Woonbonus (alweer) sponsoring van de banken door de belastingbetaler.                     30/09/2013

De woonbonus, een fiscaal voordeel voor mensen die een hypothecaire lening afsluiten, is, wegens de overheveling van deze materie van de Federale Staat naar de Gewesten, momenteel in de actualiteit

Woonbonus betekent dat mensen die een hypothecaire lening afsluiten om een woning (huis of appartement) te (ver)bouwen of te kopen een fiscaal voordeel krijgen van de overheid.

Mensen die hun woning  financieren met gespaard geld krijgen die beloning niet !

Integendeel, elk jaar betalen spaarders roerende voorheffing op de rente van het gespaarde geld. Alle Belgen gelijk voor de wet ?

[“Spaarboekje leverde de fiscus 60 miljoen Euro op in 2011”. http://.netto.tijd.be  – 09-11-2012]

Een woonbonus bedraagt voor een gehuwd of wettelijk samenwonend koppel (zonder kinderen) 4.260 Euro per jaar. Tegen het maximale belastingtarief is dit, aldus De Tijd (21/09/2013), een jaarlijks financieel voordeel van 3.090 Euro. Dit is voor vele burgers van dit land méér dan een maandloon. Op 20 jaar bedraagt dit fiscale voordeel zowat 60.000 Euro (valuta 2013).

Vooreerst, zo lijkt mij, is lenen voor het (ver)bouwen of kopen van een woning, niet erg verstandig.

Met het geld van de lening wordt onder meer de aannemer betaalt.

De aannemer betaalt zijn personeel, dat wil zeggen : loon, sociale lasten, enz.

De ontlener leent dus geld om onder meer op heden de pensioenen van de arbeiders te betalen.

Anderzijds heeft de aannemer vermoedelijk een aantal financieringen lopen (aankoop materieel, aankoop bouwmaterialen, eventueel kaskrediet, financiering wagenpark, enz).

De ontlener leent dus geld waarmee de aannemer zijn eigen leningen terugbetaalt.

Tweemaal interesten dus. Allemaal te gek om los te lopen.

De huidige en ook vorige generaties staan er niet bij stil dat onze grootouders meestal NIET gingen lenen om hun woningen te bouwen, hetzij op te knappen.

Het geld werd eerst gespaard, soms in een “zwarte kous”, soms als goudstukken in de schouw.

Banken bestonden amper. Over de geschiedenis en het ontstaan van geld wil ik het hier niet verder hebben maar kan ik twee boeiende boeken aanraden.

[“Het succes van geld” – Niall Fergusson – Uitgeverij Contact Antwerpen / A’dam – 2009]

[“Het Grote Spel” – Claude Cueni – Uitgeverij Querido’s Antwerepen / A’dam – 2008]

Lenen voor een woning werd voornamelijk geïntroduceerd na de Tweede Wereldoorlog  (40-45) waar de Belgen, via het bekende Marshall Plan, gesponsord door de Verenigde Staten  (U.S.A), geld konden lenen om – door de oorlog vernietigde woningen – herop te bouwen (de zogenaamde “wederopbouw”). Sindsdien vindt iedereen het doodnormaal te lenen om te (ver)bouwen of te kopen.

Ik stel mij, als belastingbetaler, echter de vraag waarom de overheid – eens te meer – de banken sponsort door het promoten van fiscale voordelen aan ontleners.

De banken kunnen hypothecaire leningen aanbieden dank zij de spaarcenten van andere burgers.

Er is genoeg spaargeld beschikbaar, maar het wordt door de verkeerde partijen beheert.

Simpel gezegd : de ouders geven hun spaargeld in bewaring bij de bank en krijgen daarvoor belachelijke minieme rente (0,60 % à 2,20 %)“als beloning”.

