“Doel moet weg want de haven breidt uit”, zo luidt het in 1965.
Een halve eeuw later staat Doel er nog. Een spookdorp na vijftig jaar havenbeleid op de linker Scheldeoever. Met dokken die moeizaam gevuld geraken en waarvan het jongste dwars door Doel zal gaan, de doodsteek.
Hoe is het zover kunnen komen? En hoeft dit nog wel? Want het probleem van Doel is het probleem van Antwerpen. Wat is het nut van een nieuw containerdok met nog meer containers op de Antwerpse ring die al vol zit? Kan het niet anders?
Dat verneemt u op de publiekspremière van de documentaire langspeelfilm Oratorium zonder Doel van Manu Riche (2015).
Na de film volgt een debat met de hoofdrolspelers:
· Eddy Bruyninckx (Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen)
· Manu Claeys (stRatengeneraal)
· Jan Creve (Doel 2020)
· Stephan Van Fraechem (Alfaport)
Moderatie is in handen van Marc Van de Looverbosch (Canvas).
We verwelkomen een goed gevulde Bourlazaal.
Waarom in een theater? Het is evenzo een medium om te kijken wat er in de wereld gebeurt. Handvaten en inzichten aanreiken in deze complexe wereld. Dialoog met het publiek dat hopelijk buiten de zaal verder gaat.
De film start.
Referertie naar het naar de keel grijpende boek van Tony Judt “Het land is moe” waarin hij wijst op het feit dat er iets fundamenteel mis is met de manier waarop wij vandaag de dag leven…
Er zijn vele tegenstrijdige belangen, een patstelling die blijft aanslepen.
Ontmoetingen zijn enkel info avonden…
Werkgelegenheid, welvaart, jeugd,… tegenover “de natuur”.
Vergroening maar ook vergrijzing.
De natuur wordt er beter van maar cultuur en historie niet.
Meer en meer en meer — alles zou groeien.
Landbouw heeft geen toekomst meer.
Onteigend worden is geen pretje!
Jouw hofstee gaat wel tegen de vlakte maar je kinderen kunnen gaan werken in de haven.
CEO’s dicteren de wet met de dreiging “anders zijn we weg met ons bedrijf”.
Fiscaliteit en Pananama.
Lekke kerncentrales.
Het “bosbeleid” van een zekere minister.
Wie in 2016 onteigend wordt vraagt zich af wat het algemeen nut daarvan is.
Het welvaartspeil in Vlaanderen is gestegen dankzij de haven maar de bewoners blijft men beneden niveau behandelen.
Bewoners dienen vlugger betrokken te worden in de plannen.
Wat is de waarde van top-down beslissingen.
Investeer in burgerparticipatie.
Zie de overkapping van de Ring.
De burger wordt gewantrouwd.
De betrokken burger wordt een boze burger.
De overheid wordt een bange bestuurder.
-> Wie wordt hier beter van?
We leggen het voor aan alle betrokkenen:
Debat.
Welkom aan de “diehards” in de zaal.
Hoe aan het debat beginnen?
“We hebben geen kneutjes meer” maar we hebben ze gevonden… cfr de ornitholoog te Doel.
Wat vond u van de film?
Eddy Bruyninckx: goed, overtuigend, tekenend, zichtbaar, heb het meest essentiële gemist; nl de vraag in 1997 omtrent de leefbaarheid van Doel. Duurzaam invullen, een ambitieus sociaal beleidsplan. De onzekerheid is dodelijk. Er is voldoende dialoog en heb daar niets van teruggevonden.
Jan Creve: in Vlaanderen is er vreemd genoeg een besluitvorming in de achterkamers van de politiek die zegt dat de leefbaarheid niet kan gegarandeerd worden en je moet weg. Waar zijn de economische argumenten?
Eddy Bruyninckx: de duidelijkheid is er én de verantwoording.
Jan Creve: De economische noodzaak zijn niet enkel de containers. Op rechteroever is er capaciteit genoeg. Dit is overkill! Waar moeten al die containers naar toe?
Eddy Bruyninckx: zie naar het soort schepen, er is een serieuze schaalvergroting! We moeten aan de spits blijven!
Jan Creve: de Berendrechtsluis is nog steeds de grootste sluis ter wereld.
Eddy Bruyninckx: het Delwaidedok is passé. MSC kan daar geen gebruik meer van maken en gelukkig is er het Deurganckdok om hen aan boord te houden.
