Kocak bij Phara
Opinie, België, Turkije, Koerden, Roj TV -

Kocak bij Phara

Toen ik afgelopen maandag naar het programma ‘Phara’ op Canvas keek verslikte ik mij toch even in mijn Turkse thee. Phara De Aguirre en Lieven Van Gils hadden de heer Selahattin Kocak, Sp.a-schepen uit Beringen, te gast om duiding te geven bij de inval van afgelopen week bij verschillende Koerdische organisaties en de zender ROJ TV.

vrijdag 12 maart 2010 18:59
Spread the love

Het was niet de aanwezigheid van de heer Kocak waardoor ik me verslikte maar wel de dossierkennis van Phara en Lieven. Beide presentatoren hadden hun huiswerk duidelijk niet goed voorbereid. De zin voor kritische vraagstelling was totaal afwezig (dat de kritische opmerkingen van twee andere tafelgasten kwam zegt genoeg). Mijnheer Kocak mocht, als Turkse Vlaming, zijn mening geven over het onderwerp en hij deed dat zeer overtuigend  Ruwweg kwam zijn betoog hier op neer: “in Turkije is ongeveer alles rozengeur en maneschijn, de Koerden maken zich druk om niets en zouden eens moeten stoppen met klagen”. Als Koerdische Vlaming voel ik daarom de behoefte om toch even te reageren op een aantal uitlatingen van mijnheer Kocak.

Kocak verklaarde dat personen die zich meer Koerd dan Belg of Turk beschouwen in de randen van steden en gemeenten (lees marginaliteit) leven. Ik weet niet welke demografische studie mijnheer Kocak hiervoor geraadpleegd heeft maar het deed me toch fronsen. Ik moest daarbij even denken aan het in Turkije gangbare cliché dat ‘Koerden een wild en achterlijk bergvolk zijn’. De idee die hierachter schuilt is dat mensen die zich met trots Turk noemen immers veel beschaafder en stedelijker zijn. Hopelijk begreep ik dit verkeerd of heeft hij zich versproken.  Maar om de heer Kocak gerust te stellen: Ik ben een Koerd & Vlaming en woon in het centrum van een Limburgse stad.

Maar om tot de essentie te komen. Kocak stelde tijdens het gesprek dat niet de Koerden maar enkel de organisaties gelinkt aan de PKK geviseerd werden door de gerechtelijke acties.  Klopt dat wel? Nagenoeg geen enkele Koerdische vereniging bleef gespaard van de politierazzia.  Dit zijn tegelijkertijd ook de enige Koerdische organisaties in ons land. De Koerden hebben in België voor de rest geen verenigingsstructuur waar ze hun culturele activiteiten organiseren. Voor een Koerd was het dan ook moeilijk om zich door de razzia niet (onrechtstreeks) geviseerd en/of geïntimideerd te voelen.

Ook werd er binnengevallen bij de zender ROJ TV . Sinds haar oprichting (vroeger Med – en Medya –TV) is  ROJ TV een doorn in het oog van de Turkse overheid. De zender schreef geschiedenis door als eerste in het Koerdisch (maar ook Arabisch, Engels, …) uitzendingen te verzorgen. Eindelijk was er plaats voor informatieve programma’s en culturele uitzendingen die in de Turkse media geen schijn van kans maakten. Van meet af aan  beschuldigde de Turkse overheid de zender, van terrorisme die haatdragende boodschappen zou verspreiden. De razzia, de manier waarop men het onderzoek voert en de insinuaties van de Heer Kocak doen een negatieve beeldvorming ontstaan bij de publieke opinie. Ik ben benieuwd of het gerechtelijk onderzoek even spectaculaire resultaten gaat opleveren.

De inval maakt duidelijk dat het recht op vereniging voor Koerden  jammer genoeg een hol begrip is. We zijn ondertussen de repressie tegen het Koerdische verenigingsleven in Turkije gewoon.  Maar dat een EU-lidstaat zich tot dezelfde praktijken laat verleiden is betreurenswaardig. Onze politici sommen graag allerlei mensenrechtenschendingen op als de Turkse EU-toetreding ter sprake komt. Maar diezelfde politici hebben er vreemd genoeg geen bezwaar tegen dat politiediensten en justitie, met diezelfde Turkse overheid samenwerken. Een overheid die vorig jaar 11, 4% van de klachten die terecht kwamen op het Europees Hof voor de Rechten van de Mens voor haar rekening nam.

Persoonlijk ben ik tegen de onderdrukking van minderheden en voor gelijke rechten of het nu gaat om de Palestijnen, de Roma,  Turkmenen in Noord-Irak, Turken in Bulgarije, … Mijnheer Kocak als socialist en internationalist ook neem ik aan. Daarom vond ik zijn gebrek aan empathie voor het leed van het Koerdische volk in Turkije verbazingwekkend. ‘De Koerden worden hoe langer, hoe minder onderdrukt…’ Wees eens eerlijk mijnheer Kocak. De Koerden worden nog altijd politiek en cultureel onderdrukt. Dat is een onrecht waartegen elk volk het recht heeft om zich tegen te verzetten.

