Wordt het Gaza-conflict naar Brussel of Antwerpen overgedragen? Als een bemiddeling in Caïro om het conflict rond Gaza te matigen uitblijft, of als een eventueel nieuw akkoord maar van zeer korte duur blijkt te zijn, staat een overslaan van het spanningsveld onder andere naar Brussel en Antwerpen zo goed als vast.

Enkele grote Belgisch-joodse organisaties, nl. het Vlaamse Forum der Joodse Organisaties (FJO) en het Franstalige Coordinatiecomité van de Joodse Organisaties van België (CCOJB), zijn zich hiervan bewust en hebben een gezamenlijk persbericht verspreid waarin ze enerzijds hun “onomwonden steun aan het recht op zelfverdediging van Israël” te kennen geven, maar anderzijds tegelijk iedereen oproepen tot gematigdheid én verantwoordelijkheid tijdens de aangekondigde betogingen. In zekere zin voeren deze joodse organisaties zelf hiermee het spanningsveld reeds België binnen. Maar ik beschuldig hen er niet van. Het is onvermijdelijk.

Even onvermijdelijk is echter dat ook enkele islamitische organisaties het conflict zullen overbrengen. En hèn kan men dat dus evenmin verwijten.

We raken hier aan een fenomeen dat zich meer en meer zal voordoen in onze multiculturele samenleving. Als gevolg van de globalisering leeft in hoofde van onze Belgische en vooral Vlaamse beleidsmensen de overtuiging dat mensen bij ons met allochtone “roots” zich integraal moeten vereenzelvigen met het land waar ze wonen (noem dit: het neo-assimilationisme), terwijl voor die mensen met “roots” elders de communicatie met de streken van herkomst veel gemakkelijker verloopt dan vroeger. 

We staan voor een paradox: het gastland benadrukt zijn identiteit, biedt die aan de nieuwkomers aan en eist loyaliteit bij de nieuwkomers (waarbij loyaliteit tegenover inwoners in het land van herkomst ergens als een afwijzen geïnterpreteerd wordt van de eigen integratie hier), terwijl anderzijds de uitstraling van transnationale sociale bewegingen die tussen minderheidsgroepen actief zijn toeneemt.

Dit laatste vergemakkelijkt dan uiteraard de vereenzelviging met wat in streken van herkomst gebeurt. Voor veel mensen hier bij ons wordt dat dan een aanleiding om vertwijfeld over een tekort aan integratiebereidheid te gaan zeuren. Wat in feite gebeurt, is dat de wereld aan het veranderen is, en dat zoals zo vaak gebeurt, dit meer zichtbaar wordt in multiculturele omgevingen dan daarbuiten. Ik pleit hiermee niet om conflicten over te dragen van landen van herkomst naar hier.

Maar dat conflicten in het geheel niet overdragen zo goed als onmogelijk is, dat hebben de joodse organisaties met hun communiqué zelf aangetoond. En dat verdient alle begrip. Eisen van mensen dat zij niets zouden voelen bij wat zich in hun land van herkomst of onder hun geloofsgenoten elders afspeelt, is iets eisen dat volstrekt onmogelijk is omwille van het transnationalisme en de internationalisering van de sociale bewegingen die volop aan de gang is. Het enigste waar men kan op aandringen is dat de regels van de wijze waarop bij ons geprotesteerd wordt, gerespecteerd blijven. En dat het protest niet uitdeint noch in islamofobie noch in antisemitisme.

Dat dit soort betogingen ondertussen als een last ervaren wordt door lokale beleidsmakers, handelaars in de straten waar zulk een betoging plaatsvindt en vele andere mensen, zullen we er voortaan moeten leren bij nemen. Ook dit is onderdeel van de gevolgen van de toenemende globalisering en van het toenemend transnationalisme die onze samenlevingen zullen kleuren, tot spijt van wie zich het liefst op allerlei lokale identiteitsreflexen terugplooit.