Nieuws, Wereld, Europa, Economie, België, Griekenland, Financiële crisis, Portugal, Bankencrisis, Europese Unie, Spanje, Ierland, Eurocrisis, Cyprus, Dossier bankencrisis -

Zoveelste eurocrisis, zijn er nog wel goede banken te vinden?

Nu is het de beurt aan Cyprus om noodhulp te vragen aan Europa voor zijn falende banken, nadat ook Spanje dat deed. Telkens gaat het om vele miljarden tot zelfs tientallen miljarden euro aan risico dat de samenlevingen moeten slikken. Tijd om de vraag te stellen: zijn er nog wel goede banken te vinden, en welke zijn dat dan?

woensdag 27 juni 2012 17:08
Spread the love

Vooral de zogenaamde systeembanken zijn met geen stokken te bewegen om met geld om te gaan in het algemeen belang.

Sinds de wereld de financiële sector de volle vrijheid heeft gegeven om zelfs de gekste geldcapriolen uit te halen, rijdt die zichzelf keer op keer in de vernieling. De voorbije jaren hebben tientallen landen vooral hun grootste banken moeten ondersteunen met in totaal enkele duizenden miljarden euro.

Geen zinnig mens begrijpt hoe een samenleving kan tolereren dat de factuur van zoveel blunders straffeloos kon worden doorgeschoven naar alle burgers. Het gaat tot zelfs regelrechte oplichting. Want hoe anders moet je de verhandeling noemen van financiële producten waarvan de makers moeten weten dat ze grotendeels waardeloos zijn? Of de praktijk dat banken erin geslaagd zijn goedkoop geld te krijgen van overheden dat ze voor een veelvoud aan intrest uitlenen aan diezelfde overheden? Of wat te denken van de aasgierfondsen die nu in Spanje aan het speuren zijn naar de meest gunstige koopjes onder de bedrijven waarvan de aandelen door de bankencrisis op de markt zullen moeten komen?

De bankencrisis is in heel wat landen nu zo erg dat ze die staten zelf bedreigt in hun goede functioneren. Omdat ze de schuld van hun falende banken op zich nemen, verhoogt natuurlijk hun staatsschuld. Gevolg daarvan is dat het geld dat ze moeten lenen steeds duurder wordt. En zelfs voor relatief niet al te schuldbeladen euro- economieën is dat merkwaardig genoeg veel duurder dan voor het veel meer schuld torsende Groot-Brittannië, laat staan Japan…tot ze zelfs niet meer alleen bij machte zijn om zich te redden. Dan kloppen ze onder andere aan bij de Europese Unie: Ierland deed dat, Griekenland en Portugal ook, Spanje heel recent, en nu ook Cyprus…. En straks misschien Italië.

Maar ook de Europese remedies blijken de diverse crises niet van de baan te krijgen, niet in Griekenland zoals we heel goed weten, evenmin in Portugal, ook niet in Spanje. Het opgelegde bezuinigingsbeleid – voor fouten waar de inwoners meestal part noch deel aan hebben – werkt allerminst, zelfs integendeel. En het financiële systeem oogt almaar gevaarlijker in plaats van gezonder.

Dan wordt het tijd om op zoek te gaan naar banken die wel bijdragen aan een goed functionerende economie zonder ons voortdurend te overvallen met de ongevraagde facturen van nog maar eens bodemloze putten die ze hebben gegraven. Want, in de woorden van de vroegere gouverneur van de Indiase nationale bank Y.V. Reddy: “Sommige bankgiganten zijn machtiger dan de centrale banken.” Evenzeer neemt hij de al te geconcentreerde macht van de ratingbureaus als Fitch en Moody’s op de korrel.

Zijn er nog wel goede banken te vinden?

Het antwoord is ja. Het antwoord is zelfs dat heel veel banken functioneren zonder dat de burgers hen belastinggeld moeten toestoppen. Maar dat geldt dus niet voor de grootste banken op deze wereld, en bijvoorbeeld evenmin voor een pak spaarbanken in Spanje die zich hebben laten vangen aan de vastgoedzeepbel.

