CR, voorzitter van Vooruit, lanceerde een paar dagen geleden het idee dat mensen die twee jaar werkloos zijn verplicht een basisbaan moeten aanvaarden. Met de slogan “iedereen moet bijdragen aan de welvaartmaatschappij” zal de langdurige werkloze zijn of haar uitkering verliezen als hij/zij deze job – aan het minimumloon – weigert.

Volgens CR moeten de arbeidsbemiddelingsdiensten (VDAB in Vlaanderen, FOREM in Wallonië) de werklozen sneller en op grotere schaal vormingen en opleidingen laten volgen binnen de eerste twee jaar werkloosheid en ze daarna een basisbaan aanbieden.

Het zou gaan over basisbanen in de zorg (keuken, poets en administratieve taken, …), onderwijs (voor-en naschoolse opvang), de groendienst van steden en jobs in de vrijetijdssector.

Dit pleidooi is het zoveelste voorbeeld van hoe CR en de andere traditionele partijen en het Vlaams belang steeds weer naar beneden sjotten

Het is wel erg vergelijkbaar met de verplichte gemeenschapsdienst, die sinds dit jaar is ingevoerd in Vlaanderen, met dit verschil dat de basisbaan van CR een minimumloon voorziet (het interprofessioneel minimumloon is sinds 1 december 2022 €12,86 bruto/uur of €1.954,99 bruto/maand). Dit loon zou gesubsidieerd worden door de Europese overheid, ons belastinggeld dus.

N-VA en de OpenVLD zijn enthousiast over het pleidooi van CR want in de praktijk zal dit leiden tot het beperken in de tijd van de werkloosheidsvergoeding. Hun credo: “voor wat, hoort wat”. Maar als je werkloos bent, heb je afgedragen aan de sociale zekerheid (uitgezonderd de schoolverlaters, maar deze krijgen dan ook geen werkloosheidsuitekering maar een veel lagere inschakelingsvergoeding).

Het pleidooi voor basisbanen is het zoveelste voorbeeld van hoe CR en de andere traditionele partijen en het Vlaams Belang steeds weer naar beneden sjotten en zo de werklozen onder andere als luiaards voorstellen.

Over wie gaat het nu eigenlijk?

België telt 1.619.000 mensen die niet of niet betaald werken: werkloos, ziek, pensioen, huisvrouw of man, student. Binnen die groep krijgen 272.000 mensen een werkloosheidsvergoeding. 37 procent van deze laatste zijn langer dan twee jaar werkloos.

Maar deze groep is enorm divers: bv. 4 op de 10 heeft een beperking, velen zijn ouder dan 55 jaar, en velen zijn zeer laag geschoold. We weten allemaal dat heel veel werkgevers weigeren deze categorieën van mensen in dienst te nemen. Willen wij deze mensen zonder inkomen zetten na twee jaar?

Wie ooit werkloos is geweest, weet dat dat geen pretje is. Wie ooit langdurig werkloos is geweest, weet dat je daar erg ongelukkig van kunt worden. Telkens opnieuw een “neen” krijgen bij je volgende sollicitatie. Te oud of te jong, te onervaren of te veel ervaring, te laag of te hoog geschoold, niet wit genoeg, enz.

Willen wij mensen met een beperking, 55 plussers of zeer laag geschoolden zonder inkomen zetten na twee jaar?

Je zelfbeeld zakt in verhouding met je aantal sollicitaties. Je inkomen zakt drastisch, want naast je maandelijks loon valt ook je vakantiegeld en je eindejaarspremie weg. Je verbergt je omdat je je schaamt voor iedereen die wel een job heeft … En toch worden werklozen steeds meer gestigmatiseerd door CR.

