De tussentijdse evaluatie van het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie 2020, laat duidelijk zien dat de doelstellingen bij verschillende groepen totaal niet gerealiseerd werden: bij vrouwen is er slechts een daling van 11% ten opzichte van 2000 en bij 75 plus vrouwen zelfs een stijging van 1%. Ook bij mannen in de leeftijdsgroep 45-59 jaar is er slechts een daling van 5%.

De suïcidepogingen zouden volgens de laatste schattingen gezakt zijn met slechts 13%. Dus daar ook, onder de vooropgezette doelstellingen. We dienen ook even de reële trieste cijfers voor ogen houden: 10.225 suïcidepogingen in Vlaanderen, wat overeenkomt met gemiddeld 28 suïcidepogingen per dag.

De overheid kan hieruit toch enkel concluderen dat ze te weinig spendeert aan preventie in zelfdoding. Vlaanderen investeert 3,7 miljoen euro in preventie van zelfdoding volgens Plan 2020. België minder dan 5 miljoen. Jaarlijks sterven er officieel 1.800 mensen in België aan zelfdoding. De verdoken zelfdodingen kennen we uiteraard niet.

Ter vergelijking: volgens het verkeersinstituut VIAS stierven er vorig jaar 620 verkeersdoden. Tegen 2020 wil men het aantal verkeersslachtoffers terugdringen naar 420 personen. Uiteraard zijn er dat 620 te veel maar spijtig genoeg moeten we vaststellen dat er 3 maal méér mensen sterven in België door zelfdoding.

Om een cijfervoorbeeld te geven: men is fier om méér dan 100 miljoen uit te geven aan fietsinvesteringen maar op de 3,7 miljoen euro voor de preventie van zelfdoding wil men beknibbelen.

Waarom investeren Vlaanderen en België maar een fractie van het – terechte – budget van verkeersveiligheid in zo’n belangrijke problematiek dat zelfdoding is? België is de nummer 2 op gebied van zelfdoding in West Europa. Als een overheid beslist om een uitgave die levens redt niet uit te voeren, dan zeggen de politici in feite: die kosten zijn het ons niet waard.

“We zijn bereid te ‘investeren’ in mensen die hulp nodig hebben”

Op 31 januari 2018 schreef Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke een opiniestuk op zijn website en daarin vermeldde hij dat hij moeite had met de tendens in de neoliberale wereld om steeds maar te berekenen wat een mens kost aan de maatschappij: “Wat kost een mens? Dat is niet de vraag die we ons moeten stellen. Wel: zijn we bereid te ‘investeren’ in mensen die hulp nodig hebben.”

Luister naar mijn woorden maar kijk niet naar mijn daden? Zoals Wouter Beke zelf neergeschreven heeft: een maatschappij dient te investeren in degelijke hulp. Gezien de doelstellingen van het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie niet gehaald zijn, kan hij zich niet veroorloven om te knibbelen op de werkingskosten. We staan immers nog steeds aan de top met onze zelfmoordcijfers. Hij dient eerder de werking van de zelfmoordlijn efficiënter te maken.

Dat kan hij door bijvoorbeeld studenten psychologie, pedagogie, geneeskunde, maatschappelijke werkers, … in te schakelen in de Zelfmoordlijn. Verbind studiepunten aan deze stages en dan zal een risicopersoon misschien wél iemand aan de lijn krijgen als hij op het punt staat er een einde aan te maken. Dan hoeft de suïcidekandidaat misschien geen 5 dagen te wachten op een e-mailantwoord of een chat van 1813. Verhoog de kwaliteit van de service verlening, verlaag ze niet verder.

Jean-Louis Coppers is initiatiefnemer van ‘Hey hoe gaat’, een organisatie dat ijvert voor preventie van zelfdoding door jongeren in Vlaanderen.

Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de site www.zelfmoord1813.be.