De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Wordt Zimbabwe een Mugabe-dynastie?

Wordt Zimbabwe een Mugabe-dynastie?

vrijdag 16 januari 2015 11:02
Spread the love

Vrouw van Mugabe krijgt toppositie binnen de regeringspartij



President Mugabe en zijn vrouw Grace tijdens het partijcongres in december 2014 (foto:AFP)

De huidige regeringspartij in Zimbabwe, ZANU-PF, wordt sinds het eerste partijcongres in 1977 geleid door voorzitter Robert Mugabe. Bijna 40 jaar later staat hij nog steeds aan het hoofd. Maar voor hoe lang nog?

Het laatste partijcongres dat eind 2014 in Harare plaatsvond, was immers geen “business as usual”. Op de agenda stond onder meer het debat over de opvolging van Mugabe. Na het congres werden een aantal prominente figuren uit de partij, die uit de gratie van de president waren gevallen, uit de partij gezet.  

Wat vooraf ging aan het partijcongres van ZANU-PF

In juli daagde een (ingehuurde) menigte vrouwen op aan het huis van Grace Mugabe – vrouw van de president. Naar eigen zeggen, waren ze daar samengekomen om Grace te nomineren als hoofd van de vrouwenafdeling van ZANU-PF. Grace heeft dit aanbod met beide handen aangegrepen en reisde de daaropvolgende maanden het hele land rond om de vrouwen van Zimbabwe te bedanken voor de nominatie. Grace maakte van deze publieke gelegenheden gebruik om de toenmalige vicepresident, Joice Mujuru, zwart te maken en haar openlijk te beschuldigen van corruptie, luiheid en van het leiden van een complot tegen haar man. 

Grace Mugabe kreeg in die periode heel veel media-aandacht; haar foto verscheen zelfs op de publieke bussen in Harare. In september 2014 ontving ze een doctoraat, slechts enkele maanden nadat ze zich hiervoor ingeschreven had aan de staatsuniversiteit (waar echtgenoot Robert Mugabe rector is). De studentenvereniging kwam hiertegen in opstand, wat slecht afliep voor de studentenleiders, die vervolgens ondervraagd en geïntimideerd werden door de staatsveiligheid. 

Hoewel ZANU-PF al meer dan 50 jaar bestaat, is de partij nooit geconfronteerd geweest met een opvolgingsstrijd en heeft ze hiervoor ook geen plan of procedure die kan worden toegepast. Mugabe is intussen 91, dus de nood aan een opvolger wordt dringender (hoewel Mugabe zelf nog plant deel te nemen aan de volgende verkiezingen in 2018). 

De hele opvolgingsstrijd heeft intussen gezorgd voor versplintering binnen de partij, zozeer dat Mugabe open discussies over zijn opvolging verboden heeft. Het ene kamp werd geleid door de intussen ex-vicepresident Joice Mujuru en het andere kamp door de nieuwe vicepresident Emmerson Munangagwa – bijgenaamd ‘de krokodil’ omwille van zijn meedogenloosheid. Joice Mujuru stond lange tijd zeer dicht bij Mugabe en werd aanzien als de grootste kanshebber om hem op te volgen als president. Door geruchten dat Joice Mujuru erop uit zou zijn om Mugabe te vermoorden om zijn plaats in te nemen, is ze echter staatsvijand nummer 1 verklaard en snel en efficiënt weggewerkt uit de hoogste echelons van de partij.

Partijcongres: geen “business as usual”

Vlak voor de start van het partijcongres, heeft Mugabe eigenhandig zonder mandaat de statuten van de partij aangepast zodat hij persoonlijk zijn twee vicevoorzitters zou kunnen aanduiden, in plaats van hen te laten verkiezen door de partijleden, zoals dit voorheen gebeurde.

Op het congres in Harare van 2 tot 5 december 2014 waren ongeveer 12.000 afgevaar-digden aanwezig. De kandidatuur van Mugabe voor de verkiezingen in 2018 werd goedgekeurd. Emmerson Munangagwa en Phekezela Mphoko – voormalig ambassadeur in Zuid-Afrika – werden door Mugabe zelf aangeduid als zijn nieuwe vicevoorzitters. Grace Mugabe werd als hoofd van de vrouwenafdeling van ZANU-PF automatisch lid van het politbureau – het tweede hoogste orgaan binnen de partij, na de president en diens vicepresidenten.

Vlak na het congres heeft Mugabe eerst en vooral Joice Mujuru ontslagen en vervolgens werden verschillende zwaargewichten, waaronder de woordvoerder van de partij, en maar liefst 15 ministers uit hun functie ontzet omwille van vermeende linken met Joice Mujuru en haar zogenaamd complot tegen de president.

Politieke toekomst van het land?

De openlijke split en chaos binnen de regeringspartij had een geweldige opportuniteit kunnen zijn voor de oppositie om zich te verenigen en gebruik te maken van deze ver-deeldheid. Helaas is de oppositie zelf, sinds haar nederlaag bij de vorige presidentsverkiezingen in 2013, meer verdeeld dan ooit en worden vooral persoonlijke in plaats van nationale belangen nagestreefd. 

Er wordt gevreesd dat Mugabes plan om Grace op de voorgrond te brengen de partij verder zal verdelen. Wanneer Mugabe sterft, is het mogelijk dat een brutale machtsstrijd zal volgen. Momenteel wordt er gespeculeerd dat als Mugabe zou sterven of op pensioen gaan, Grace zou promoveren tot vicepresident. Volgens sommigen zou het zelfs kunnen dat ze de volgende president van Zimbabwe wordt. Hier heeft ze zelf al allusies op gemaakt bij openbare toespraken. De politieke toekomst van het land is dus erg onzeker, maar zeker is dat Robert Mugabe zelf de zaden voor verdeeldheid binnen zijn eigen partij heeft gezaaid. 

14 januari 2015 
Auteur: Anna Ushamba 
Contact: karolien.debel@fos-socsol.be

take down
the paywall
steun ons nu!