Ik wil daarom de andere studiogast, Piet Wittevrongel, bijtreden: Onrecht is ook geweld.  Repressie is geen manier om problemen fundamenteel op te lossen. De PKK is slechts het symptoom van een decennialange ontkenning en onderdrukking van de fundamentele rechten van het Koerdische volk. In Turkije hoeft men zelfs de wapens niet op te nemen om als terrorist bestempeld te worden. Termen als terrorisme en landverraad worden kwistig rondgestrooid als er kritiek wordt geuit op de overheid, de staatsinstellingen en de staatsideologie (één taal, één volk, één staat, …).

Volgens Selahattin Kocak moeten de Koerden niet meer klagen dat ze onderdrukt worden. Net zoals de allochtonen hier. Met alle respect maar ik vraag me af in welke mate de sociaal-economische achterstelling van de allochtone bevolking in Vlaanderen vergelijkbaar is met de onderdrukking van de Koerden in het Midden-Oosten? Wij krijgen hier inderdaad kansen, mogen onze talen, godsdiensten, culturen vrij beleven en onze kinderen in hun moedertaal bijscholen.  In Turkije is dit allemaal bij mijn weten nog niet het geval. Het is zelfs nog steeds verboden om Koerdische kleuterklassen  te organiseren. Het grootste onrecht dat je iemand kan aandoen, is het verbieden van (onderwijs in) zijn moedertaal.

Kocak stelde in het studiogesprek dat de Koerden een verlengstuk hebben in de politiek. Hij “vergat” er wel bij te zeggen dat het grondwettelijk hof, onder goedkeurend oog van de regering, in december 2009 de enige legale Koerdische politieke partij – de DTP – heeft verboden wegens separatisme. Vier voorgangers van de DTP waren eenzelfde lot beschoren. Het toont de Turkse onwil aan om Koerden deel te laten uitmaken van het politieke proces. Indien DTP en PKK communicerende vaten zijn, betekent sluiting van een legale politieke partij aanwas voor de PKK. De DTP werd opgevolgd door de nieuwe partij BDP (Partij voor Vrede en Democratie). Amper twee dagen later werden 1.500 partijleden aangehouden, onder wie 140 kaderleden en 16 burgemeesters… Waarop baseert Kocak zijn bewering  dat het beter gaat in Turkije?  Volgens de mensenrechtenorganisatie IHD zijn er in 2008-2009, drieduizend minderjarigen (het merendeel in de Koerdische regio) veroordeeld of vervolgd. Omdat ze stenen, molotovcocktails gooiden naar de politie of deelnamen aan een verboden manifestatie. Door de anti-terrorismewetgeving worden ze extra streng aangepakt met straffen die kunnen oplopen tot 44 jaar (!).

Kocak slaagt er ook in om te ontkennen dat er een oorlog aan de gang is tussen het Turkse leger en de PKK. Turkije heeft het tweede grootste leger van de NATO (600.000). Meer dan 1/3 daarvan, het immense politie-apparaat en 80.000 ‘dorpswachters’ zijn al enkele decennia gestationeerd in het Koerdische Zuid-oosten van het land. De voorbije jaren zijn er in de regio tientallen militaire operaties uitgevoerd, PKK-kampen in Noord-Irak gebombardeerd, … Dit begint toch al een beetje op oorlog te lijken, niet? De Turkse regering startte inderdaad vorig jaar het project “Koerdische opening” . De PKK verwelkomde dit initiatief en stuurde daarom een delegatie van 28 mensen naar Turkije. Na luid protest en kritiek door de oppositie en de publieke opinie trok de regering haar staart in. De Koerdische opening ligt sindsdien onder het stof en heet nu naar analogie van de staatsideologie “Project voor Nationale Eenheid”.

Mijnheer Kocak stelt ook dat de regering veel investeert in de regio. Als voorbeeld gaf hij het GAP-project , een dammenproject, aan. Dit project dateert echter uit de jaren ’80. Er duiken echter veel vraagtekens op bij de voordelen voor de  regio en de bevolking. Los van de ecologische schade en de vernietiging van cultureel en historisch erfgoed, zijn er voor de bouw honderdduizenden mensen ontheemd en uit hun dorpen verdreven (interne migratie (sic)).  Deze ontvolking paste ook binnen de strategie in de strijd tegen de PKK. GAP is vooral interessant om geopolitieke redenen omdat Turkije een monopolistisch waterbeleid  kan voeren.

De PKK en het Turkse leger voeren al bijna 30 jaar oorlog met mekaar wat al  40.000 levens heeft gekost. Indien men niets onderneemt zal dit nog een hele tijd doorgaan en nog veel mensenlevens kosten. In plaats van lichtzinnig journalisten en politici op te pakken en zo een verlengstuk te zijn van culturele onderdrukking zou de Belgische regering beter stappen ondernemen om het conflict in de regio te beëindigen. Daarom kan enkel een politieke dialoog een oplossing bieden. 

Inan Asliyüce

Politicoloog

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!