Van die 1.619.000 mensen zijn er vandaag ongeveer 500.000 mensen inactief omwille van langdurige gezondheidsproblemen. Met andere woorden: 500.000 zieke werknemers. De meeste mensen binnen deze groep hebben een job maar kunnen niet werken omwille van ziekte. Velen daarvan zijn thuis omwille van een ziekte gerelateerd aan het werk: bijvoorbeeld burn-out.

Lijkt het niet veel logischer om de werksituatie van deze mensen grondig te bekijken en deze te verbeteren, zodat zij terug aan het werk kunnen?

Zulke goedkope jobs hebben gevolgen voor heel de arbeidsmarkt

In de eerste plaats zal dit reguliere jobs doen verdwijnen. Al gehoord van het verhaal van Jan die op de groendienst werkte? Wel, Jan werd ontslagen omdat de stad kosten wilde besparen. Maar na twee jaar werd hij als werkloze terug verplicht om op diezelfde groendienst te werken maar nu voor veel minder geld …

Daarenboven zien we in het buitenland waar zulke systemen al veel langer bestaan dat het geen nieuwe jobs creëert (het verdringt bestaande jobs) en dat de herinschakeling in reguliere jobs onbestaand is. Met andere woorden, mensen blijven in de zeer laag betaalde, gesubsidieerde jobs zitten.

Verplichte gemeenschapsdienst is een pestmaatregel, bedacht door mensen die nog nooit te maken hebben gehad met de zoektocht naar werk

Op deze manier rijdt CR ook voor de patroons. Natuurlijk heeft onder andere Agoria (werkgeversfederatie metaalsector) hierover ook een mening. Zij eisen dat de langdurige werklozen verplicht een opleiding moeten volgen in functie van een knelpuntberoep. Een opleiding die betaald moet worden door de overheid uiteraard.

De werkgevers willen namelijk het personeel dat ze volgens henzelf broodnodig hebben niet zelf opleiden want dat kost geld. Werklozen opleiden is volgens Agoria de taak van de VDAB/Forem. Ook CR zegt dat de VDAB/Forem meer werklozen sneller opleidingen moet aanbieden. Maar ondertussen is er zo zwaar bespaard op de VDAB/Forem en dat heeft gevolgen voor het personeelsbestand. Zoals velen moeten zij meer werk verrichten met minder mensen.

Verplichte gemeenschapsdienst is een pestmaatregel, bedacht door mensen die nog nooit te maken hebben gehad met concrete grote drempels in de zoektocht naar werk: discriminatie omwille van handicap, gender, fysieke en/of mentale problemen, migratieachtergrond, enz. De vakbonden hebben dan ook zeer terecht deze maatregel veroordeeld.

Misschien is het pleidooi over de basisbaan CR’s manier om de vakbonden mee te krijgen. Maar hij vergist zich. De vakbonden hebben zich in niet mis te verstane woorden uitgesproken tegen de basisbaan.

Iedereen gelijk?

En het moet mij van het hart: mensen worden gestraft omdat ze geen fatsoenlijk en eerlijk betaalde job vinden door hun werkloosheidsvergoeding, hun inkomen, af te pakken. Tegelijkertijd zijn er politici van de meerderheidspartijen (in België, Vlaanderen en Wallonië) die illegaal bovenop hun zeer riant pensioen nog vergoedingen ontvangen en zij worden helemaal niet gestraft.

En tot slot een belangrijk weetje: een langdurige alleenstaande werkloze krijgt vandaag maximum € 1.385,75 bruto/maand. Daar moet hij/zij van leven: afbetaling huis of huishuur, energiekosten, eten (waarvoor de prijzen nog steeds stijgen), vervoer, enz. …

Schaf de loonnorm af en zorg zo voor veel meer volwaardige, doenbare en eerlijk betaalde jobs. Maak van ‘welzijn op het werk’ een echt item. Voer het brugpensioen op 58 jaar terug in met vervangingsplicht en breng de pensioenleeftijd naar 60 jaar.

En voor maandag: een strijdbare 1 mei, het feest van de werkende klasse!