benbella2
Nieuws, Wereld, Afrika, Analyse -

Wie was Ben Bella?

Vele mensen kennen alleen de mythe rond Ahmed Ben Bella, die woensdag overleed op de gezegende leeftijd van 93. De eeuwige revolutionair die de eerste president werd van Algerije. Maar wie was hij echt? En welke rol heeft hij gespeeld bij de onafhankelijkheidsstrijd van Algerije?

donderdag 12 april 2012 13:41
Spread the love

Als één van de miltanten van de MTLD (Mouvement pour le triomphe des libertés démocratiques) was Ahmed Ben Bella al heel vroeg actief tegen het Frans kolonialisme. Maar de MTLD schuwde de openlijke militaire confrontatie met het Franse leger. Dit zorgde ervoor dat de jongere generatie van de MTLD een aparte organisatie oprichtte. Het FLN (Front de libération nationale) werd geboren op 1 november 1954 en de oprichters staan bekend als de ‘negen’ van de FLN.

Deze waren naast Ben Bella: Hoceine Aït Ahmed, Krim Belkacem, Mustapha Ben Boulaïd, Larbi Ben M’Hidi, Rabah Bitat, Mohammed Boudiaf, Mourad Didouche en Mohammed Khider. Maar niet alles liep van een leien dakje. Het FLN kreeg haar strijd niet van de grond in de rurale gebieden en moest ook afrekenen met de MTLD in Frankrijk die nu aan de kant van het kolonialisme stond. Maar alsof dat nog niet genoeg was, ontstonden er binnen het FLN ook interne problemen waarbij Ben Bella een centrale rol ging vervullen.

Op 20 augustus 1956 werd in de Souumam-vallei in het dorp Ifri het eerste congres van de FLN georganiseerd. Abane Ramdane, toen de coming man van het FLN, domineerde het congres tot groot ongenoegen van Ahmed Ben Bella die de bijeenkomst niet kon bijwonen.

Er werden twee grote veranderingen beslist die later de aanleiding zullen geven tot de dood van Abane Ramdane. Er werd ten eerste een ideologische bocht gemaakt. De islam en het pan-Arabisme vormden voor de FLN de ideologische basis. Op het Souumam-congres werd dit veranderd in secularisme (marxisme) en Algerijns nationalisme. Het tweede was het primaat van het politiek leiderschap over de militairen. En ten laatste was ook de autoritaire manier waarop Abane Ramdane deze veranderingen willen doorvoeren een groot probleem.

Ahmed Ben Bella, een overtuigde Arabische nationalist (en waarschijnlijk ook een islamist) kon uiteindelijk genoeg mensen tegen hem mobiliseren. Op 27 december 1957 werd Abane Ramdane vermoord maar niet door toedoen van Ahmed Ben Bella. Het Souumam-congres heeft de interne verdeeldheden getoond die ook in het onafhankelijke Algerije zullen meespelen.

Ben Bella werd samen met een aantal andere FLN-leden op 22 oktober 1956 ontvoerd door het Frans leger tijdens een vlucht met een Marokkaanse vliegtuig. Hij kwam uiteindelijk vrij in 1962 waarna hij afreisde naar Tunesië. Hij werd verwelkomd door de toenmalige Tunesische president Bourguiba die trouwens ook zeer populair was omwille van zijn antikoloniale strijd.  Aangekomen op het luchthaven stormde Ben Bella het podium op en verklaarde:

                               Nous sommes des Arabes, des Arabes, des Arabes !

Ahmed Ben Bella werd op 15 september 1963 de eerste president van het onafhankelijke Algerije. In dat jaar bracht hij ook een bezoek aan de legendarische Egyptische president Gamel Abdel Nasser. De Egyptische president blijft tot op de dag van vandaag de meest populaire leider die de Arabisch wereld heeft gehad in de 20ste eeuw. Tijdens zijn bezoek aan Egypte brak Ben Bella in tranen uit omdat hij geen Arabisch kon spreken (hij was Franstalig).

Ben Bella werd op 19 juni 1965 afgezet door zijn vriend en legergeneraal Houari Boumediene. De reden was dat Ben Bella binnen de FLN een autoritaire manier van politiek voerde (Algerije was een eenpartijstaat). De FLN is altijd een collectieve aangelegenheid geweest en liet nooit toe dat één persoon het leiderschap alleen vervulde. Hij kreeg huisarrest tot 1981 waarna hij mocht vertrekken naar Zwitserland. Hij zou pas op 27 oktober 1990 naar Algerije terugkeren.

Het Algerijnse eenpartijsysteem werd toen opengesteld voor andere partijen. Hij richtte de Mouvement pour la démocratie en Algérie op. Hij haalde ongeveer 2 procent van de stemmen en dit toonde al aan dat hij niet meer zo populair was als tijdens de onafhankelijkheidstrijd. Hij bleef nog wel actief voor de Palestijnse zaak en voerde campagne tegen de inval in Irak. Maar historisch gezien was zijn politieke rol al uitgespeeld toen hij als president werd afgezet in 1965. Maar toch moeten we deze man in de juiste historische context plaatsen want door zijn leven te bestuderen leren we vele zaken over de Algerijnse geschiedenis. Ahmed Ben Bella overleed op 11 april 2012 te Algiers en werd 93 jaar.

take down
the paywall
steun ons nu!