De zomervakantie loopt stilaan naar zijn einde. Gelukkig maar, want de voorbije week was het opnieuw bingo. Bijna dagelijks werd er in de krant, de radio en dan ook nog eens op TV ‘zwarte piet’ gespeeld. U kent dat populaire kind-kaartspel: de probleemkaart wordt zo snel mogelijk doorgeschoven naar de andere speler, zodat je zelf de handen vrij hebt om niets te doen.
74.000 arbeidsongeschikten met rugklachten? Geveinsd! Met dank aan de mutualiteiten.
610.893 landgenoten zonder werk, waaronder 128.932 jongeren? Werklozen moeten meer lef hebben. En wat meer scholing volgen. Maar daar staan ze niet om te springen, want dat kunnen ze niet vanuit hun luie zetel. Met dank aan de vakbonden die altijd op de rem staan als het gaat over mensen aan de slag helpen.
Het rijke kleurenwiezen heeft duidelijk afgedaan.
Investeer in werkbaarheid en werkvermogen
Dat sociale zekerheidssystemen communicerende vaten kunnen zijn, bewezen de Nederlanders al jaren geleden met lage werkloosheidscijfers en zeer hoge arbeidsongeschikheidscijfers. Terecht stelt een topman van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) dat het brugpensioen wellicht deels heeft gefunctioneerd als opvangnet voor personen die eigenlijk in de invaliditeit thuishoorden. En wie dan snijdt in het ene, mag niet verbaasd zijn … U maakt de redenering wel zelf af.
Nog fundamenteler is de vaststelling van professor Jan De Maeseneer dat er dient nagedacht over hoe een kwaliteitsvol arbeidstraject zinvol en duurzaam kan worden uitgetekend, wanneer verwacht wordt dat man en vrouw langer moeten gaan werken en dat mantelzorg moet geboden aan (groot)ouders en (klein)kinderen. Allemaal op een achtergrond van jobs die alsmaar complexer worden, de vraag om flexibiliteit en het arbeidstempo dat alsmaar stijgt, terwijl de zekerheden en kansen voor werknemers en werkzoekenden in crisistijd omgekeerd evenredig slinken.
Absentiëisme, kort-en langdurige afwezigheid wegens ziekte proberen te voorkomen, reïntegratie versterken na ziekte, inzetten op meer mensen aan de slag en langer werken: dat doe je niet zonder een visie te ontwikkelen op werkbare loopbanen. Toegegeven: inhakken op invaliden, werklozen, mutualiteiten en vakbonden is makkelijker en mediagewijs interessanter.
Het Vlaams ACV investeerde tijdens zijn twee laatste congressen (2009 en 2013) wel voluit in een loopbaanmodel dat rechten garandeert op levensbreed, loopbaanlang en levenlang leren en op leefbare loopbanen met ruimte voor een gedegen combinatie van arbeid en zorg.
Een speerpunt in dit loopbaanmodel is de opvolging van de werkbaarheid van de jobs en van het werkvermogen. Dat werkvermogen, de mate waarin een werknemer zowel lichamelijk als mentaal in staat is om zijn/haar huidige werk uit te voeren, is cruciaal. Het is afhankelijk van het individu enerzijds, de werkmiddelen, werkeisen en kenmerken van de job, zeg maar de kwaliteit van de job, anderzijds.
Door het werkvermogen op geregelde tijdstippen te onderzoeken en vervolgens de job van het individu aan te passen aan zijn/ haar werkvermogen, kan het werk makkelijker afgestemd worden op de mogelijkheden, behoeften en wensen van de werknemer. Gekoppeld aan een systematische opvolging van de werkbaarheid van de jobs – waarvoor de Stichting Arbeid en Innovatie tal van tools voor de ondernemers aanbiedt – moet het mogelijk maken een beleid te ontwikkelen dat ‘ziekmakend’ werk mijdt en kort-en langdurige absenteïsme helpt te voorkomen.
Werknemers blijven daardoor langer in goede gezondheid en met plezier werken. Ter bevordering van het algemeen welzijn kunnen het zwarte pieten tijdens het zomerverlof en de bijhorende zure oprispingen vermeden worden.
Ann Vermorgen, nationaal secretaris ACV