Jan Creve: de groei wordt te rooskleurig weergegeven. De draagkracht qua autostrades etc is te klein. Heel de regio wordt gepolariseerd! De keuze voor het Deurganckdok ligt voor de hand. Wat met verlaten terreinen? Gaan die een nieuwe bestemming krijgen?
Eddy Bruyninckx: We mogen de ogen niet sluiten dat containervervoer heel gebruikelijk is.
Manu Claeys: de documentaire heeft mooi laten zien hoe mensen naast mekaar praten. Er is geen dialoog en nu is het kalf verdronken en is het meer iets van “de schade beperken”
Jan Creve: het is een voldongen feiten politiek! Men heeft de mensen uitgedreven en alles laten verloederen.
Eddy Bruyninckx: het is inderdaad een patsituatie.
Manu Claeys: de lokale terreinkennis van de inwoners wordt niet in aanmerking genomen.
Eddy Bruyninckx: uiteindelijk moeten er beslissingen genomen worden. Zeker om de arbeidsplaatsen te vrijwaren!
Jan Creve: het gaat er niet om “voor of tegen de haven”, we kunnen ook eens samenwerken! Er worden geen lessen getrokken uit het verleden. (aplaus)
Eddy Bruyninckx: je moet de sprong durven maken! Als je niet meer mee doet dan lig je er uit op de wereld. Misschien had Doel kunnen blijven bestaan. Containertrafiek is nog het enige dat groeit en Antwerpen is een wereldspeler.
Jan Creve: Het Saeftinghedok gaat 4.5km diep landinwaarts. Doel zal niet meer kunnen worden wat het was maar kan een 2de leven beginnen. Het Saeftinghedok zal een heel grote impact hebben op de regio, vooral negatief.
Eddy Bruyninckx: het Saeftinghedok moet er komen of Antwerpen verschrompelt.
Jan Creve: MSC dicteert de wet!
Eddy Bruyninckx: de andere rederijen zijn ook vragende partij en hamert op de tewerkstelling. Doel zal verdwijnen!
Manu Claeys: wat moeten we begrijpen onder “betrokken worden”? De debatten worden niet op hetzelfde niveau gevoerd! Er wordt puur in procedures gewerkt. Het is een opeenstapeling van “niet durven”. Steeds is er “geen ander alternatief”. Het zijn dan ook complexe debatten.
Eddy Bruyninckx geeft Manu gelijk. We zijn niet uitgedialogeerd. Een sereen gesprek is nodig!
Jan Creve: er is in dit dossier niet naar raakpunten gezocht. Doel 2020 wordt bestookt met deurwaarders, advocaten, rechtsprocedures,…
Eddy Bruyninckx: we zullen straks afspreken om knopen door te hakken want er zijn duidelijk frustraties aan beide kanten.
Zijn er vragen uit de zaal?
Is er een Vlaams havenbeleid tussen Gent, Zeebrugge en Antwerpen?
Stephan Van Fraechem: Gent en Antwerpen komen goed overeen. In Zeebrugge staan terminals leeg want schepen komen waar er lading is. Het alternatief voor Antwerpen is Rotterdam.
Manu Claeys: ik stel mij vragen rond de concurrentie met Zeebrugge, het uitbaggeren, zijn er cijfers?, wat met de mobiliteit? Hoe heeft men de komst van die grote dokken voorbereid?
Eddy Bruyninckx: het aandeel van de binnenvaart en spoor wordt groter
Jan Creve: zie naar de realiteit die quasi onoplosbaar is!
Eddy Bruyninckx: je mag niet verzaken aan de mogelijkheden van de haven.
Stephan Van Fraechem: het is oplosbaar! De haven is niet het nadeel, het is de concentratie van veel volume op één plaats. Op Linkeroever wordt de nadruk gelegd op binnenvaart en spoor. We kunnen enkel vrachtvervoer op “klikmomenten” toelaten (tussen 6 & 9 en 3 & 6). Zo komen we tot een spreiding.
Een opmerking omtrent de natuurcompensaties. Boeren hebben het moeilijk met die natuurcompensaties; het is tekentafel natuur. Door die nieuwe dokken wordt een uniek natuurgebied vernietigd wat niet zo maar even ergens anders plots kan herrijzen. Althans wordt het zo voorgesteld; de natuur wordt beschouwd maakbaar te zijn…
Hier vindt u de trailer van de film: https://vimeo.com/131019324
De volledige film van bijna 2 uur staat nog op de webstek van de VRT tot 10 mei =
