De helft van de wereldbevolking loopt een risico op dengue-infectie door beten van muggen (Aedes aegypti).
Nieuws, Wereld, Cuba, Nicaragua, Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), Dengue, Socorro Gross-Galiano, Dengue-vaccin, Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (OPS), Pedro Kourí Instituut voor Tropische Geneeskunde (IPK), Alienys Izquierdo Oliva, Nationaal Instituut voor Allergie en Infectieziekten (NIAID) -

Wetenschappelijke doorbraak: vaccin tegen dengue in 2015

Er komt eindelijk schot in het onderzoek naar een middel tegen dengue: in 2015 zou het eerste vaccin beschikbaar zijn. “Het dengue-vaccin zit in een laatste testfase”, zegt dr. Socorro Gross-Galiano. “Nicaragua zal één van de eerste landen zijn om het vaccin op de markt te brengen.”

maandag 26 augustus 2013 16:37
Spread the love

Zelfs na decennia van wetenschappelijk onderzoek bestaat er totnogtoe geen vaccin tegen het dodelijke dengue-virus. Maar daar komt nu verandering in. Dat was in een notendop de belangrijkste boodschap van de 13de ‘Internationale Dengue-Cursus’ die elke twee jaar in de Cubaanse hoofdstad plaatsvindt.

Dengue, ook wel knokkelkoorts genoemd, is een virusziekte die vooral wordt overgebracht door beten van muggen (aedes aegypti). Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) loopt ondertussen de helft van de wereldbevolking een risico op infectie.

Belgische wetenschappers

Van 12 tot 23 augustus kwamen ruim driehonderd wetenschappers uit meer dan zeventien landen samen: van virologen over epidemiologen tot sociologen. België was vertegenwoordigd door prof. dr. Patrick Van der Stuyft, dr. Pierre Lefèvre en dr. Veerle Vanlerberghe van het Instituut voor Tropische Geneeskunde.

Tijdens dit evenement bespraken de vele experts hun laatste bevindingen over de sterke toename van dengue, de impact van de klimaatverandering op de verspreiding van het virus, de verscheidene kandidaat-producenten die een vaccin op de markt willen brengen… en vele andere gerelateerde thema’s.

Het initiatief gaat uit van het Cubaanse ‘Pedro Kourí Instituut voor Tropische Geneeskunde’ (IPK) en het ‘Samenwerkende Centrum voor de Studie naar Dengue’ van de pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (OPS) en de Wereldgezondheidsorganisatie.

Epidemiejaar 2013

In de laatste veertig jaar breidde het dengue-virus sterk uit, zowel wat het aantal slachtoffers betreft als de regio’s waar besmetting voorkomt.  “2013 is een epidemiejaar voor Latijns-Amerika”, aldus de OPS, het ‘regionale kantoor’ van de WHO dat al sinds 1944 een dengue-vaccin zoekt.

De WHO wil de mortaliteitsgraad met de helft en de morbiditeitsgraad met een vierde doen dalen tussen 2012 en 2020 (nvdr: de mortaliteitsgraad drukt het aantal mensen uit dat aan dengue sterft in verhouding tot het aantal mensen dat aan de ziekte lijdt, terwijl de morbiditeitsgraad duidt op het aantal mensen dat bij voorbeeld in één jaar door dengue wordt getroffen, per eenheid van bevolking; die eenheid kan 1.000, 10.000 of 100.000 mensen zijn).

Er is echter nog veel werk aan de winkel. De teller in Latijns-Amerika staat dit jaar immers al op 1.338.046 slachtoffers, soms met een dodelijke afloop, en de WHO sprak vorige maand van een stijging van 75,8 procent in vergelijking met 2012. Zowel in Nicaragua, Costa Rica, Honduras, El Salvador, Guatemala als Mexico stierven dit jaar mensen aan de ziekte.

Maar de broeihaarden reiken verder: ook in Zuid-Amerikaanse landen zoals Paraguay en Brazilië en Aziatische landen zoals Thailand en de Filipijnen lieten mensen het leven ten gevolge van het dengue-virus.

Vaccin in viervoud

Een doorbraak forceert zich nu op meerdere fronten, zo blijkt tijdens deze 13de editie van de bovengenoemde Internationale Dengue-Cursus. De Cubaanse viroloog Alienys Izquierdo Oliva kondigde aan dat het IPK en het Centrum voor Genetische Manipulatie en Biotechnologie (CIGB) samenwerken aan een immunogeen: “Het is een eiwit, een heel specifiek deel van het virus, dat neutraliserende antilichamen induceert. Met andere woorden, als we die neutraliserende antilichamen hebben, hebben we bescherming”, aldus de viroloog.

“Op dit moment doen we onderzoek bij muizen en binnenkort bij niet-menselijke primaten. Er zijn vier verschillende verwante virussen (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4) en het vaccin moet natuurlijk de vier verwante virussen tegengaan. Zo’n doeltreffend vaccin ontwikkelen, vraagt tijd.”

Vorige week pakte ook Brazilië uit met groot nieuws: “De komende vijf jaar zal een dengue-vaccin getest worden op driehonderd vrijwilligers”, staat te lezen in alle kranten. De voorafgaande testen van het Braziliaanse Butantan Instituut waren blijkbaar succesvol.

Dat kan ook worden gezegd van de testen op tientallen vrijwilligers onder leiding van het Nationaal Instituut voor Allergie en Infectieziekten (NIAID) van de Verenigde Staten, dat in januari zijn resultaten publiceerde. Volgens die studie “bedraagt de productiekost voor één dosis minder dan 1 dollar”, aldus dr. Stephen Whitehead van het NIAID. 

Koploper Nicaragua

Het streefjaar voor een vaccin is 2017. Nicaragua zou het vaccin echter vroeger op de markt brengen. “We denken dat we tegen 2015 een vaccin zullen hebben (…) dat nu in een laatste testfase zit”, aldus dr. Socorro Gross-Galiano, epidemioloog uit Costa Rica en OPS/WHO-vertegenwoordiger in Nicaragua.

Nicaragua heeft al meer dan dertig jaar een overeenkomst met de OPS voor de aankoop van vaccins en introduceerde als eerste in Centraal-Amerika een vaccin tegen het rotavirus, de pneumokokbacterie en de griep.

Nicaragua is dan wel het armste land van Centraal-Amerika, toch zouden de vaccins via deze OPS-overeenkomst betaalbaar zijn, aangezien die in grote hoeveelheden worden aangekocht voor de hele regio.

Dr. Gross-Galiano zegt in een meeting met parlementsvoorzitter René Núñez Téllez dat Nicaragua ook nu als een voorbeeld is in het gevecht tegen dengue, vooral in het bestrijden van de broeihaarden van muggen via insecticiden en het snel detecteren en adequaat behandelen van patiënten.

De invloed van Nicaragua in de Centraal-Amerikaanse regio wordt sterk benadrukt: Nicaragua maakt medicatie immers betaalbaar voor arme mensen en bestempelt gezondheidzorg als een mensenrecht. 

Geluksgetal 13?

Volgens de WHO treft het virus jaarlijks 50 tot 100 miljoen mensen met griepachtige symptomen zoals hoge koorts, bloedingen en hevige hoofd-, spier- en gewrichtspijnen. Ruwweg 500.000 slachtoffers, onder wie vooral kinderen, worden jaarlijks opgenomen in het ziekenhuis.

Na de 13de editie van de internationale cursus, zijn de resultaten van de uitgevoerde testen uiterst positief voor de toekomst te noemen.

take down
the paywall
steun ons nu!