Verslag, Nieuws, Europa, Economie, België, ABVV, ACV, ACLVB, EVV, Luc Voets -

Wie kan rechtse trein in Europa stoppen?

“Als de vakbonden het Europees pakket een regelrechte aanval op ons sociaal systeem noemen, hebben ze volkomen gelijk”, zegt economieprofessor Paul De Grauwe in Knack. In Athene komen 1000 vakbondsverantwoordelijken uit 36 landen samen om een dam op te werpen tegen die aanval.

vrijdag 13 mei 2011 11:04
Spread the love

Het vierjaarlijks congres van het Europees Vakverbond (EVV) komt op een cruciaal moment. De Eurozone wankelt na de financiële schokken in Portugal, Ierland en Griekenland. Europa reageert op die crisis door meer greep te krijgen op het economisch en budgettair beleid van de lidstaten. Economic governance, heet dat in het EU-jargon.

In de praktijk komt het neer op loonmatiging en een harde begrotingsdiscipline wat dan weer gevolgen heeft voor het sociale vangnet. De vakbonden vrezen ook dat hun rol wordt aangetast als ze niet meer vrij kunnen onderhandelen over de lonen.

“De Europese rechterzijde wil alle punten die wij met onze mobilisaties en onze acties op nationaal niveau – tegen het Generatiepact, tegen de blinde bezuinigingen en tegen de aanval op de index – hebben kunnen verhinderen, erdoor krijgen langs supranationale weg”, aldus ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw.

In dat sombere klimaat trekken 1000 vertegenwoordigers van 83 vakbonden uit 36 landen van 16 tot 19 mei naar Athene voor het twaalfde congres van het Europees Vakverbond.     

Deadline juni

In die vier dagen zal er hard gewerkt moeten worden. Eind juni stemt het Europees parlement en beslist ook de Europese Raad over het pakket maatregelen om het economisch beleid te coördineren. Door te betogen en te lobbyen wisten de Europese vakbonden de maatregelen al bij te schaven, maar dat werk kan nog altijd opnieuw van tafel worden geveegd.

Er rest dus nog weinig tijd om Europa van koers te doen veranderen. “Samen met het EVV moeten we in de politieke cenakels en op straat druk blijven uitoefenen op het Belgische parlement en de Belgische regering om te verhinderen dat Europa een Europa wordt van bezuinigingen en werkonzekerheid waarbij het Europese sociale model wordt ondergraven”, schrijft de christelijke vakbond ACV op een speciale blog rond het congres.

Op het congres probeert het Europees Vakverbond de neuzen in dezelfde richting te krijgen. Er moet ook een volledig nieuw secretariaat gekozen worden dat opgewassen is tegen de uitdagingen van de komende maanden en jaren. De huidige algemeen secretaris van het EVV John Monks houdt het na twee ambtstermijnen voor bekeken.

Hij wordt opgevolgd door de Franse Bernadette Ségol die tot nu toe aan het hoofd stond van de koepel van vakbonden uit de dienstensectoren Uni-Europa. De Brusselaar Patrick Itschert wordt één van de adjunct-algemeen secretarissen.

Belgische vakbonden begraven strijdbijl

Opmerkelijk: de vakbonden zetten een punt achter de animositeit van de voorbije maanden en zaten regelmatig samen om het congres voor te bereiden. Ze dienden eensgezind een twintigtal amendementen in op de congrestekst.

“Een sterkere coördinatie van de collectieve (loon)onderhandelingen binnen het EVV en de Europese sectorfederaties is de topprioriteit van de Belgische vakbonden,” zegt het ACV daarover.

Duitsland voert al jaren een politiek van loonmatiging. Via de zogenaamde ‘economic governance’ dreigen ook alle andere Europese landen verplicht te worden om het Duitse model te volgen. “Als dat gebeurt, zullen werknemers uit verschillende landen tegen elkaar uitgespeeld worden en zullen vakbonden niet meer autonoom kunnen onderhandelen over de lonen. Om dat te vermijden moeten we wel onderling afspraken maken”, zegt Luc Voets van de studiedienst van de socialistische vakbond ABVV.

Tussen de vakbonden uit België, Nederland, Frankrijk en Duitsland bestaat er al sinds 1998 een vorm van looncoördinatie. In dat jaar kwamen de vakbonden samen in het Nederlandse Doorn. Het was de geboorte van de Groep van Doorn, die sindsdien jaarlijks de koppen bij elkaar steekt.

De Groep van Doorn was een reactie op de invoering van de ‘wet op het concurrentievermogen’ in 1996. Voortaan moesten de Belgische lonen gelijke tred houden met de lonen in onze drie buurlanden Duitsland, Nederland en Frankrijk. Om te vermijden dat de vakbonden tegen elkaar uitgespeeld zouden worden, besloten ze onderling afspraken te maken.

Laboratorium

“De Groep van Doorn hebben wij altijd al beschouwd als een laboratorium in Europa”, zegt Luc Voets. Al kon ook de Groep van Doorn de druk van de Duitse loonmatiging niet verlichten. Voets: “Het gaat met vallen en opstaan en nu lijken we inderdaad opnieuw gevallen. Maar toch is het belangrijk dat we dat uitpraten, dat de vakbonden uitleggen waarom ze er niet in slagen om meer binnen te halen, wat de machtsverhoudingen zijn,…”

(foto: EVV-betoging begin april in Boedapest)

De Belgische vakbonden stellen voor om de lonen overal in Europa de inflatie en de stijging van de productiviteit te laten volgen. Een andere manier om een rem te zetten op de loonconcurrentie in Europa is de invoering van een minimumloon in alle landen.

In sommige landen staan ze niet te springen voor dat soort voorstellen. Scandinavische vakbonden vrezen dat minimale afspraken een richtsnoer worden dat juist druk zet op hun hogere lonen. Italiaanse vakbonden stonden in het verleden wantrouwig tegenover de Groep van Doorn, die ze als een club van rijke landen zagen.

“Coördinatie betekent geen eenheidsworst. We willen enkel afspraken die vermijden dat we tegen elkaar worden opgezet. Als we bijvoorbeeld pleiten voor fiscale harmonisatie, doen we dat om fiscale dumping tegen te gaan. Niet om alle landen te verplichten het minimale tarief in te voeren”, zegt Luc Voets.

De Belgische vakbonden maken zich sterk dat er ondanks die interne tegenstand deze keer toch schot in de zaak komt. Al blijft het ACV ook nuchter. “Het is niet de eerste keer dat dit soort debatten wordt gevoerd. Maar wellicht ook niet de laatste keer”, klinkt het.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!