Vooral de zogenaamde systeembanken zijn jammer genoeg al te dominant. En ze zijn met geen stokken te bewegen om met geld om te gaan in het belang van de reële economie, van wat een goede samenleving mag verwachten en van het respecteren van wat onze planeet aankan.

We kunnen dus vergeten om met de huidige grootbanken ooit voortgang te maken richting een echt duurzame economie. Dan is het voor iedereen heel interessant om te vergelijken hoe de meest duurzame banken presteren in vergelijking met die grootbanken. En of daar geen kans in zit om ons economisch systeem op duurzame financiële sporen te laten rijden.

Dat is wat een studie van de Global Alliance for Banking on Values, uitgevoerd in samenwerking met The Rockefeller Foundation, tracht te doen. Die alliantie bestaat uit 15 banken uit alle continenten, van de bij ons bekende Triodos bank en de Canadese Vancity Credit Union tot de BRAC bank in Bangladesh en banken in Latijns-Amerika. De studie plaatst de resultaten van 17 van die duurzame banken naast die van 29 van de meest mondiale financiële instellingen: BNP Paribas, Citigroup, Deutsche Bank, Goldman Sachs, Bank of China, Dexia, UBS,…

Een uiterst interessante vergelijking

En wat zijn de meest opvallende vaststellingen?
De duurzame banken gebruiken quasi dubbel zoveel van hun geld om leningen te geven dan de internationale grootbanken.
Hun band met de reële economie is veel sterker doordat ze vooral lenen aan echte bedrijven in de samenlevingen waarin ze opereren.
In de onderzochte jaren – van 2007 tot en met 2010 – steeg hun volume aan leningen met 80 procent, dat van de grootbanken met slechts iets meer dan 20 procent. Zelfs in de recente financiële crisisjaren die de grootbanken zwaar op de proef stelden blijft dat een heel opvallend verschil.
Die duurzame banken staan financieel sterker dan hun grote broers: ze zijn meer solvabel; relatief hebben ze bijna dubbel zoveel eigen vermogen op hun balans.
En ze zijn, op verschillen wijzen gemeten, ook financieel winstgevender.

Te mooi om waar te zijn? Neen, maar…

Veel argumenten dus om maatschappelijk te kiezen voor meer duurzame banken en hen alle wind in de zeilen te geven. Net het omgekeerde van wat we nu doen overigens, zeker in dit land waar bijvoorbeeld de spaarbanken die geen schuld hadden aan de bankencrisis proportioneel zelfs meer betalen voor de fratsen van de grootbanken dan die grootbanken zelf… in dit land moet men van niets verschieten, zeker niet dat het meest onverstandige ook de regel is.

Maar een beetje voorzichtigheid kan nooit kwaad. Dat hebben de onderzoekers zelf ook wel door, die pleiten voor verder onderzoek. Dat doen onderzoekers overigens bijna altijd – ze moeten ook denken aan hun eigen boterham nietwaar – maar soms hebben ze daarmee ook echt gelijk.

De vergelijking gebeurde immers grotendeels in zware crisisjaren voor de grootbanken. Het is aangewezen om te zien wat het geeft in rustiger jaren. Dan moet je wellicht eerder verder in het verleden gaan graven om te vergelijken want het is allesbehalve waarschijnlijk dat het huidige financiële systeem snel in rustig vaarwater komt.

Het zou ook goed zijn om onderzoekers die niet werken in opdracht van een coalitie van duurzame bankiers nog diepgaander te laten speuren naar hoe diverse soorten van banken – ook overheidsbanken – presteren, zowel puur financieel bekeken als met betrekking tot hun reële steun voor de economie en de impact die ze met hun financieringsactiviteiten hebben op het milieu en op het al dan niet helpen realiseren van een sociaal aanvaardbare economie en van een goede, welvarende samenleving in het algemeen.
 

Dirk Barrez is de auteur van onder andere ‘van Verontwaardiging naar Verandering’, een boek dat in de eerste plaats vertrekt van de financiële, ecologische en sociale puinhoop die onze financieel aangedreven economie veroorzaakt

Met dank aan Jan Van Criekinge

take down
the paywall
steun ons nu!