Nochtans maakt de N-VA er eigenlijk geen geheim van: haar economische politiek is uitgesproken neoliberaal, liberaler dan de liberalen.

Haar cultuurpolitiek, echter, dat is wat anders, dat is haar geheime truc waarmee die schijn een anti-establishmentpartij te zijn, te voorschijn wordt getoverd. Een wonder werk is het, een mirakel van illusionisme, een echte fantasmagorie.

Laat ik deze schijnvertoning even doorprikken aan de hand van een anekdotisch detail. De Wever had het tijdens ‘de heftige cultuurstrijd’ over die culturele elite “met hun villa’s in Toscane”. Dat was gemeen. Niet naar Tom Lanoye toe, want die schijnt daar inderdaad een villa in Zuid-Afrika te hebben, maar dat was gelogen omdat die “culturele elite met haar villa’s in Toscane” gewoon niet bestaat.

Ik ken zowat de hele culturele elite met naam en toenaam (schrijvers, intellectuelen, academici, directeurs van cultuurhuizen, noem maar op), en ik persoonlijk ken niemand met een villa in Toscane. Ik bedoel. Dat is gewoon volksverlakkerij: doen alsof de ‘culturo’s’ (ook al zo’n geniale vondst van new speak), Belgicistische rijke luizen zijn en dan gewoon in de rol van volksjongen kruipen die hen eens een lesje gaat leren (“Gij zult De Leeuw van Vlaanderen geen kutboek noemen!”). Populisme van het ergste soort. Gelogen gewoon. Boerenbedrog. En dan zelf tegen de echte, de economische elite aanschurken. Bah.

Vlaamse identiteit?

Natuurlijk is het onderliggende doel van de cultuurpolitiek van de N-VA om die kritische artistieke, culturele en intellectuele ‘elite’ het zwijgen op te leggen. Natuurlijk. En om ze nu eens eindelijk in het gelid te krijgen om mee te werken aan de vorming van die gedroomde Vlaamse identiteit, die identiteit met vlaggen en wimpels, en straatnaambordjes en historische ficties, die De Wever met veel zwier ‘nuttige mythes’ noemt (zoals van de held der Gulden Sporen, Pieter – niet Herman – De Coninck). 

Eerst worden linkse groepen en organisaties gediscrediteerd om hen daarna makkelijker op droog zaad te kunnen zetten. Ook in de VS en in Nederland is deze ‘defund the left’-strategie al goed ingeburgerd.

Scoren met nationalisme

En zo zijn we bij de derde poot van de N-VA aanbeland, haar nationalistische politiek. Daarmee scoort ze. God mag weten waarom. Ach. Breek me de bek niet open. Het is hoog tijd voor een globaliseringsplicht voor Vlamingen, een inburgeringsplicht in globalisering.

Maar helaas, Vlaanderen woont in Bommerskonte (of beeldt zich in daar te wonen of doet zelfs alsof) en de wereld is: ozo veraf. Brussel? Gevaarlijk! Op welke planeet leven die mensen? Brussel was en is nog altijd een van de meest veilige hoofdsteden van de wereld, inclusief Europa. Check it out.

Ik van mijn kant moet dat niet checken, ik loop hier gewoon op elk uur van de dag en de nacht door de stad en heb nog nooit wat voor gehad. Mijn beide dochters van 17 en 20: idem. Maar er is niets aan te doen: Brussel? Oeioei?! Dus ja, … bange, reactionaire mensen zijn de Vlamingen geworden (of gebleven?).

Angsten en geruchten

Daar speelt de N-VA voortreffelijk op in. De oproep voor een verklikkersmaatschappij van een magistraat? De Wever en zijn partij gaan er pal achter staan. De absurd strenge veroordeling van Barbara Van Dyck en de 11 activisten van Wetteren? Idem dito.

Wat moet een burgemeester van Antwerpen zich bemoeien met een uitspraak uit Dendermonde over een proefveld in Wetteren, waarin de Gentse en Leuvense universiteit betrokken zijn? Ik vraag het u. Of een samenscholingsverbod op basis van een gerucht over onbestaande radicaal islamistische sms’jes? Dat is nu eens handelen als een burgervader!

En dan vergeet ik nog de helft, zoals de regenboog-T-shirt die niet zou mogen aan de loketten … De N-VA get’s away with murder dezer dagen, of het scheelt toch niet veel. Denk aan Homans die aidspatiënten medicatie wilde weigeren. Sinister. De GAS-boeteshysterie. Allemaal heel sinister.

Rijk versus arm

Voorts vindt deze anti-establishmentpartij dat armen niet in Antwerpen thuis horen, omdat ze het straatbeeld verpesten voor de ondernemers, die er vanzelfsprekend wel welkom zijn. 

Diamantairs die hun geld op de Kaaimaneilanden parkeren, moeten met rust worden gelaten. De havenbonzen die een verbrede Ring eisen om nog vele duizenden vrachtwagens meer per dag doorheen de Antwerpse woonkernen te jagen, zijn OK.

Als de N-VA spreekt over de ‘hardwerkende Vlaming’ heeft ze het niet over de arbeider, de schoolmeester of de lagere bediende. Wel over de gefortuneerde belegger, de bedrijfsleider en de fiscale fraudeur. Geen van deze laatstgenoemde groepen mag worden onderworpen aan ‘een tsunami van lasten’ en antifraude-onderzoekers blijven er beter weg.

VOKA en de Diamantclub als verdrukte minderheden, en acteurs, proffen en schrijvers als dominante meerderheid. Simpel, toch?

De ‘Vlaamse onderstroom’

Tegen dit donkere decor werkt de illusionistische voorstelling van de N-VA als anti-establishmentpartij betoverend als een prachtig rookgordijn. De leider hypnotiseert half Vlaanderen op zijn één been: hij staat namelijk als een sjamaan in direct contact met ‘de Vlaamse onderstroom’.

Helaas, driewerf helaas, spreken de cijfers hem tegen: 70 procent van de Vlamingen is en blijft tegen separatisme. En gelijk hebben ze. Want een splitsing van België zal onze welvaart en ons sociaal systeem totaal onderuit halen en een einde maken aan de verworvenheden van honderd jaar sociale strijd. Dat is natuurlijk de bedoeling van VOKA en de Warandegroep en zo.

Maar goed, de economische politiek van de N-VA vergeten ‘de mensen’, of ze lezen de kleine lettertjes niet, en de cultuurpolitiek van de N-VA kan hen, uiteindelijk, geen moer schelen.

En het is omdat de mensen de kleine lettertjes niet lezen dat ze, uit ontgoocheling tegenover de andere partijen en hun aanpak van de crisis, voor de N-VA stemmen. Ze percipiëren de N-VA met andere woorden als een oppositiepartij.

En de N-VA stelt zich ook zo op, terwijl ze al jaren een (Vlaamse)regeringspartij is. Zoals ze zich voordoet als een anti-establishmentpartij, terwijl ze een partij voor de elite is. Tjonge, tjonge. Boerenbedrog, ik zeg het u.

Lieven De Cauter en Jan Blommaert

Lieven De Cauter is cultuurfilosoof en lid van de Vooruitgroep; Jan Blommaert is als hoogleraar verbonden aan de Universiteit van Tilburg.