Rente spaarboekjes = basisrente + getrouwheidspremie. (www.spaargids.be op 30/09/2013)

• AXA VLOT Spaarrekening = 0,60 % (0,40 % + 0,20 %)
• CKV Spaarrekening = 2,20 % (1,00 % + 1,20 %)

De kinderen van diezelfde ouders ontlenen dan geld bij de bank om een woning te kopen of te (ver)bouwen en betalen schandalig dure rente : 1,95 % (Belfius) tot 7,01 % (AXA) (www.spaargids.be op 29/09/2013)

De interbancaire rente, dit is de rente die de banken betalen wanneer ze, wegens liquiditeitstekorten, bij de Europese Centrale Bank (ECB), geld ontlenen, bedraagt momenteel 0,127 % (voor één maand) tot 0,538 % (voor een  jaar). (www.euribor-rates.eu op 29/09/2013)

Afgerond betekent dit dat een bank, als ze niet over voldoende spaargelden zouden beschikken van hun eigen klanten, zogenaamde spaardeposito’s, bij de ECB kan lenen aan ongeveer 0,5 %.

Een hypothecaire lening à 2,5 % betekent dus een bruto winstmarge van 400 %.

Als dat geen woekerwinsten zijn ?!

Daarenboven heeft soortgelijke “belegging” voor de bank weinig risico’s (het aantal “contentieuze klanten d.i. klanten die hun lening niet kunnen betalen, is zeer klein) en vraagt weinig “werk”.

Het lening-contract dat de bank afsluit met de ontlener is daarenboven unilateraal d.w.z. de klant heeft daar (meestal) niets tegen in te brengen en kan amper eigen voorwaarden naar voren schuiven.

Anderzijds zijn er méér dan voldoende spaargelden beschikbaar op de Belgische markt :

733,7 miljard Euro bezaten de Belgen in 2011, hetzij in spaargeld, hetzij in beleggingen (zonder vastgoed). (www.express.be – 20/04/2011)

Volgens hetzelfde artikel hadden de Belgische consumenten, op dat moment, voor

196,5 miljard Euro aan leningen lopen, het merendeel hypothecaire kredieten.

Maar terug naar de “woonbonus”.

Bovenop een hypothecaire lening kan de ontlener nog een verzekering afsluiten voor in geval van inkomensverlies (= “verzekering gewaarborgd wonen”).

Deze verzekering, waarvan de premie wordt betaald door de Vlaamse Overheid, is gratis.

Samengevat betreft het een tussenkomst (van 500 à 600 Euro/maand), gedurende maximum 18 maand voor een (onvrijwillige) werkloze tot maximum 36 maand voor een arbeidsongeschikte ontlener. (www.wonenvlaanderen.be)

Schone geste, maar eens te meer zijn het de andere belastingbetalers die hier voor opdraaien.

Mijn stelling is dat hypothecaire leningen moeten worden ontmoedigd door de fiscale voordelen af te schaffen. “Bouwsparen” daarentegen moet worden aangemoedigd en fiscaal beloond.

Blijkbaar ben ik niet alleen met mijn voorstel.

Zelfs Luc Coene, gouverneur van de Nationale Bank (NBB), pleit eveneens voor een “fiscaal voordeel voor sparen op lange termijn”. Alle Belgen hebben, aldus De Tijd (28/03/2013), samen meer dan 230 miljard Euro spaarboekjes staan.

De huidige minister van Financiën Koen Geens, had in de lente van 2013 echter andere plannen. Hij wou het fiscaal voordeel op de spaarboekjes geleidelijk afbouwen ten voordele van een “volkslening”. Het is duidelijk dat de overheid de spaargelden ten allen prijze probeert te bemachtigen, onder welke vorm dan ook. (De Tijd 12/05/2013)

Zowel Open VLD als SP.A hebben dit voorstel meteen de kop ingedrukt maar veel gezonde visie aangaande spaargeld heb ik ondertussen nog niet gehoord.

Kortom, en ik herhaal, hypothecaire leningen moeten worden ontmoedigd door de fiscale voordelen af te schaffen. “Bouwsparen” moet worden aangemoedigd en fiscaal worden beloond.

Architect Guido Peeters.

30 September 2013