AIR OPS is het grootste evenement georganiseerd door de Europese privéluchtvaartlobby gericht op professionals uit de sector, zoals luchthavens, reisplanners, operatoren, brandstofleveranciers enz. Het driedaagse evenement bestaat uit een beurs met informatiesessies en vindt plaats van 13 tot 15 februari in Event Lounge in Brussel.
De milieuactivisten infiltreerden in de evenementzaal, klommen het podium op en verstoorden de openingsspeech van Juergen Wiese, voorzitter van de EBAA. Wetenschappers in laboratoriumjassen wezen op de verwoestende effecten van privéjets op het klimaat en op de sociale onrechtvaardigheid die ze stimuleren. Sebastian Gonzato, doctorandus in energiesystemen (KU Leuven), vanop het podium: “Wat geeft jou het recht op een ecologische voetafdruk van bijna 1000 keer die van een gemiddelde burger?”. Na het oplaten van heliumballonnen met kleine alarmen eraan bevestigd, verlieten de activisten vreedzaam het evenement onder het geluid van de alarmen. De geweldloze burgerlijke ongehoorzaamheidsactie maakt deel uit van de lopende wereldwijde ‘Make Them Pay‘ campagne, bestaande uit dergelijke acties gericht tegen de privéjetindustrie. Gisteren blokkeerde Extinction Rebellion al de privé-luchtvaart terminals ‘ExecuteJet’ en ‘Luxaviation’ in Zaventem.
Volgens de Europese Federatie voor Transport en Milieu is reizen met privéjets veruit de meest koolstofintensieve activiteit die iemand kan uitoefenen (zie ook de figuur voor een vergelijking met andere transportmiddelen). Ondanks de ongeëvenaarde gevolgen voor het klimaat blijft de sector ondergerapporteerd en vooral ondergereguleerd. Individuele gebruikers van privévliegtuigen stoten tot 7.500 ton CO2 uit per jaar (ter referentie: de gemiddelde Belg stoot 8 ton CO2 per jaar uit). Activist Sébastien Hendrickx stelt: “Wanneer de uitstoot universeel moet worden teruggedrongen, is het niet meer dan logisch om zich te focussen op de sectoren die de minste mensen treffen, maar toch verantwoordelijk zijn voor een aanzienlijke uitstoot. In werkelijkheid gebeurt precies het tegenovergestelde: de privé-luchtvaartsector blijft grotendeels onbelast (Kerosine blijft de enige onbelaste brandstof in de EU) en vrijgesteld van het EU ETS.”
Vergelijking van de CO2-intensiteit van privé-jets tegenover andere vervoerswijzen over land (alleen directe emissies).
Zelfs de algemene luchtvaart is een luxe die bijna uitsluitend toegankelijk is voor het rijkste deel van de wereldbevolking, hoewel de omvang van deze ongelijkheid vaak nog wordt onderschat. De vervuiling van dit voertuig is zo onevenredig dat het 41% van de (al extreem grote) totale CO2-voetafdruk van de rijkste 1% van de EU-bevolking vertegenwoordigt. Diezelfde 1% van de wereldbevolking is goed voor meer dan de helft van de totale uitstoot van de passagiersluchtvaart. Privéjets zijn bij uitstek een symptoom van deze immense luchtvaartongelijkheid.
De wetenschappers-activisten willen dat regeringen serieus actie ondernemen en een verbod op privéjets invoeren: “Politici geven nu het tegenovergestelde signaal van wat onmiskenbaar nodig is, met als resultaat een recordjaar voor Belgische privéjetmaatschappijen. Hun voorbije keuzes tonen duidelijk waar hun prioriteiten liggen: denk maar aan de Vlaamse minister van mobiliteit Lydia Peeters die de luchtvaart actief promootte door een vlucht van Brussel naar Antwerpen te nemen als publiciteitsstunt of de aanhoudende subsidies voor regionale luchthavens, tegen al het economische en ecologische verstand in. Nu wil ook de Europese Commissie de luchtvaartsector als ‘groen’ erkennen om de toegang tot duurzame financiering te vergemakkelijken, met als enige voorwaarden 15-20% efficiëntere vliegtuigen vergeleken met de oude generatie en het totaal gebruik van 5% ‘duurzame brandstof’.”
De maatschappelijke meerwaarde van de privéjetsector wordt door de sector zelf sterk uitvergroot. De privéluchtvaart vertoont namelijk een duidelijke piek tijdens de zomermaanden en, op basis van een enquête onder privéjetgebruikers, blijkt dat slechts 35% van de privévluchten daadwerkelijk om zakelijke redenen gebeurt, wat hun zelfgekozen naam ‘zakelijke luchtvaart’ (business aviation) enigszins relativeert. Bovendien zijn er rechtstreekse hogesnelheidstreinen beschikbaar op 70-80% van de populairste privéjetroutes. De sector zet ook graag hun medische noodvluchten in de kijker om hun maatschappelijk nut te bewijzen, maar vergeet daarbij te vermelden dat dit, volgens hun eigen cijfers, minder dan 3% van het totaal aantal privévluchten uitmaakt. Daarom vragen de activisten en wetenschappers om een verbod op privéjets (met mogelijke uitzonderingen voor medische vluchten en het occasionele bezoek van president Zelensky).
‘Make Them Pay’ is een campagne die Scientist Rebellion (SR), Extinction Rebellion (XR) en Stay Grounded samenbrengt om het klimaatonrecht van de luchtvaart aan te pakken. Burgers en wetenschappers uit de hele wereld hebben zich verenigd achter drie eisen:
- Verbied privé-jets
- Belast frequent flyers
- Laat vervuilers betalen
