid en vrije tijd en arbeid en rust met mekaar te combineren.
Lat gelijk voor iedereen, ja toch?
Gisteren bewezen ook de Vlaams Christendemocraten eindelijk volwassen geworden te zijn. De emotionele onzin van de ziel van het kind intussen meer dan 50 jaar achter ons gelaten hebbend, en de tweede wereldoorlog zelfs al 65 jaar, zoals Marianne Thyssen terecht opmerkte. Wars van alle emoties en kleinmenselijkheid werd een eerlijk rationeel voorstel tot hervorming van de pensioenen aan de mensheid diets gemaakt. Het komt in grote lijnen hier op neer: iedereen moet 45 jaar werken om een volledig pensioen te krijgen, het brugpensioen is er enkel voor noodsituaties en gepensioneerden met een volledige loopbaan mogen onbeperkt bijverdienen.
Logisch toch, de lat gelijk voor iedereen. Als je op je 18 begint te werken, kan je er op je 63ste uistappen, als je wat later aan de slag gaat, werk je gewoon wat langer. Voor de doorsnee psychiater tot zijn 76 (daarna kan hij zelf rechtsreeks in behandeling voor zijn niet eens meer zo vroegtijdige dementie), en ook voor tandartsen (toch wel een beetje bang voor die bibberende handen), notarissen en die jongen die elk jaar van zijn master pedagogie twee keer gedaan heeft, breken barre tijden aan.
En ja, dit zijn karikaturen. Naar de realiteit dus. Mijn schoonmoeder was kleuterleidster. Vroegste instapleeftijd op dit moment: 21 jaar. Zeul op je 65ste maar eens met 27 twee-en-een-half-jarigen rond, waarvan er zes nog een middagdutje moeten doen, en er drie nog driemaal daags een nieuwe luier aanmoeten. Draai als verpleger elke avond maar zevenentwintig obese bejaarden rond om hun toilet te maken, als je zelf in feite aan een nieuwe heup toebent. Of draai als 63-jarige wegenwerker maar nachtposten om die Lange Wapper op tijd af te krijgen.
Of zijn dat nu net die noodgevallen waarvoor brugpensioen nog wel mogelijk is? Dan moeten Christendemocratische parlementsleden en apparatsjiks eens werk maken van een “ik-Ali”-experiment en eens een tijdje, al was het maar een half jaar, gaan meedraaien in een doorsnee-productiebedrijf, niet als CEO of juridisch raadgever, maar aan de band, in het magazijn of op de bouwplaats. Ze zouden nog wel wat meer noodsituaties ontdekken.
In heel dit rationeel voorstel wordt ook geen moment rekening gehouden met competentiebeleid. Veel politici hebben er de mond van vol, afgevaardigde-beheerders van de VDAB schrijven er blogs over, maar nergens hangt men zo vast aan diploma’s als bij de overheid. In de privé-sector krijg je niet noodzakelijk een leidinggevende functie in een mooi kantoor omdat je wat letters gegeten hebt. En er zijn zelfs witte raven die wel zo’n functie bereiken, terwijl ze niet zo lang op school gezeten hebben. En dit doorprikt helemaal het foute denkbeeld dat hooggeschoolden allemaal een job hebben die fysiek niet belastend is, en die ze dus tot op het sterfbed kunnen blijven uitoefenen, terwijl kortgeschoolden met een fysiek zware job vroeger op rust moeten.
Wie betaalt het gelag?
Er wordt trouwens al evenmin duidelijk gesteld welke generatie het gelag betaalt voor jarenlange politieke besluiteloosheid en lege zilverfondsen. Ik zal het even duidelijk stellen: dat zijn de dertigers en de veertigers van nu. Die eerst van crisis naar crisis in precaire statuten een inkomen moesten gaan zoeken, en binnenkort verplicht worden veel langer te werken dan de vorige generatie, om die vorige generatie haar pensioen te betalen. Waarmee ik niet gezegd wil hebben dat de activiteitsgraad van 55-plussers in dit land best wel omhoog moet. Vraag is alleen of daarvoor zulke drastische verhoging van de feitelijke uitstapleeftijd noodzakelijk is. Daarenboven blijft het een bijna hopeloze zoektocht naar werkgevers die oudere werkzoekenden ook effectief willen aanwerven. En het is mij totaal onduidelijk wie wint aan een maatschappij met meer oudere werklozen en minder gepensioneerden.
Iedereen parlementslid?
Tot slot nog dit. En ik heb er lang over getwijfeld of ik dit wel zou neerschrijven. Ik huiver namelijk nogal van al te veel populisme. Het is dus een opmerking in de rand, maar ik vind ze in dit debat toch relevant.
Een parlementslid in België, en het maakt niet uit of dat een regionaal of een federaal parlementslid is, heeft al na twintig jaar loopbaan, en vanaf 52 jaar recht op een volledig pensioen, een pensioen dat dan ook nog een 75% van de parlementaire wedde bedraagt. Het lijkt mij dus nogal straf dat parlementsleden die willen knabbelen aan het pensioenstelsel van de rest van de bevolking hun eigen riant systeem ongemoeid laten.
Luc Purnelle
Secretaris ACV-Limburg
